دانلود مقاله بررسی جامع کودکان خیابانی

مقاله بررسی جامع کودکان خیابانی در 50 صفحه ورد قابل ویرایش
دسته بندی علوم انسانی
بازدید ها 2
فرمت فایل doc
حجم فایل 101 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 50
مقاله بررسی جامع کودکان خیابانی

فروشنده فایل

کد کاربری 6017
کاربر

مقاله بررسی جامع کودکان خیابانی در 50 صفحه ورد قابل ویرایش


فهرست مطالب

عنوان ................................................................................................................... صفحه

فصل اول

مقدمه .................................................................................................................... 2

فرضیه................................................................................................................... 4

فصل دوم

بچه های خیابانی کیستند ...................................................................................... 6

عوامل موثر بروز پدیده بچه های خیابانی ........................................................... 10

پدیده کودکان خیابانی و عوامل موثر در آن......................................................... 15

مددرسانی.............................................................................................................. 17

فصل سوم

7/5 میلیون کودک در جهان بردگی می کنند......................................................... 22

سوء استفاده از کودکان خیابانی .......................................................................... 25

نگاهی به وضعیت کودکان خیابانی بر طبق آمار خانه سبز ................................. 28

فصل چهارم



فصل پنجم

کودکان خیابانی جمعه ها به مدرسه می روند .................... 38

اهداف و آرزوها ................................................................................................... 44

فردای روشن ....................................................................................................... 46

فصل ششم

منابع ..................................................................................................................... 50




مقدمه

انتشار آمار 200 هزار نفری کودکان خیابانی واکنش های متفاوتی را در پی داشته است. رئیس سازمان بهزیستی کشور آمار واقعی را یک دهم این عده می داند و آن را نیز با عناوین متفاوتی تفکیک می کند. در هر حال واقعیت تلخی که همچون بمب ساعتی زیر پای اجتماع ما قرار دارد ، قربانیانی با نام «کودکان خیابانی» هستند که در تمام شهرهای کشور شب و روز به چشم می‌خورند.

پدیده کودکان خیابانی که طی سالهای اخیر به شدت آماری رو به رشد داشته بنابر دلالی که تشدید شده همچنان ادامه دارد و باتوجه به اینکه 50 درصد جمعیت کشور سنی کمتر از بیست سال دارند به تهدیدی جدی تبدیل خواهد شد. براساس تعریف صندوق کودکان سازمان ملل متحد ( یونیسف) کودکان خیابانی کسانی هستند که عمده وقت خودرا بدون سرپرست بزرگسال در خیابانها می‌گذرانند. تحقیقات کارشناسان نشان داده است که آغاز ولگردی در میان کودکان از سن 10 تا 13 سال بیشتر است و در آستانه بلوغ که تغییرات جسمی و روحی به وجود می آید این ناهنجاری شدت می یابد.

محققان معتقدند که وضعیت اقتصادی خانواده ، تأثیر به سزایی بر ولگردی دارد و غالب کودکان به علت فقدان معیشت کافی و وضع نامساعد خانوادگی به تکدیگری و ولگردی می‌پردازد. وضع نامطلوب خانوادگی مرگ زود رس پدر و مادر ، چند زنه بودن پدر، تعدد فرزندان و فقدان محبت از جمله عوامل در افزایش کودکان خیابانی است.

براساس بررسی های پزشکی قانونی غالب کودکان ولگرد و خیابانی مورد تجاوز جنسی قرار گرفته اند و به ناچار تن به هر کاری داده اند.

در مشهد طی یک سال تعداد کودکان از 185 مورد به بیش از 400 نفر افزایش یافته و به مسئله ای بسیار حساس تبدیل شده است.

