گمرک در ایران

تشکیلات گمرکی در ایران سابقه دیرینه دارد در زمان اشکانیان (‌سده سوم قبل از میلاد) سازمان منظم گمرکی وجود داشته و شعب آن در مرزها آمار واردات را در دفاتر مخصوصی ثبت و حقوق معینی دریافت می‌کردند در این دوره صادرات از پرداخت حقوق گمرک معاف بوده است‏
دسته بندی اقتصاد
بازدید ها 228
فرمت فایل doc
حجم فایل 107 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 177
گمرک در ایران

فروشنده فایل

کد کاربری 1024
کاربر

گمرک در ایران


مقدمه

· تشکیلات گمرکی در ایران سابقه دیرینه دارد. در زمان اشکانیان (‌سده سوم قبل از میلاد) سازمان منظم گمرکی وجود داشته و شعب آن در مرزها آمار واردات را در دفاتر مخصوصی ثبت و حقوق معینی دریافت می‌کردند. در این دوره صادرات از پرداخت حقوق گمرک معاف بوده است.‏

· در زمان ساسانیان (‌سده چهارم تا ششم میلادی) حقوق گمرکی به میزان یک دهم ارزش یا مقدار از واردات دریافت می‌شده است.‏

· با ورود اسلام به ایران این رویه در سایر ممالک اسلامی رایج گردید. در دوره صفویه عوارض گمرکی کالاها با توجه به بهای آن تعیین می‌شد. از سال 1053 هجری شمسی (1674 میلادی)‌ گمرک به صورت اجاره ای اداره می‌شد و این ترتیب بیش از دو قرن ادامه داشته است.‏

· در سال 1336 هجری شمسی (1957 میلادی) گمرک به وزارت منظم و از ‏1345‏ هجری شمسی (1966 میلادی) از وزارت اقتصاد مجزا و به وزارت دارایی ملحق شد. هم اکنون گمرک ایران از سازمانهای وابسته به وزارت امور اقتصاد و دارایی است.‏

تاریخچه گمرک در ایران

گمرک سابقه‌ای به قدمت تاریخ دارد . البته این ادعا نه اغراق است نه از باب مباهات ، بلکه واقعیت انکارناپذیری است که در مورد بسیاری از سازمانهای دولتی مانند ارتش و نیروهای دفاعی یا سازمانهایی مانند سازمانهای خدمات شهری و نظایر آن صادق است . بهتر است این مطلب را اینگونه بیان کنیم که گمرک نیز مانند بسیاری از سازمانها که هر اجتماع کوچک یا بزرگی در بدو پیدایش به وجود آن نیازمند بوده است ، ایجاد گردیده است و به تدریج که احتیاجات دیگری مطرح شده سازمان یا سازمانهای جدیدتر در سطح ملی یا بین‌المللی مطابق آنچه امروز شاهد آن هستیم ، به وجود آمده است .

گمرک با ایجاد اولین نیروی دفاعی در کوچکترین مقیاس متصور ، به منظور حفظ قلمرو ملی یک نمونه کوچک از حکومتها ،‌ مانند یک قبیله ، بوجود آمد . اما اینکه این نیروچه نام داشته و یا نامیده می‌شده ، و تشکیلات اداری آن چگونه بوده، به طور مسلم از چندین هزار سال قبل سابقه چندان مستندی وجود ندارد ، ولی قراین نشان می‌دهد هرکجا مبادله بازرگانی بوده این تشکیلات یا به طور کلی گمرک وجود داشته است .

با توجه به قراین و شواهد تاریخی که دلالت بر تمدن قوم ماد و حکومت این قوم بر سرزمین ایران آن روزگار دارد ، می‌توان ادعا کرد که بطور قطع مقررات گمرکی و گمرک به شکلی درزمان مادها وجود داشته است . همین طور در زمان سلسله هخامنشی ، در سرزمین وسیع ایران که از شرق هندوستان تا غربی‌ترین نقطه در مصر آن زمان ، و در شمال و جنوب نیز ادامه داشته ، مبادلات بازرگانی از زمان مادها رونق بیشتری داشته و چنین تشکیلاتی نیز دایر بوده است .

در زمان اشکانیان گمرک به صورت اداره‌ای منظم فعالیت داشته و کلیه اجناس وارده و صادره ثبت می‌شده است و اهمیت قضیه در این است که حقوق و عوارض گمرکی فقط از کالاهای وارداتی اخذ می‌شده است که خود نشان دهنده این است که دولت در حفظ و حمایت مصنوعات داخلی در آن زمان کوشا بوده است .

از دوره ساسانیان اطلاعاتی در مورد وجود گمرک و حقوق و عوارض گمرکی و نحوه دریافت آن نمی‌توان بدست آورد ، ولی مواردیکه مورد مداقه قرار می‌گیرد نشان دهنده این است که نباید عنوان کرد که در آن زمان امور گمرکی وجود نداشته است ، زیرا وجود ادارات منظم گمرکی و دفاتر گمرکی در سلسله اشکانیان محرز بوده است و با توجه به اینکه ساسانیان وارث حکومت اشکانیان می‌باشند نمی‌توان مدعی شد که این منبع درآمد را نادیده گرفته‌اند . نکته دیگر در مورد وجود گمرک و گرفتن حقوق و عوارض گمرکی در زمان ساسانیان در رابطه با همکاری و مبادله دولت ایران با دولت روم می‌باشد که طبق اطلاعات دقیقی که دردست است، دولت روم از کالاهای وارداتی و صادراتی خود حقوق و عوارض دریافت می‌کرده است .

مورد دیگری که می‌توان در اثبات وجود گمرک در دوره ساسانیان به آن اشاره داشت عبارتست ازاینکه دردوره قبل از اسلام در کشور عربستان عشر مال‌التجاره تاجران را به صورت حقوق گمرکی دریافت می‌کرده‌اند و از عقل سلیم به دور می‌باشد که کشور ایران که با عربستان روابط بازرگانی داشته و این مبلغ را پرداخت می‌کرده است ، مبالغی را از ورود کالا به کشور دریافت نمی‌کرده است . به هر حال با نتیجه گیری از مطالب فوق این نکته روشن می‌شود که گمرک باید به صورتهایی تقریبا کاملتر از سلسله اشکانیان وجود داشته باشد . از این رهگذر اگر عبور کنیم به دوره بعد از اسلام خواهیم رسید که نظام ساسانیان درهم شکسته شد و مسلمین بر ایران مسلط گردیدند . به علت فقدان اطلاعات کافی درمورد حقوق گمرکی ایران همان قوانین دوره ساسانیان را ابقاء نمودند افراد ایرانی را هم به منصبهای ادارات گمرکی برگزیدند .

در مورد قوانین و مقررات گمرکی هم در ایران بعد از اسلام اطلاعات ناکافی می‌باشد ولی تاریخ اشاره‌ای به وضع قوانین گمرکی از طرف خلیفه ثانی عمر بن خطاب می‌کند .

حقوق گمرکی که عمر وضع کرد به سه دسته قابل تقسیم می‌باشد :

1 – حقوق گمرکی که باید از یهودیها و نصاریها دریافت گردد ، معادل یک درهم از هر 20 درهم بود (5% ارزش کالا) .

2 – حقوق گمرکی که از خود مسلمانان باید دریافت می‌شد از هر 40 درهم یک درهم بود (5/2%ارزش کالا) .

3 – اخذ حقوق گمرکی از اعرابی که زیرنظر حکومت اسلامی اداره نمی‌شدند عبارت بود از هر 10 درهم یک درهم (10% ارزش کالا) .

درآن زمان مال التجاره تجار از نظر داخلی از حقوق گمرکی معاف بوده است . بعد از آن حکومت خلفا به پایان رسد حکومت بنی‌امیه یکسری قوانین مربوط به گمرک را پیاده کرد از آن جمله اعشار کشتی‌ها بوده که ده یک مال التجاره کشتی‌ها را به صورت عینی یا نقدی می‌گرفته‌اند . درزمان خلفای عباسی بواسطه افزایش تجارت میزان این نوع حقوق گمرکی افزایش چشمگیری را نشان می‌دهد ، به طوری که کالاهای مورد معامله در داخل کشور هم شامل حقوق گمرکی می‌گردیده است .

این وضع همچنان ادامه می‌یابد و به علت عدم ثبات سیاسی کشور و نزاع و کشمکش و روی کار آمدن متناوب چند سلسله از جمله طاهریان ، صفاریان ، سامانیان ، غزنویان و سلجوقیان این وضعیت حالت اسفناک‌تری به خود می‌گیرد، به طوریکه در زمان سلجوقیان بعضی از احکام در چهار سوقها و بازارها نیزاز اجناس و کالاها وجوهی را دریافت می‌کرده اند .