در اراک پدیدة کودکان خیابانی نیز رشد روز افزون داشته و آمار کودکان خیابانی این بحث را به سطوح مسئولان و افکار عمومی کشانده است. مسئول دفتر آسیب های اجتماعی بهزیستی گلستان می گوید در طرح سال 1379 ، 69 کودک و در طرح سال 80 ، 516 کودک خیابانی را درمرکز استان پذیرش دادیم ولی تعداد واقعی آنان بیش از این رقم است در عین حال مراکز نگه داری آنان موفقیت چندانی ندارد، در هر حال کودکان خیابانی که امروز قربانی ضعف سیستم اجتماعی هستند ، فردا بزهکارانی خواهند شد که از جامعه انتقام می گیرند روند اجباری زندگی آنان ، آن ها را به سرنوشت تاسف باری می رساند آنان که به دلیل بی سرپرستی بد سرپرستی و تک سرپرستی به کار اجباری رو آورده اند معمولا با مشاغل(روزنامه فروشی، گل فروشی و ..) شروع می کنند و به مشاغل سیاه ( فروش مواد مخدر ،توزیع نوار و مشروب) می‌رسند تعداد کودکان خیابانی و کودکان کار در اغلب شهرهای کشور و به خصوص شهرهای بزرگ غالباً با کودکان فراری نیز افزایش می یابد. کودکانی که به علت رفتارهای تربیتی نامناسب، خشونت خانوادگی، فقر، اعتیاد، جدایی والدین، فریب خوردگی کانون خانواده را ترک می کنند و غالباً در اثر زرق و برق های شهرهای بزرگ به آن جا پناه می برند این کودکان در برخی موارد جذب باندهایی می شوند و در پایان هر روز بخشی از درآمد کار، تکدی گری و … را به ناچار به آن ها می دهند تا بتوانندبه کار خود ادامه دهند. اگر این روند با یک برنامه ریزی منسجم و هماهنگ بین دستگاهها مرتبط متوقف نشود و یا کاهش نیاید، خطراتی جدی به زودی جامعه را تهدید خواهد کرد برنامه ای که موجب جلوگیری از سوء استفاده از کودکان خیابانی ، تامین مکانی برای خواب شب. تهیه غذا و آموزش آنان برای تبدیل شدن به کارگر ماهر شود.

فرضیه:

فقر، طلاق، بی سرپرستی و بد سرپرستی در خیابانی شدن کودکان موثرند.

بچه های خیابانی کیستند؟

مطالعه به عمل آمده در خیابان های تهران نشان می دهد که کودکان خیابانی از سنین خیلی پایین در پارک ها و چهار راه های شلوغ پر رفت و آمد دیده می شوند. اکثر این کودکان همراه با خانواده هایشان از نقاط دیگر ایران و همچنین کشورهای همسایه مانند افغانستان و پاکستان به تهران مهاجرت کرده اند. این خانواده های مهاجر یا در ساختمان مخروبه سکنی می گزینند و یا حداکثر می تواند در بدو ورود به تهران یک اتاق برای اقامت همه افراد خانواده که معمولا تعدادشان بیش از 6 تا 8 نفر است اجاره کنند. اکثر والدین این کودکان بیسواد بوده و پایکارند و یا فاقد مهارت های حرفه ای و در نتیجه به کارهایی مشغول می شوند که در آمد بسیار ناچیزی دارند. به این ترتیب کودکان هم مجبور می شوند برای کمک به اقتصاد خانواده تحصیلات رسمی را رها کرده و به مشاغلی خیابانی مانند دستفروشی و گدایی متوسل شوند زیرا آن ها هم فاقد مهارت ملی حرفه ای هستند.

مسائل دیگری مانند از هم پاشیدن خانواده و مرگ یا معلولیت والدین نیز کودکان را به خیابان می کشد. کودکانی که از هر دو جسنیت می توان دید که در خیابان ها کار می کنند و برخی از آنها بیش از 5 سال ندارند. این کودکان با خطرات گوناگون و گاه ناشناخته ای مواجهند. از تصادف با اتومبیل و استنشاق دودهای مسموم کننده گرفته تا خشم وغضب رانندگان و مسافران شهری و همچنین دستگیر شدن توسط ماموران به جرم پرسه زدن در خیابان ها و سد معبر، این بچه ها همچنین در معرض خطر تبهکاران بزرگسال و سازمان یافته ای هستند که از آنان بر اجیری دزدی و فروش مواد مخدر استفاده می کنند و یا برای رسیدن به هدفهای پلیدشان آنان را مورد سوء استفاده بدنی وجنسی قرار می دهند این کودکان به علت محرومیت از غذای مناسب دچار سوء تغذیه بوده و در نتیجه محروم بودن از امکانات پزشکی و آموزش های بهداشتی از بیماری های پوستی و گوارشی رنج می برند و به طور کلی سالم نیستند این کودکان هر روز با سوء استفاده های روانی فراوان به شکل حملات شفاهی ( فحاشی) ، بزرگتر ها ، والدین و همقطاران خود رو به رویند.

کودکانی که از خانه فرار کرده اند ، گروهی دیگر از این کودکان هستند آنان به دلیل سوءاستفاده های بدنی و روانی پدر و یا ناپدری و نامادری از خانه فرار کرده اند و فرار آنان پیامد طلاق ، مرگ ، ترک خانواده ویا ازدواج مجدد یکی از والدین است.این کودکان با خانواده های خود ارتباطی ندارند در نتیجه خانه ای هم ندارند که پس از کار به آن پناه برند و اغلب در مساجد ، اتوبوس های پارک شده و حتی کانال های تهویه دارها و قنادی ها می خوابند.این دسته از کودکان برای تبهکاری بزرگسال لقمه های آماده ای هستند و خیلی زود به وسیله این حرفه ای ها با دنیای تبهکاران آشنا می شوند. کودکانی که به دست این تبهکاران می افتند در طی دوره کارآموزی چنان مورد سوء استفاده جنسی و بدنی قرار می گیرند که چشم انداز زندگی آینده آنان شکل نگرفته کور می شود. آنان خیلی زود روشهای تبهکاران را فرا می گیرند و به تدریج تمایل می یابند که به کارهای ضد اجتماعی وجسورانه تر دست زنند ، از جیب بری و ماشین دزدی تا سرقت منازل ، تبهکاران حرفه ای از تعدادی از این کودکان نگه داری می کنند ودر نتیجه حضور آنان دردنیای تبهکاران سازمان یافته کم و بیش تثبیت می شوند و تداوم می یابند.