در زمان چنگیزخان ، وی مصمم شد که راهها را امن نماید و حافظانی به نام ((قراقچیان)) بر سر راهها نهد و قرار بر آن شد که از امتعه تاجرین مقداری که لایق خان باشد به وی داده شود . بعد از افزایش روز افزون قدرت حکومت چنگیز و به دست گیری کشورهای متفاوت به دست اولادان او مأمورینی به اسم ((تتقاول)) در راهها گذارده شد که مأمور وصول حقوق و عوارض گمرکی بوده‌اند . در آن زمان مال التجاره تجار در بین راه مورد حمله دزدان قرار می‌گرفت ولی این حمله‌ها به مراتب اثر زیان آور کمتری نسبت به حقوق و عوارضی که تتفاولها دریافت می‌کردند ، بوده است . غازان خان بعدا دزدان را تا حدزیادی از بین بردومیزان تقریبا متعادلی از نظر عوارض گمرکی در نظر گرفت.

در دوران صفویه ، شاه عباس پس از اینکه توانست ارتشی منظم و قوی برای خود تدارک ببیند شروع به اصلاحات داخلی کرده و به امور مالی و گمرکی ایران سر و سامان بخشید و دفاتر منظم ورود و خروج کالا را تنظیم و خزانه مرکزی را به نحو کاملتری پایه‌ریزی نمود . او شروع به بسط و توسعه تجارت خارجی نمود .

در دوران صفویه در رابطه با سرقت مال التجاره افراد هم تضمین‌هایی ایجاد شده بود که اگر تاجری کالایش به سرقت برود حاکم آن منطقه باید برحسب اسناد و مدارک موجود در نزد تاجر غرامت کالا را بپردازد و در یافتن کالای مسروقه خیلی تلاش می‌نمودند و از اینکه خبر این سرقت به گوش شاه برسد واقعا بیمناک بودند . در زما صفویه طبق اطلاعات موثق می‌توان اظهارنمود که در بندرعباس و بندرلنگه ، و جزیره هرمز ادارات گمرکی وجود داشته است .

در دوران زندیه از نظر درآمدی ، ایران وضعیت مناسبی داشته است ولی یکی از مهمترین اقدامات درمورد آزادی بازرگانی اروپائیان در ایران در همین دوره و به دست کریم خان زند به مرحله اجرا درآمده است . وی در فرمانی به سال 1176 هجری قمری مطابق با 1762 میلادی چنین بیان داشته است : ((بر همه اجناس که انگلیسی‌ها از راه بوشهر یا هر بندر دیگر خلیج وارد و صادر می‌کنند عوارض تعلق نخواهد گرفت … و می‌توانند اجناس خود را بدون حقوق گمرکی به همه نقاط ایران بفرستند . آنچه در خود بوشهر یا جای دیگر می‌فروشند ، شیخ یا حاکم می‌تواند فقط 30% از تجار حق صدور وصول کند و هیچ ملت دیگر اروپایی یا سایر افراد مگر کمپانی انگلیسی حق ندارد اجناس پشمی به هیچ یک از بنادر خلیج وارد کنند … و از این پس در برابر کالاهایی که از روسیه به ایران می‌برند و خریدهایی که در برابر آنها با ایرانیان و دیگران می‌کنند و آنچه در آنجا می‌خرند و مبادله می‌کنند گمرک ندهند … و نیز اگر اتباع روسیه بخواهند از قلمرو کشور ایران برای کارهای بازرگانی به هندوستان یا کشورهای دیگر بروند ، در عبور و مرور ایشان چه از راه خشکی و چه از راه دریا گمرکی گرفته نخواهد شد و هیچگونه عوارضی به دولت ایران نخواهند داد …))

در دوران قاجار مهمترین عهدنامه‌ای که با یکی از همسایگان یعنی روسیه منعقد شد استقلال گمرکی ایران را خدشه‌دار نمود و علت این قرارداد جنگی بود که مابین ایران و روسیه درگرفت و در تاریخ 29 شوال 1228 مطابق با اکتبر 1813 در قریه گلستان عهدنامه صلح امضاء شد . در فصل نهم عهدنامه مذکور مقرر گردیده که از مال‌التجاره مملکتین صدی پنج قیمت مال التجاره اخذ گردد . این تعهد اگر چه اختیار دولت ایران را در تغییر و تبدیل میزان حقوق گمرکی واردات و صادرات سلب می‌نمود ولی تا حدودی می‌توان به این موضوع که این قرارداد حالت دو جانبه داشته است امیدوار بود، چون ازدیاد حقوق گمرکی از طرف روسیه لازمه‌اش جلب رضایت دولت ایران بوده است و از طرف دیگر بدون اطلاع دولت ایران کم و اضافه کردن حقوق و تعرفه‌های گمرکی باعث بی‌اثر شدن مفاد این عهدنامه می‌گردیده است ، ولی از ضربه‌‌ زدنهای این عهدنامه نمی‌توان به هیچ عنوان چشم پوشید مثلا اخذ صدی پنج از مال التجاره در مورد تمام کالاها یکسان بوده و خود یک عامل در جهت اعمال نابرابری کالاهای وارداتی و صادراتی می‌باشد زیرا برای کالاهای ضروری و تجملاتی هیچ گونه حد و مرزی مشخص نشده بود و هر دو تابع این قانون می‌شده‌اند .

بعد از ده سال ازعهدنامه گلستان ، در تاریخ 1238 عهدنامه‌ای فیمابین دولتین ایران و عثمانی بسته شد . در ماده دوم آن مقرر گردیده است که از مال التجاره ایران و عثمانی زیاده بر حقوق گمرکی چیزی مطالبه نشود .

در سال 1243 هجری قمری مطابق با 1828 میلادی عهدنامه صلحی ما بین ایران و روسیه در قریه ترکمنچای نزدیکی میانج منعقد گردید . به موجب فصل دهم عهدنامه مزبور قرار شد که برای استقرار روابط تجاری بین دو مملکت مقاوله نامه علیحده منعقد گردد . در همان روز و تاریخ ، عهدنامه تجاری تدوین و امضاء شد که مفهوم فصل سوم آن از این قرار است : ((کلیه اجناس و مال التجاره مورد معامله بین دو کشور همان صدی پنج ارزش مال التجاره دریافت می‌گردد.))

در تاریخ 1246 هجری فرمانی از طرف فتحعلی شاه صادر گردید که به موجب آن حقوق گمرکی در تمام سرحدهای مملکت در موقع ورود و خروج مال التجاره صدی پنج قیمت امتعه و اجناس تجارتی معین شده است . در حقیقت می‌توان گفت که رژیم معاهده ترکمنچای را عمومیت داده و به جاری تعرفه عمومی قرار داده است و این اولین فرمانی است ک درخصوص تعرفه گمرکی در زمان قاجاریه صادر گردیده است .

در سال 1315 هجری سه نفر بلژیکی به خدمت در گمرک ایران دعوت شدند . یکی از این سه نفر ژوزف نوز معروف بود .

نوز در سال 1316 مشغول مطالعات شده و در سال 1317 رسم اجاره گمرک را برانداخته و در تاریخ 18 ذی‌الحجه 1318 نیز فرمان الغای عوارض داخلی را از جانب شاه صادر نمود . نوز در همین ایام شروع به تشکیلات جدید گمرک نمود و وزیر پست گردید .

در ایران همانطوریکه ذکر آن رفت از قدیم‌الایام تشکیلات گمرکی وجود داشته است .در زمان قاجاریه مانند صفویه ادارات گمرک مرتبا صورتحسابهای خود را در دو نسخه به‌اداره مرکزی مالیه ارسال می‌داشته‌اند. در زمان ناصرالدین شاه که وزراء انتخاب شدند ، رئیس کل گمرک ایران را نیز وزیر گفتند ، مثل اینکه امین السلطان وزیر کل گمرک بوده است .

آخرین وزیر گمرکی ایران هم نوز بلژیکی است چون بعد از اعلان مشروطیت گمرک جزء مالیه مملکت قرار گرفته است .

رفته رفته ، تشکیلات گمرکی در تمام نقاط مرزی کشور بسط و توسعه یافت و نوز رئیس مستشاران بلژیکی که شخصی مدبر و فعال بود ، به طرز شایسته گمرکات ایران را اداره می‌نمود .

خلاصه اینکه مستشاران بلژیکی قریب مدت 36 سال در ایران به خدمت اشتغال داشتند و در این مدت سه تعرفه گمرکی تنظیم و برای وصول حقوق و عوارض گمرکی به مورد اجراء گذارده شد .

پس از خاتمه خدمت مستشاران بلژیکی و عزیمت آنان از ایران و واگذاری اداره گمرک به مأمورین ایرانی بنا به مقتضیات زمان و سیاست مالی و اقتصادی دولت، تعرفه گمرکی چند بار تغییر پیدا کرد: یکدفعه به موجب قانون 31 اردیبهشت 1315 تعرفه جدیدی به مورد اجرا گذاشته شد که 90% آن از روی وزن و تحت 1216 شماره تدوین و تا سال 1320 مآخذ وصول حقوق و عوارض گمرکی بود .

سپس تعرفه‌ای براساس تعرفه جامعه ملل سابق تنظیم شد که در 22 تیرماه 1330 به موقع اجرا گذاشته شد و از تمام تعرفه‌های قبلی مفصل تر و شامل 22 فصل و 2204 ردیف بوده است . تعرفه مذکور نیز در سال 1329 تغییر یافت و اصلاحاتی در آن بع عمل آمد و تا سال 1332 تدریجا مورد اصلاحات مجددی قرار گرفت ، آخرین تعرفه گمرکی در حال اجرا در این دوره ، تعرفه مصوب 6 تیرماه 1334 بوده است .

قانون تعرفه و آئین نامه آن در سال 1337 براساس تعرفه ژنو به تصویب رسید که تا سال 1351 اجرا می‌شد .

در سال 1350 قانون امور گمرکی به تصویب رسید که براساس بروکسل تنظیم گردیده و آئین نامه اجرایی آن در سال 1351 به تصویب رسید .

در سالهای بعد از 1351 براساس نیاز به سازگاری مواد و مفاد قانون امور گمرکی و آئین نامه اجرایی که با روند اقتصادی ، اداری و سیاسی کشور اصلاحاتی به شرح موجود در قانون امور گمرکی و آئین نامه اجرایی آن به عمل آمد که این اصلاحات به صورت زیر نویس در صفحات مرتبط به مواد اصلاح شده درج و به چاپ رسیده است .

ساختار تشکیلاتی گمرک جمهوری اسلامی ایران

سازمان گمرک ایران ، از یک ستاد مرکزی و 10 حوزه نظارت تشکیل گردیده است . رئیس کل گمرک که سمت معاونت وزیر امور اقتصادی و دارائی را دارا می‌باشد ، بالاترین مقام گمرک ایران است . ستاد مرکزی که بر مناطق ده گانه و گمرکات اجرائی مستقر در تهران سرپرستی و نظارت دارد از حوزه ریاست کل و چهار معاونت ، تشکیل گردیده است . حوزه های نظارت ده گانه در مناطق مختلف کشور ، بر گمرکات اجرائی نظارت دارند . در تهران گمرکات مهرآباد ، شهریار، غرب ، جنوب تهران ، امانات پستی و نمایشگاه زیرنظر ستاد مرکزی فعالیت می‌کنند .

تعداد گمرکات اجرائی کشور که در تهران و شهرستانها و اقصی نقاط مرزی و بعضی از جزایر خلیج فارس و بازارچه‌های مرزی کشور مستقر هستند ، مشتمل بر 129 واحد است .

ستاد مرکزی گمرک ایران متشکل از واحدهائی است که نقش هدایت کننده و هماهنگ سازی حوزه های نظارت و گمرکات کشور را برعهده دارند و حسب مورد ، به ابلاغ مقررات ، دستورالعملها و مصوبات و سایر اقداماتی که جهت اجرا لازم است اعلام شود ، اقدام می‌نماید و یا به رسیدگی و اعلام نظر نهائی در مورد سئوالات یااختلافاتی می‌پردازد که ازطرف گمرکات کشور ، استعلام شده‌اند. بدین منظور اداره کل حراست ، اداره کل هماهنگی امور مناطق ، دفتر روابط عمومی و بین‌الملل ، اداره کل بازرسی و کمیسیون رسیدگی به حل اختلافات گمرکی تحت نظارت رئیس کل انجام وظیفه می‌نمایند .

معاونتهای چهارگانه گمرک ایران مشتمل بر ادارات کل و دفاتری به شرح ذیل می‌باشند .

معاونت امور گمرکی مشتمل است بر دفاتر امور واردات – امور صادرات – اداره کل تعیین ارزش و تعرفه .

معاونت حقوقی مشتمل بر اداره کل نظارت بر ترانزیت – اداره کل بازبینی و دفتر حقوقی و قضایی می‌باشد .

معاونت اداری و مالی شامل ادارات کل خدمات و تدارکات - اموراداری – امور مالی و دفاتر ساختمان و طرحهای عمرانی – تشکیلات و بودجه است .

معاونت طرح و برنامه متشکل است از دفتر برنامه ریزی و بهبود سیستمهای گمرکی – دفتر آمار و خدمات ماشینی ، دفتر آموزش و تحقیقات و نیز پروژه ملی اتوماسیون گمرکی ((نگار))* است .

نقش و وظایف گمرک

گمرک ایران بعنوان مرزبان اقتصادی کشور ، نقش مهمی در وصول درآمدهای دولت و همچنین اجرای سیاست ها و خط مشی‌های اقتصادی – بازرگانی کشور دارد .

اعمال سیاستهای اقتصادی دولت در زمینه بازرگانی خارجی از قبیل حمایت از تولیدات داخلی ، کنترل ارز ، کنترل الگوی مصرف ، انتقاد دانش فنی و غیره از جمله وظایفی است که انجام آن بعهده گمرک جمهوری اسلامی ایران است . در این راستا اجرای مقررات صادرات و واردات ، تشخیص و اخذ حقوق و عوارض گمرکی و سود بازرگانی ، مبارزه با قاچاق ، نظارت بر ترانزیت ، پردازش و انتشار آمار بازرگانی خارجی از جمله وظایف کلی گمرک محسوب می‌گردد .

تحویل گرفتن کالاهای وارداتی ، صادراتی و مسافری از طریق زمینی ، دریایی و هوائی ، نگهداری و حفاظت آنها در انبارها و اماکن گمرکی و نظارت بر تحویل و تحول کالاهای مزبور تا انجام تشریفات قانونی و ترخیص آن توسط صاحب کالا ، یا نماینده قانونی وی و همچنین نظارت بر سلامت کالاهای ورودی وخروجی از طریق اعمال مقررات قرنطینه ، بهداشت و استاندارد و نیز ممانعت از ورود کالاهای ممنوعه شرعی و قانونی و کالاهائی که در تعارض با فرهنگ و شئون ملی است ، از جمله اموری است که مسئولیت انجام آن بر عهده گمرک است .

نظارت های گمرکی بر کالاهای وارداتی بمنظور اعمال محدودیتها و مقررات بهداشتی و استانداردهای ملی و نیز کنترل محل ساخت یا خواص و مشخصات اصلی کالاهای مصرفی وارداتی بمنظور حمایت از مصرف کنندگان و جلوگیری از اغفال آنها از جمله مسئولیتهائی است که گمرک عهده دار انجام آن است .


جهانگردی در جهان

بر اساس آخرین داده های سازمان جهانی جهانگردی ،که در ژانویه سال 2000 گردآوری و در ماه مارس 2000 انتشار یافته است، تعداد گردشگران در سطح جهان در سال 1999 برایر با 657 میلیون نفر بوده است ،که نسبت به سال قبل ،رشدی برابر با 32% داشته است
دسته بندی گردشگری و توریسم
بازدید ها 294
فرمت فایل doc
حجم فایل 162 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 28
جهانگردی در جهان