به این ترتیب دستیابی به این گروه از کودکان برای کسب اطلاعات از وضعیت کنونی و همچنین سوداهایی که برای آینده به نظر می رسد که به آینده خوش ببنند. حتی برخی ازآنان آرزو دارند در آینده معلم ، دکتر، مغازه دار و یا تاجر شوند هر چند کودکی آنان زیربار امرار معاش و نگه داری از افراد خانواده مدفون شده و مجالی برای دنبال کردن تحصیلات و یا حتی بازی های کودکانه ندارد.

در موارد خاصی بچه ها برای یک «صاحب کار» کار می کنند صاحب کار بزرگسالی است که یک گروه از کودکان را نگه داری می کند.از دستگیری آنان جلوگیری می کند و اجناسی را که کودکان باید بفروشند در اختیار آنها می گذارد این صاحب کار مقدار فروش و درآمد روزانه را معین می کند و در پایان هر روز بچه ها نخست باید درصد معینی ازدرآمدشان رابه صاحب کار بدهند و آنگاه می توانند بقیه آن را برای خود و خانواده هایشان نگه دارند.

بنابراین کودکان خیابانی از کلیه حقوق بقا، رشد ، امنیت اجتماعی ،مراقبت های بهداشتی ، حفاظت از سوء استفاده های جسمی وروحی و محیط خانوادگی سالم محرومند و در نتیجه گروه بسیار آسیب پذیری را تشکیل می دهند که محتاج توجه و رسیدگی فوری است.

یونیسف

مددرسانی

در طی تحقیقات نشان داده شده است که در تهران هیچ ارگان وسازمانی ( چه دولتی و چه غیر دولتی ) وجود ندارد که به طور اخص به مسایل و رفاه کودکان خیابانی بپردازد . تاکنون هیچ گونه اطلاعاتی یا آماری رسمی از آنان موجود نیست .اما به هر حال در تهران ودیگر شهرهای مهم ایران سازمان های رفاهی و خیریه ای وجود دارند که مراکز آنها کودکانی را می پذیرند که شرایط زیر را داشته باشند :

الف ) یتیم و بی پدر باشد

ب ) پدرانشان معتاد ویا زندانی باشند

ج ) رها شده اند ویا محیط خانوادگی منفی ( نامناسب ) داشته باشد

و به هر حال این کودکان فقط در صورتی مورد مراقبت این سازمان های رفاهی قرار می گیرند که سابقه ارتکاب جرم و یا اقامت در کانون اصلاح و تربیت را نداشته باشند این کودکان از طریق دادگاه و یا نیرویهای انتظامی که آن ها را از خیابان جمع آوری کرده ، سازمان رفاهی معرفی می شوند. سازمان رفاهی مسئولیتی در مورد جمع آوری کودکان از خیابان ها ندارند.

از این کودکان به طور غیرمستقیم حمایت به عمل می آید.این حمایت ها به صورت مالی است و یا ازطریق قراردادن بچه ها در خانواده هایی که محیط آنها برای رشد و تحصیلات شایسته مساعد است

همچنین مراکزی هم ،مثلا در کهریزک و شور آباد تحت نظارت فرمانداری وجود دارند که نیروی انتظامی، کودکانی را که از خیابان ها جمع آوری کرده است به آنجا می فرستد. اما این مراکز هیچ برنامه و یا فعالیت مشخصی برای کودکان ندارند . و کودکان پس از مدتی آزاد می شوند.

در تهران همچنین یک مرکز اصلاح و تربیت کودکان ( کانون) وجود دارد که هر ساله حدود 1500 مجرم جوان و نوجوان را در خود جای می دهد.