فروشنده فایل

کد کاربری 1024
کاربر

جهانگردی در جهان

صنعت جهانگردی در جهان :
بر اساس آخرین داده های سازمان جهانی جهانگردی ،که در ژانویه سال 2000 گردآوری و در ماه مارس 2000 انتشار یافته است، تعداد گردشگران در سطح جهان در سال 1999 برایر با 657 میلیون نفر بوده است ،که نسبت به سال قبل ،رشدی برابر با 3.2% داشته است .در همین سال نیز درآمد جهانی حاصل از جهانگردی برابر با ،حدود 455 بیلیون دلار آمریکا بوده است.
طبق آخرین داده ها (در سال 1999) فرانسه درصدر کشور های توریست پذیر جهان قرار داشته و بعد از آن به ترتیب کشور های اسپانیا،آمریکا،ایتالیا،چین،انگلیس،مکزیک،کانادا،لهستان و اتریش قرار داشته اند .
در سال 99 ایالات متحده آمریکا بیشترین درآمد ارزی رااز صنعت جهانگردی جهانی با درآمدی بالغ بر 73 بیلیون دلار به خود اختصاص داده است .همینطور بشترین هزینه پرداخت شده در صنعت جهانگردی نیز توسط ایلات متحده آمریکا برابر با 56.1 بیلیون دلار در سال 1998 بوده است .
صنعت جهانگردی در ایران :
صنعت جهانگردی در ایران از نیم قرن پیش با تشکیل اداره ای به نام “امور جهانگردی” در وزارت کشور شکل گرفت، تا فعالیت هایی در زمینه ایجاد تسهیلات مربوط به این صنعت را انجام دهد.اداره“امور جهانگردی” در سال 1320 جای خود را به “شورای عالی جهانگردی” داد .این سازمان که به عنوان متولی بخش جهانگردی در کشور محسوب می شود، در طی سالیان متمادی ،که بیش از هفتاد سال از عمرآن میگذرد، دستخوش تغییرات و تحولات گوناگونی گردید.
نهایتاَ در سال 1383 با ارائة لایحه دولت وبا تصویب مجلس شورای اسلامی با عنوان سازمان میراث فرهنگی وگردشگری و زیر نظر ریاست جمهوری شکل تازه ای به خود گرفت.تا بتواند با ایجاد راهکارهای مناسب،جهت بهرهبرداری از ظرفیتها و قابلیتهایبالقوه گردشگری در کشورمان سالانه پذبرای تعداد زیادی جهانگرد باشد .
درطی سالهایی که از زمان تشکیل این سازمان می گذرد ،همواره برنامه هاو طرح های متعددی جهت توسعة جهانگردی کشور،مطرح و گاهی نیز اجرا شده است.
یک از برنامه هایی که در اواسط دهه 40 و در اوابل دهة 50 با توجه به درآمد هنگفت ناشی از فروش نفت و رویای تبدیل شده ایران به جرگة کشورهای پیشرفتة صنعتی جهان مطرح گردید.
این برنامه که در قالب برنامه عمرانی پنج ساله چهارم کشور(51-46)جهانگردی به عنوان یک بخش مستقل در نظر گرفته شد. در سال 1350،یک سال قبل از پایان برنامه عمرانی چهارم،قرارداد طرح جامع توسعه جهانگردی ایران،بین سازمان برنامه و شرکت خارجی توریست کنسولت منعقد شد .
طبق این قرارداد توریست کنسولت ابتدا به مطالعه همزمان بازارهای موجود تقاضا برای جهانگردان در کشور و بررسی سیاست ها،منابع،اولویتهاو تسهیلات جهانگردی ایران می پرداخت و سپس نتایج حاصله را با منابع موجود کشور برای جذب جهانگردان و ایرانگردان تطابق می داد.انجام این طرح حدود دو سال و نیم (از مهر 1350تا1352)به طول می انجامید.
این طرح یک ار مهمترین طرح های ارائه شده در صنعت گردشگری ایران در قبا از انقلاب محسوب می شود، که متاسفانه طرح فوق که شامل چندین مجلد و بالغ بر 2000 صفححه و نقشه است،متاسفانه هیچگاه امکان اجرا را نیافت.
همچنین در طی همان سالها،چندین طرح مطالعاتی انجام گرفت،ولی هرگزبه مرحلة اجرا و عمل درنیامد ،که موارد زیر ازآن جمله است :
• طرح جامع جهانگردی کرانه های دریای خزر
• طرح ایجاد مراکزجهانگردی در کلاردشت و دشت نظیر
• طرح ایجاد مراکز جهانگردی در کرند
• طرح جامع آبهای معدنی سرعین و لاریجان
• طرح جامع جهانگردی جزایر کیش ومینو
• طرح جامع جهانگردی سد لتیان

صنعت جهانگردی ایران بعد ازانقلاب :
در سال 1358 به منظور جلوگیری از تداخل وظیفه و هماهنگ نمودن فعالیت های مسائل مربوط به امرجهانگردی در جهت اعمال سیاست صرفه جویی ،طبق مورخ 11/8/58 شورای انقلاب چهار شرکت(شرکت سهامی گشتهای ایران،شرکت سهامی مرکز خانه های ایران،شرکت سهامی مراکز جهانگردی برای ورزشهای زمستانی،شرکت سهامی تاسیسات جهانگردی)در یکدیگر ادغام گردیدو تحت عنوان سازمان مراکز ایرانگردی و جهانگردی با ساختار وخط مشی های جدیدو هدف متمایزاز گذشته شکل گرفت.(دبیرخانة شورای عالی ایرانگردی و جهانگردی،1373: 33)
اساساَ پس از پیروزی انقلاب اسلامی،ورود جهانگردان در سطح بین المللی به کشورافت شدیدی پیدا کرد و علل عمدة این کاهش شدید پس از انقلاب را باید دگرونی ارزش های حاکم بر جامعه،وقوع جنگ تحمیلی و عوارض وابسته بدان و عوامل دیگری دانست که در ذیل فهرست واربه برخی از آنها اشاره می شود:
• مشخص و مصوب نبودن اهداف و سایتهای جهانگردی
• تبلیغات استکبار جهانی به منظور مخدوش نمودن چهرة انقلاب اسلامی و ایجاد مشکلات سیاسی واجتماعی در سطح بین المللی برای به انزوا کشیدن جمهوری اسلامی
• عدم تطبیق و هماهنگی جهانگردان برخی از کشورهابا فرهنگ اسلامی
• کمبود امکانات مال برای توسعه و تجهیز تاسیسات مورد نیاز صنعت جهانگردی
• عدم هماهنگی و همکاری میان سازمان هاو نهاد های مرتبط با این مسئله
• بی ثباتی قیمتها،تورم و چند گانگی قیمتها
ب)عوامل درونی:
• کمبود نیروی انسانی متخصص به لحاظ خروج این دسته کارکنان از این بخش
• کمبود تاسیسات اقامتی برای پذیرایی ازگردشرانداخلی و خارجی
• فقدان نیروی کارآمد متخصص و با تجربه در سطح مدیدریت و راهبرد صنعت ایرانگردی و جهانگردی.
بطور کلی در سالهای اخیر سعی شده است که مشلات موجود در راه توسعه صنعت گردشگری ،نظیر وجود قوانین مختلف دست و پاگیرو موازی، مشکلات صدور ویزا،گمرکات،مشکلات اقامتی و غیره مرتفع شود و یا اینکه دسته کم تخفیف یابد ،که نتایج این اقدامات تا حدودی مثبت بوده است.
بدین ترتیب در سالهای اخیر تعداد گردشگران خارجی و ورودی (گردشگران فرهنگی)و درآمد ارزی حاصل نیز روندی افزایشی داشته است،اگرچه تا دستیابی به سطح آمارهای جهانی موجود،فاصله زیادی وجود دارد .

گردشگری در بسیاری از کشورهای بزرگ و کوچک جهان، یکی از بزرگ‌ترین و سودآورترین صنایع است. کشور ایران با پیشینه تمدنی کهن و جاذبه‌های متنوع و موقعیت برجسته اقلیمی، ضمن آنکه خواهان منافع اقتصادی از جمله اشتغال‌زایی و درآمد ارزی است، بر حفظ ارزش‌های متعالی و هویت فرهنگی، تمدنی خود نیز تاکید دارد.
کشور ایران علیرغم غنا و تنوع فرهنگی، ‌تمدنی،‌ زیست محیطی و آداب و رسوم، جایگاه و سهم متناسب با خد را در صنعت گردشگری کسب نکرده است. هدف کلی این تحقیق سهم متناسب با خود را در صنعت گردشگری کسب نکرده است. هدف کلی این تحقیق، شناسایی علل عقب‌ماندگی ایران در صنعت توریسم است. تا بتوان بر اساس آن، راه‌کارهای مناسب جهت استفاده لازم از آنها را فراهم نمود.
بدین ترتیب می‌توان امیدوار بود که در صورت تقویت این عوامل بتوان در این زمینه به رشد چشمگیری دست پیدا نمود. با در نظر گرفتن اهداف تحقیق، می‌توان سوالات زیر را با توجه به فرضیات مطروحه مورد توجه قرار داد:
1- چه عواملی بر توسعه صنعت گردشگری در ایران مؤثر هستند؟
2- درجه اهمیت هر یک از عوامل چگونه است و مؤثرترین آنها چه عاملی است؟
3- چگونه می‌توان در رفع عوامل مؤثر اقدام نمود و شرایط لازم را برای توسعه صنعت گردشگری مهیا نمود؟
در این تحقیق تلاش شد تا با استفاده از روش تحقیق میدانی. پاسخی برای پرسشهای مورد نظر یافته و پس از آن به اعلام عوامل مؤثر پرداخته شود.
عوامل مورد نظر که مبنایی برای ارایه فرضیات بوده و تحقیق مذکور بر مبنای آن طرح‌ریزی شد، عبارتند از اینکه وجود امنیت بعنوان مهمترین عامل، لزوم هماهنگی و همکاری بین سازمان‌های مربوطه، نیاز به امکانات زیربنایی و خدمات گردشگری و همچنین لزوم ایجاد سیستمی یکپارچه جهت بازاریابی و تبلیغات بین‌المللی از عوامل اثرگذار بر رشد و توسعه صنعت جهانگردی بشمار می‌رود.
با توجه به نتایج آماری کسب شده، فرضیه اول که عامل امنیت را مهمترین عامل تأثیرگذار بر رشد و توسعه صنعت جهانگردی در ایران دانسته و فرضیه‌هایی که عامل امکانات زیربنایی، عامل یکپارچگی بازاریابی و تبلیغات گردشگری و عامل لزوم ایجاد هماهنگی و همکاری در سازمان‌ها و نهادهای مرتبط در صنعت گردشگری را جزو عوامل تأثیرگذار بر رشد و توسعه صنعت جهانگردی در ایران می‌دانند، تایید گردیده است.
در نهایت، با توجه به تحقیق انجام شده و همچنین تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده، در جهت شناسایی راهکارهای رشد و توسعه صنعت گردشگری بین‌المللی در ایران، مواردی پیشنهاد گردیده است.


مقاله اقتصاد

مقاله اقتصاد
دسته بندی اقتصاد
بازدید ها 82
فرمت فایل doc
حجم فایل 15 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 15
مقاله اقتصاد

فروشنده فایل

کد کاربری 4152
کاربر

*مقاله اقتصاد*


بطور کلی اصول اقتصاد تولید خلاصه ای از مطالب زیر است و همة اهداف را برای تولید محصولات کشاورزی در بر می گیرد و در دارای اصل کلی می باشد از بخش‌های تعاون و بخش های اقتصاد کشاورزی .

اصول کلی :

تعاون یک نهضت جمعی و دمکراتیک است . کنترل و اداره دمکراتیک از اصول کلی است که وجه تمایز شرکتهای تعاونی از کمپانیهای بازرگانی می باشد . بیان قطعی و آشکار خصلت دمکراتیک تعاونی این شعار است (یک عضو یک رأی) این شعار معنی دارد و حاوی این نکته است که اساس تشکیل هر سازمان تعاونی فرد فرد اعضاء است که دارای حقوق مساوی و در اداره و کنترل امور سازمان هستند .

اصل مربوط به نهضت تعاونی که مورد تصویب بیست و سومین کنگره اتحادیه بین‌المللی تعاون قرار گرفته به شرح زیر است :

شرکتهای تعاونی سازمانهای دمکراتیک هستند و وظایفشان باید تحت نظر اشخاصی که منتخب یا منتصب اعضاء بوده و در قبال آنها مسئول باشند ، انجام گیرد . اعضای اتحادیه های تعاونی هم باید از حقوق متساوی (یک عضو یک رأی) برخوردار باشند و در اتخاذ تصمیماتی که در سازمانشان مؤثر است ، شرکت کنند و رویهمرفته اداره و کنترل شرکت تعاونی باید بر مبنای دمکراتیک و به مناسبترین فرم انجام گیرد .

اطلاعاتی که مورد توجه کمیسیون تهیه اصول کلی تعاونی قرار گرفت ، حاکی است که سازمانهای تعاونی در درجه دوم نیز حق شرکت در اداره کنترل امور سازمانهای وابسته را دارند و این امر به طرق مختلف و به شرح زیر اعمال می گردد :

الف-مسدولیت برحسب تعداد اعضای شرکتهای تعاونی و عمده فروشیها .

ب-مسئولیت برحسب ارتباط متقابل اقتصادی (خرید کالا یا فروش تولید) .

هدف اصلی در اقتصاد کشاورزی و اقتصاد تولید

در هر فعالیت اقتصادی هدف عبارت است از برآوردن نیازمندیهای زندگی به وسیله منابع محدودی که خداوند در دسترس انسانها گذارده است .

نیازمندیهای زندگی هرگز ثابت و یکسان نمی ماند ، بلکه با پیشرفت هایی که در عوامل مختلف زندگی یعنی به بازار آمدن چیزهای تازه ، تغییرات وسایل زندگی ، بالا رفتن قدرت خرید و شاید بیش از هر چیز ، تقلید ، پیوسته روی می دهد هر روز در تغییر است .


تحقیق RSS چیست

دانلود تحقیق درباره rss و اراس اس چیست
دسته بندی کامپیوتر و IT
بازدید ها 109
فرمت فایل doc
حجم فایل 8 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 5
تحقیق RSS چیست

فروشنده فایل

کد کاربری 4152
کاربر

*تحقیق RSS چیست*

RSS چیست ؟

RSS به قولی سرنام REALLY SIMPLE SYNDICATION و به قول کمی حرفه‌ای‌ترها سرنام RDF SITE SUMMARY است. ولی RSS سرنام هر چه باشد، پدیده‌ای است که امکان جمع‌آوری اطلاعات و اخبار را از سایت‌های مختلف فراهم می‌کند بدون این که مجبور باشید از این سایت به آن سایت سر بزنید. ویژگی RSS هم مثل بقیه تکنولوژی‌های خوب، در سادگی آن است :یک فرمت سریع و استاندارد، شبیه همان بولتن‌های خبری است منتها به شکل الکترونیک. امروزه اکثر سایت‌های وب مهم به این بولتن‌ها مجهز هستند، از وبلاگ‌های شخصی گرفته تا سایت‌های خبرگزاری‌های بزرگ دنیا. برای گرفتن این بولتن‌ها کافی است نرم‌افزار مناسب این کار را در اختیار داشته باشید و بولتن مورد نظر را مشترک شوید. شاید فکر کنید خواندن خبرها که کاری ندارد، به صفحه اصلی سایت می‌رویم و خبرها را می‌خوانیم. اما حالتی را در نظر بگیرید که بخواهید 50 سایت مختلف را ببینید و تازه معلوم نیست این سایت‌ها اصلاً خبر جدیدی داشته باشند یا نه. با RSS نیازی نیست به 50 تا سایت سر بزنید. کامپیوتر شما به طور خودکار و با زمان‌بندی مشخص با این سایت‌ها تماس می‌گیرد و جدیدترین خبرها و اطلاعات را دانلود می‌کند. بنابراین، فقط از یک پنجره می‌توانید تمام اتفاقات روز را مشاهده کنید. بدین ترتیب هم در وقت‌تان صرفه‌جویی کرده‌اید، و هم در این همه اطلاعات اضافی که در وب وجود دارد گرفتار نشده‌اید.

انتشار و جمع‌آوری

RSS به دو شکل ایفای نقش می‌کند: وقتی که خودتان اطلاعاتی دارید که می‌خواهید منتشر کنید و در اختیار دیگران قرار دهید، کار <نشر> یا SYNDICATION را انجام می‌دهد و زمانی که بخواهید اطلاعاتی را به دست آورده و مورد استفاده قرار دهید، کار <گردآوری> یا AGGREGATION را برعهده می‌گیرد. ابتدا به نقش گردآوری RSS می‌پردازیم و بعد توضیح می‌دهیم که چگونه بولتنی خبری درست کنید که دیگران بتوانند بخوانند.هیچ‌کس نیاز ندارد هر روز تمام خبرهای دنیا را بخواند، بلکه هر کسی بسته به علاقه، شغل، یا وظیفه‌ای که دارد فقط بعضی از خبرها را می‌خواند. برای این منظور به یک ابزار گردآوری احتیاج داریم که بتواند به طور خودکار به سراغ سایت‌هایی برود که به اشتراک آنها درآمده‌ایم.ابزارهای گردآوری در بازار و اینترنت فراوان یافت می‌شود، هم رایگان و هم غیررایگان، هم مستقل و هم الحاقی (از جمله NEWSGATOR که برای 2003OUTLOOK طراحی شده است). یکی از این برنامه‌هاFEEDDEMON نام دارد. این برنامه، یکی از ابزارهای گردآوری اخبار است که به صورت مستقل کار می‌کند و غیررایگان است.

کدام ابزار گردآوری خبر از همه بهتر است‌

درست است که ماFEEDDEMON را خیلی دوست داریم، ولی برنامه‌های دیگری هم وجود دارند :

SHARPREADER :این برنامه رایگان است و ظاهری شبیه به OUTLOOK EXPRESS دارد. به راحتی می‌توان با آن در اینترنت گشت زد، یعنی به عنوان مرورگر نیز قابل استفاده است. WWW.SHARPREADER .COM

NEWSGATOR :برنامه‌ای الحاقی که داخل MICROSOFT OUTLOOK می‌نشیند و امکان مشاهده نامه‌ها و خبرهای پست‌شده را به طور همزمان برای شما فراهم می‌سازد. WWW.NEWSGATOR .COM

BLOGLINES :روی وب کار می‌کند. پس بنابراین رابط کاربری آن خیلی آزاردهنده است. ولی خوبی آن این است که از هر کجای دنیا و با هر کامپیوتری می‌توانید به خبرهای خود دست پیدا کنید.