در سلول های کانون، در کنار افرادی که به دلیل ارتکاب جرم های مختلف توسط پلیس دستگیر و به این محل منتقل شده اند ، کودکان خیابانی بسیار دیده می شوند. محیط کانون سازنده و مثبت است. مسئولین این مرکز سعی دارند که کودکان تحت نظارت دقیق و یا راهنمایی های مناسب مشاوران و مددکاران اجتماعی تعلیم دیده ، به فعالیت های تحصیلی ،هنرهای زیبا ،بازی و فعالیت های فرهنگی بپردازند. کودکان درفضای خانوادگی این مرکز خوشحال و راضی به نظر می رسند و مایلند تا حد امکان در آن جا بمانند. اما فقط تا زمان بازجویی یا محکومیت به آن ها اجازه اقامت در کانون داده می شود ، مسئولین کانون همچنین حداکثر تلاش خود را به کار می برند که تا جایی که امکان دارد ، کودکان را به آغوش خانواده هایشان بازگردانند.

اطلاعات جمع آوری شده از کودکان خیابانی آشکار می کنند که بعضی اوقات آنها عمداُ جرایم کوچکی را مرتکب می شوند تا به وسیله پلیس دستگیر شوند و به کانون فرستاده شوند. جایی که می توانند برای مدتی ازیک زندگی خوش و راحت برخوردار شوند . پس از اتمام دوره محکومیت در کانون ، کودکان آزاد ورها میشوند ، حدود 40 درصد از کودکان آزاد شده به خانواده هایشان باز می گردند ، اما حدود 30 درصد دیگر ، باوجود اینکه به خانه و کاشانه ای هم دارند ،به خانه نمی روند زیرا یا افراد خانواده مایل به پذیرفتن آنها نیستند و یا خودبه دلیل ارتباط ضعیف و یا نادرست با اعضای خانواده ، از بازگشت به خانه امتناع می کنند. بنابراین 60 درصد کودکانی که از کانون مرخص می شوند دوباره به خیابان ها باز می گردند و دور باطل را ادامه می دهند.

نگاهی به وضعیت کودکان خیابانی

به گزارش واحد آمار خانه سبز به طور کلی کودکان خیابانی به دو دستة عمده ساکن و مهاجر تقسیم می‎شود که گروه مهاجرین بیش از 65 درصد از آمار کودکان خیابانی تهران را تشکیل می‎دهد. دسته بندی کودکان خیابانی از لحاظ گذراندن امور زندگی به شرح زیر است:

- کارگران خیابانی دارای مشاغل واقعی

- کارگران خیابانی دارای مشاغل کاذب

- ولگردان تلکه گیر و باج گیر

- متکدیان

- گروه عمدة بزهکاران

عموم این کودکان در یک نگاه کلی در «آستانه آسیب پذیری» و اعمال ضد اجتماعی قرار دارند بسیاری از آنان برخی آسیب ها را تجربه کرده اند و به خاطر اعمال مجرمانه با پلیس و سایر نیروهای نظارتی درگیر شده اند و سرانجام به زندان یا کانون اصلاح و تربیت راه یافته اند.

در مورد دسته بندی کودکان خیابانی از لحاظ وضعیت اجتماعی و خانوادگی می‎توان گفت اغلب آنان از طبقات غیرمرفه و تنگ دست جامعه اند، البته قلیلی از آنان دارای خانواده های متوسط و از لحاظ مذهبی از پایه های محکم هستند که این گروه قلیلی تحت تأثیر گروه همسالان و بر اثر فشارهای ناشی از تعصبات خانه گریز می‎شوند. اما گروه کثیری از لحاظ اجتماعی در وضعیت نامناسب قرار دارند و عواملی مانند فقر اقتصادی، فرهنگی و عاطفی، پست بودن بنیان خانواده، تک سرپرستی، بد سرپرستی ، پرجمعیت بودن خانواده و تبعیض اعضای خانواده باعث فرار کودکان از خانه می‎شوند.

انواع سو استفاده از کودکان

خانه سبز بر این باور است که تقویت مراکزی مانند این خانه با هدف پیشگیری و نهادینه شدن فعالیت های آن می‎توان گروههای زیادی از کودکان رانده شده یا گریزان از خانه را با مشاوره و حمایت های مادی و معنوی به آغوش خانواده بازگرداند. ایجاد مراکز مراقبت ویژه تحت نظر شهرداری های شهرهای آسیب پذیر نیز به منظور سامان بخشی به وضعیت کودکان بدسرپرست و بی سرپرست مؤثر و بی شک با تقویت این حرکت از رشد جمعیت کیفری جامعه جلوگیری به عمل می‎آید.

براساس بررسی های خانه سبز انواع سوء استفاده از کودکان خیابانی به طور خلاصه به شرح زیر است:

- استفاده از تکدیگری های فردی و گروهی

- استفاده در دستفروشی

- استفاده در سرقت، جیب بری، کیف قاپی، تخلیة منزل و مغازه ها

- توزیع مواد مخدر

- توزیع نوار، فیلم، عکس و دیسک های مبتذل

- تربیت برای انجام سرقت های مسلحانه

- تربیت برای معرکه گیری با انگیزه های متفاوت