تحقیق درباره SQL server و پایگاه داده

دانلود تحقیق درباره sql server و پایگاه داده
دسته بندی کامپیوتر و IT
بازدید ها 215
فرمت فایل doc
حجم فایل 24 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 36
تحقیق درباره SQL server و پایگاه داده

فروشنده فایل

کد کاربری 4152
کاربر

*تحقیق درباره SQL server و پایگاه داده*

مقدمه :

یکی از نکات مهم مدیریت یک پایگاه داده حصول اطمینان از امنیت اطلاعات است شما باید مطمئن باشید هر شخص که لازم است به طور قانونی به اطلاعات دسترسی داشته باشد می تواند به آنها را بدست آورد ولی هیچ کس نمی تواند بدون اجازه به آنها دسترسی داشته باشد .

نیاز به امنیت

قبل ازاینکه به بحث در مورد امنیت در SQL بپردازیم لازم است نیاز به امنیت را به درستی درک کنیم خطرات امنیتی از سه ناحیه مورد بحث قرار می گیرند .

1-فرامینی که از خارج به سیستم وارد می شوند : مزاحمین خارجی افرادی هستند که کوشش می کنند از خارج از شرکت به سیستم هایتان دستیابی پیدا کنند . که این کاردلایلی مثل اذیت کردن شوخی ، فروش اطلاعات به شرکت دیگر باشد از آنجا که بیشتر شرکت ها اقدامات اصولی وساده ای را برای پیشگیری از این نوع مزاحمت انجام می دهد این نوع مزاحمت به ندرت پیش می آید.

2-افراد شرکت تان این نوع مزاحمت متداولترین نوع آن است این افراد معمولا انگیزه نهائی برای دستیابی به داده هایی دارند که نمی بایست آنها را ببیند . که این انگیزه ممکن است کنجکاوی محض ویا سوء نیت باشد .

3-مزاحمت تصادفی : که نسبتا متداول است در اینجا کاربری دارد سیستم می شود وانتظار می رود که نتیجه خاص بدست آورد ولی آن نتیجه را بدست نمی آورد بلکه اطلاعات بسیار بیشتری نسبت به آنچه انتظار داشتند بدست می آورد .

اشخاصی که در شرکتتان کار می کنند ، احتمالا متداولترین نوع مزاحمت برای سیستم تا ن به شمار می آیند . این افراد معمولا انگیزه نهائی برای دستیبای به داده هایی دارند که نمی بایست آنها را ببینند . قدری از این انگیزه ممکن است کنجکاوی محض باشد ، و قدری از آن نیز ممکن است سوء نیت صرف باشد . برای متوقف کردن در این نوع مزاحمت ، واقعا باید با سوء ظن به تمام سیستم های خود بنگرید و آنها را تا حد ممکن قفل کنید . وقتی چنین کاری می کنید ، برخی از کاربران شکایت می کنند لازم است به تمامی این گونه مسائل پاسخ دهید وبه آنها توضیح دهید که چرا سیستم ها را قفل می کنید .

مزاحمت تصادفی نیز نسبتا متداول است چیزی که در این حالت رخ می دهد آن است که کاربری وارد سیستم می شود و انتظار دارد که نتیجه خاصی به دست آورد ، ولیکن آن نتیجه را به دست نمی آورد بلکه ، کاربران اطلاعات بسیار بیشتری نسبت به آنچه که انتظار داشتند به دست می آورند .

اصول امنیت SQL سرور

SQL سرور واژه ها و مفاهیم زیادی که باید با آنها آشنا شوید این مفاهیم شامل مراحلی می شوند که SQL سرور با انجام آنها به یک کاربر امکان می دهد تا تحت مدهای امنیتی مختلف ، که به زودی بررسی خواهند شد ،بایک بانک اطلاعاتی ارتباط برقرار کند ابتدا باید واژه های بیشتری را فرا بگیرید این واژه ها عبارتند از :

  • ID برقراری ارتباط ID برقراری ارتباط بخشی از اطلاعات اعتبار کاربر است که کاربر برای دستیابی به SQL سرور ارائه می دهد بسته به مد امنیتی مورد استفاده در سرویس دهنده ، کاربر ممکن است مجبور به ارائه ID نباشد .

تحقیق در مورد بهره وری

امروزه وجود رقابتهای جهانی و سیر پر شتاب تکنولوژی برای تسخیر بازار یک سو و محدودیت منابع طبیعی از سوی دیگر ، ضرورت توجه به بهره وری را برای همگان روشن ساخته است
دسته بندی اقتصاد
بازدید ها 52
فرمت فایل doc
حجم فایل 372 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 130
تحقیق در مورد بهره وری

فروشنده فایل

کد کاربری 1024
کاربر

بهره وری

فصل اول

ادبیات موضوعی

فصل دوم

مبانی تئوریک

فصل سوم

پیشینة تحقیق

فصل چهارم

روش نمونهگیری و برآورد موجودی سرمایه

فصل پنجم

برآورد مدلها و نتیجه‌گیری و پیشنهادها

در فصل اول ادبیات موضوعی مورد بررسی قرار می گیرد که تعریف بهره وری و معرفی شاخصهای بهره وری در بخش (1-1) مورد بحث قرار گرفته است. در بخش (1-2) مفهوم دستمزد مورد بررسی قرار گرفته است. بخش (1-3 ) به اهمیت و مفاهیم فناوری اطلاعات و مسیر تحولات کامپیوتر و اینترنت اختصاص داده شده است و در انتها و بخش (1-4 ) به خلاصه ای از وضعیت فناوری اطلاعات در ایران وجهان پرداخته شده است .

1-1- بهره وری

امروزه وجود رقابتهای جهانی و سیر پر شتاب تکنولوژی برای تسخیر بازار یک سو و محدودیت منابع طبیعی از سوی دیگر ، ضرورت توجه به بهره وری را برای همگان روشن ساخته است . اینک سیاستگذاران و مدیران « بهبود بهره‌وری » را گاه به عنوان ابزار و گاه به عنوان هدف مورد توجه قرار می‌دهند.

جمیع اختراعات و ابداعات بشر ابتدائی ترین ابزار کار در اعصار بدوی گرفته تا پیچیده ترین تجهیزات مکانیکی و الکتریکی زمان حاضر، متأثر از همین تمایل و اشتیاق به بهره وری افزونتر بوده است.[1]

یکی از مهمترین اهداف بهر وری ، افزایش مطلوبیت زندگی ، رفاه بیشتر ،آرامش و آسایش انسانهاست که امروزه یکی از اهداف کشورها می باشد . همانطور که گفته شد ، امروزه در اقتصاد کلیه کشورها ، چه توسعه یافته و چه توسعه نیافته ، توجه به افزایش بهره وری امری ضروری تلقی می شود ، زیرا کشورها می توانند با استفادة بهینه از منابع کمیاب ، کالاهایی با کیفیت بالا و قدرت رقابتی بیشتر تولید کنند و این خود باعث رفاه و آسایش افراد جامعه می‌شود ، زیرا کشورها می توانند با استفادة بهنیه از منابع کمیاب ، کالاهایی با کیفیت بالا و قدرت رقابتی بیشتر تولید کنند و این خود باعث رفاه و آسایش افراد جامعه می شود. به همین دلیل برخی از کشورها ، سرمایه گذاری های عظیم و گسترده ای را برای ارتقاء و گسترش آن در تمام سطوح جامعه انجام داده و از این طریق به درجات بالایی از رشد و توسعه دست یافته‌اند.

1-1-1- تعریف بهره وری

کلمة « بهره وری » معادل فارسی انتخاب شده برای لغت «productivity » می‌باشد. تعاریف متعددی برای بهره وری صورت گرفته است که به مرور زمان دستخوش تغییرات شده است .

اولین بار این واژه در آثار قدما ، بخصوص در اثری از آگریکولا (Agricola ) به نام (De-Re-Metadlical ) عنوان شده است . اما در قرن هیجدهم فیزیوکراتهایی همچون کوئیزنی (Quesnay ) در سال 1766 و لنیزه (Li-Littre ) در سال 1883 به این واژه مفهوم قدرت تولید کردن اطلاق کردند. [2]

در مباحث اقتصادی ، بخصوص بهره وری نیروی کار ، در نظریات « تقسیم کار » آدام اسمیت ، برای اولین به چشم می خورد . که اسمیت معتقد بود که با تقسیم کار می توان تولید نهایی نیروی کار را را افزایش داد .

- تعریف قدرت تقلید کردن در فرهنگ لاروس تاسال 1949 مشاهده شده است . اما از اوایل قرن بیستم اقتصاد دانان به این واژه مفهوم جدیدی را بخشیدند که عبارت است از « رابطة قابل سنجش بین تولید و عوامل تولید»[3].

- منوچهر فرهنگ ، در فرهنگ لغت اقتصادی ، این کلمه را به قدرت تولید ، قابلیت تولید و مولویت و بهره وری ترجمه کرده است . و همچنین مرتضی قره باغیان در فرهنگ اقتصاد و بازرگانی ، بهره وری را « رابطة میان تولید کالا و خدمات با عوامل تولید مورد استفاده در تولید آن کالا و خدمات تعریف می کند» و می گوید که ، بهره وری هر عامل تولید معمولاً برابر است به نسبت تغییر در عامل تولید به تغییر در تولید با استفاده از شاخص عددی .

در ساده ترین تعریفی که از بهره وری صورت گرفته است ، بهره وری را نسبت داده به ستانده تعریف کرده اند :

این تعریف در اکثر کتابهایی که در مورد بهره وری صحبت می کنند به کار گرفته شده است. تعاریف دیگری نیز از بهره وری صورت گرفته که به صورت زیر می توان بیان کرد:[4]

- در سال 1950 سازمان همکاری اقتصادی اروپایی[5] (OECD ) :« بهره وری را خارج قسمت بازده به یکی از عوامل تولید تعریف می کند. بدین ترتیب می توان از بهره وری سرمایه، بهره‌وری سرمایه‌گذاری، بهره وری مواد خام ، بسته به اینکه بازده در ارتباط با سرمایه و سرمایه گذاری ، یا مواد خام ، و غیره مورد بررسی قرار گیرد، نام برد »

- اشتانیز (P.O.Stenier ) : «بهره وری را معیار عملکرد و یا قدرت و توان موجود در تولید کالا و خدمات تعریف می کند».

- سیگل (Sigle ) : « مجموعه نسبتهای بازده به داده ».

- ماندن (Mundel ) : «بهره وری به مفهوم نسبت بین بازده تولید به واحد منابع مصرف شده است که با یک نسبت مشابه به دورة پایه مقایسه می شود و به کار می رود. بهره وری برابر است با خارج قسمت خروجی ( میزان تولید) بریکی ( یا همه ) از عوامل تولید ».

- دیویس (Davis ):«تغییر بدست آمده در شکل محصول درازاء منابع مصرف شده ».

- فابریکانت (Fabricant ) : « یک نسبت همیشگی بین خروجی به ورودی ».

- سومانت( Sumanth ): « یک نسبت بین خروجی ملموس و ورودی ملموس».

- ایسترفیلد (T.E.Eeasterfield) :« بهره وری را نسبت بازدة سیستم تولیدی به مقداری که از یک یا چند عامل تولیدی به کار گرفته شد است را بیان می کند ».

- ژان فورایسته ( Fourastie) : او به مقوله انسانی واجتماعی بهره وری اهمیت می دهدو هدف اصلی از بالاتر بودن بهره وری را کم کردن قیمت فروش ، افزایش قدرت خرید مزد بگیران ، ارتقاء سطح زندگی و تسریع و پیشرفت اجتماعی می داند نه فقط بهبود موقعیت اقتصادی فنی بنگاههای تجاری و افزایش فاصله بین قیمت فروش و هزینه تولید و مالاً منافع بیشتر.

- تعریف سازمان بین المللی کار[6](ILO) : سازمان بین المللی کار بهره وری را این طور بیان می کند که « معیار برای بخش بهره وری ، نسبت ترکیب عوامل اصلی تولید یعنی : زمین سرمایه ، نیروی کار و سازماندهی بر محصولات است».

- مرکز بهره وری ژاپن [7] (JPC) : این مرکز بهره وری را به صورت زیر تعریف می کند : « به حداکثر رساندن استفاده از منابع ، نیروی انسانی ،تسهیلات و غیره به طریق علمی . کاهش هزینه های تولید ، گسترش بازارها ، افزایش اشتغال و کوشش برای افزایش دستمزدهای واقعی و بهبود معیارهای زندگی ،آنگونه که به سود کارگر ، مدیریت و عموم مصرف کنندگان باشد.».

- سازمان بهره وری آسیایی [8](APO) : « بهره‌وری یک رابطه با یک مقایسه ارزشی میان مقدار کالا و خدمات تولید شده و مقدار منابع به کاررفته جهت تولید کالاها می باشد که به صورت یک نسبت توضیح داده می شود.»

- آژانس بهره‌وری اروپا[9](EPA): این آژانس معتقد است که بهره وری عبارت است از :

الف : بهره وری ، درجة استفاده مؤثر از هر یک از عوامل تولید است.

ب : بهره وری دردرجة اول یک دیدگاه فکری است که همواره سعی دارد ، آنچه را که در حال حاضر موجود است بهبود بخشد. بهره وری مبتنی بر این ایده و نظر است که انسان می تواند فعالیتهایش را هر روز بهتر از پیش به انجام رساند. علاوه بر آن بهره وری مستلزم آن است که به طور پیوسته تلاشهایی در راه انطباق فعالیتهای اقتصادی با شرایط دائماً در حال تغییر و همچنین تلاشهایی برای به کار گیری نظریه و روشهای جدید انجام گیرد».

سازمان بهره وری ملی ایران [10](NIPO) :« بهره وری یک فرهنگ ، یک نگرش عقلانی به کار و زندگی است که هدف آن هوشمندانه تر کردن فعالیتها برای دستیابی به زندگی بهتر و متعالی است.»


[1] - ابطحی ، حسن و کاظمی ، بابک ، (1376 ) ، ص 3

[2] - حسین زاده ، علی ، (1380) ، ص 12

[3] - همان ، ص 13

[4] -این مدلها و شاخصها از پایان نامه علی حسین زاده اقتباس شده است . صص16-13

[5] - Organization for European Coopreation

1 - International Labor Organization

2 - Japan Productivity Center

3 - Asion Productivity Organization

4 - European Productivity Agency.

1- National Iran Productivity Organization


تاثیرات مثبت توریست

اهمیت صنعت گردشگری تنها در بعد اقتصادی آن خلاصه نمی شود ابعاد فرهنگی ، اجتماعی و پیامدهای سیاسی آن نیز از اهمیت زیادی برخوردار می باشد
دسته بندی باستان شناسی
بازدید ها 77
فرمت فایل doc
حجم فایل 109 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 88
تاثیرات مثبت توریست

فروشنده فایل

کد کاربری 1024
کاربر

تاثیرات مثبت توریست

فصل اول
کلیات پژوهش
مقدمه
اهمیت صنعت گردشگری تنها در بعد اقتصادی آن خلاصه نمی شود . ابعاد فرهنگی ، اجتماعی و پیامدهای سیاسی آن نیز از اهمیت زیادی برخوردار می باشد و تأثیر مثبت این صنعت در موضوعاتی چون محافظت از میراث فرهنگی ، پیشگری از تروریسم ، اشتغال زایی ، تعاملات فرهنگی با دیگر جوامع و در پی آن بحث گفتگو تمدنها ، بخوبی نمایان است .
این مهم زمانی به وقوع خواهد پیوست که برنامه ریزیها مدون و کلان ، مدیریت صحیح در برنامه ریزیهای جهانگردی ، سیاستگذاری درست و هوشمندانه جهت مقابله با چالش در پیش رو و استفاده از فرصت های متنوعی که این صنعت در حوزه های مختلف در کشور ایجاد می کند و نیز با استفاده از نقد و بررسی چالش های اصلی برنامه های توسعه و عمران پنج ساله اوّل تا چهارم در راستای توسعه پایدار و پویا ، کسب پرستیژ ( اعتبار ) میان دیگر کشورها ، نمایاندن چهره واقعی ایران پس از اقلاب به جهانیان و تغییر دیدگاه و نگرش آنان نسبت به جمهوری اسلامی ایران وجود داشته باشد . هر چند با وجود شفاف نبودن رویکردهای اساسی توسعه گردشگری در ایران و عدم داشتن و ارائه اطلاعات جامع زیر بنایی لازم ، توسعه این صنعت عظیم در کشورمان را با مشکل عدم تدوین برنامه ریزی جامع چند ساله مواجه ساخته است ، لیکن ازدیاد گردشگران خارجی در خلال چند سال اخیر مبیّن این نکته است که تجربیات خوبی در این راستا بدست آمده است که امید می رود این روند همچنان رشدی صعودی داشته باشد ، هر چند حوادث منطقه خاور میانه و بخصوص تحولات در خلیج فارس در آن بسیار تأثیر پذیر است .
2- طرح موضوع ( بیان مسئله )
در حوزه سیاست و روابط بین الملل مسائل مختلفی مورد بررسی و ارزیابی کارشناسان و دانشجویان این رشته قرار گرفته است ، از بررسی موردی کشورهای مختلف جهان گرفته و تعاملات آن کشورها در سطح منطقه و بین الملل تا بررسی مسائلی چون منافع ملی ، جهانی شدن ، امنیت و ... در میان رساله ها و کتب مختلفی که دانشجویان علوم سیاسی و روابط بین الملل ارائه میدهند بندرت به مقوله گردشگری بر می خوریم .
عدم توجه به این مسئله از اهمیت آن نمی کاهد ، حملات تروریستی یازدهم سپتامبر در ایالات متحده آمریکا ، انفجارات اخیر در شهر لندن مبین این نکته بود که جهان کنونی با تمامی پیشرفتها و فن آوری و تکنولوژی بالایی که دارد بسیار آسیب پذیر و شکننده است در چنین فضای رعب آور و خصومت انگیز توسعه و تقویت تعاملات جوامع بشری می تواند یکی از مهمترین راههای تخفیف و کاهش تنش و نزاع بین جوامع باشد و این مهم به بهترین شکل خود از طریق توسعه جهانگردی و گردشگری امکان پذیر است .
Interachtions
Tourism
Conflict
1 Tension
بسیاری از کارشناسان معتقدند که صنعت گردشگری قادر است اقتصاد یک کشور را کارآمدتر کند ودراین راستا کتابهاومقالات بسیاری به رشته تحریردرآمده است که درجای خودحائز اهمیت است.
ما در این رساله سعی داریم که ابعاد دیگر این صنعت پویا را در کشورمان بخصوص از نقطه نظر گسترش واسط روابط مستقیم بین جمعیتی ( ایران و جهان ) بررسی کنیم و پیامدها ی متنبح از این صنعت نظیر افزایش درآمد سرانه کشور ، معرفی صنایع دستی و تولیدی ایران ، معرفی فرهنگ و تمدن بزرگ ایرانی و از همه مهمتر تأثیر مثبت این تعاملات بر افکار عمومی جوامع بشری که در اثر تبلیغات فراوان غالباً دارای پیش ذهن نادرست و خصمانه ای نسبت به کشورمان هستند مورد ارزیابی قرار دهیم .
امید آنکه این مختصر بتواند جرقه ای باشد برای دیگر عزیزان پژوهشگر که در این حوزه به کار و تحقیق بپردازند که از این حیث و در این زمینه کشورمان بسیار محجور و غریب است .
2 Tourism Industry
3- اهمیت موضوع و ضرورت آن
اهمیت موضوع مورد بحث را می توان در موارد زیر خلاصه کرد :
در ابتدا پاسخ به سئوالات اصلی این رساله و آن اینکه گردشگری و توسعه آن سبب گسترش تعاملات بین جوامع ( ایران و جهان ) خواهد شد یا خیر و تلاش جهت بررسی آن از نظر روابط بین الملل . آنگاه با استفاده از منابع مورد نظر به تحلیل توصیفی و شرح مسئله می پردازیم که در این راستا به مقایسه سیاست های صورت گرفته در خصوص صنعت گردشگری در برنامه های عمرانی کشور می پردازیم و با ارزیابی و تحلیل سعی بر بیان نقاط قوت و ضعف این برنامه ها داریم و نیز به ارائه راهکار و پیشنهاد جهت ارتقای این صنعت عظیم می پردازیم .
4- اهداف
اهداف کلی این رساله شامل 2 بخش اهداف کلی و اهداف جزئی است که به شرح هر یک از آنان می پردازیم .
1-4- اهداف کلی
یکی از مهمترین اهداف این رساله ارزیابی و تحلیل تأثیرات مثبت توسعه توریسم ( گردشگری ) در ایران از نظر روابط بین الملل است . مسئله گردشگری در کشورمان مورد نقد و ارزیابی کارشناسان و دست اندرکاران مرتبط با این رشته صورت گرفته است و بارها از نظر فواید می توان مقاله و یا کتابی در مورد نقش این صنعت در تغییر نگرش جوامع ایرانی و غیر ایرانی نسبت به کشورمان و ارزیابی این تغییر دیدگاه و تأثیرات آن بر کشور مطلبی یافت .
3
در نتیجه با بررسی و ارزیابی تأثیرات می توان در تدوین سیاستگذاریهای کلان در این زمینه به کارشناسان مرتبط کمک شایانی نمودتا بتوانندازاین صنعت به نحواحسن به عنوان یکی ازمولفه های مؤثر در سیاست خارجی نیز بهره گیرند .
2-4- اهداف جبری
بیان ضرورت ایجاد تعاملات بین جمعیتی ( ایران و جهان ) از طریق گردشگری پایدار و تأکید بر این نکته که گردشگری پایدار و بسط آن می تواند در تعاملات بین جمعیتی تأثیری مثبت داشته باشد و بایستی در این راستا با جدّیت تلاش نمود . عدم توجه و یا بی توجهی به این صنعت عظیم تأثیرات زیانباری دارد که متضرر اصلی آن کشورمان می باشد .
از دیگر اهداف نگارنده تبیین توسعه گردشگری از دیگر ابعاد چون بُعد فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی ، تأثیر مثبت آن بر محیط زیست و میراث فرهنگی و ... می باشد زیرا با بیان این تأثیرات می توان مسئله را از بعد روابط بین الدول بهتر و شفاف تر بیان نمود .
شاید بتوان از نظر روانشناختی به این مسئله پرداخت بازدید گردشگر داخلی و خارجی از اماکنی که کمتر موردتوجه قرار می گرفتند(روشتاهای دور تاریخی(ابیانه)غارهای تاریخی(غارهای لرستان) غارهای آبی که کمتر مطرح بودند ( غار آبی کلته خور زنجان ) و ... ) به ساکنان بومی آن مناطق به جز رونق اقتصادی که نصیب آنان می کند حس افتخار ، اعتماد به نفس ، مباهات و ... را نیز القا می کند و در نهایت به تقویت حس میهن پرستی آنان می انجامد و معضل (( عدم خودباوری )) جوانان ، فرار جوانان به آنسوی مرزها را کاهش دهد .
4
5- فرضیه ها :
الف ) فرضیه اصلی :
توسعه صنعت گردشگری عامل اصلی کاهش تنش بین ایران و جامعه جهانی است .
ب) فرضیه فرعی :
توسعه صنعت گردشگری و گسترش روابط بین جمعیتی ( ایران و جهان ) منجر به معرفی بازارهای اختصاصی و صنایع تولیدی ایران خواهد شد و نیز افزایش درآمد سرانه و تنوع بخشیدن به منابع درآمدی کشور را موجب خواهد شد .
1-5- سوالات :
سوالات خود از 2 قسمت یعنی سوال اصلی و سوالات فرعی تشکیل شده است .
1-1-5- سوال اصلی
آیا توسعه گردشگری در ایران به گسترش تعاملات سیاسی – اجتماعی با دیگر جوامع می انجامد ؟
2-1-5- سوالات فرعی
- آیا توسعه گردشگری در ایران سبب جلب سرمایه های خارجی و افزایش تولید نا خالص ملی می شود ؟
- پیامدهای اقتصادی صنعت گردشگری در ایران چگونه است ؟
- میزان درآمدهای حاصل از صنعت گردشگری در کشور نسبت به دیگر کشورها چگونه است ؟
- تفاوت نظرات افراد خارجی واردنشده به ایران باقبل ازورودشان به کشورمان چگونه بوده است؟
5
- علت سرمایه گذاری اندک دولت در این صنعت و عدم هماهنگی سازمانهای مرتبط با این صنعت چیست ؟
- تحولات در صنعت گردشگری پس از تأسیس سازمان گردشگری و سازمان میراث فرهنگی در کشورمان چیست ؟ و با گذشته چه تفاوتی در سیاستگزاری امور دارد ؟
6
پی نوشت های فصل اول :
1. محمود سریع القلم ، روش تحقیق در علوم سیاسی ، چاپ دوم ، ( تهران : نشر و پژوهش فروزان روز ، 1381 )
2. محمد رضا حافظ نیا ، مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی ، چاپ هشتم ، ( تهران انتشارات سمت ، 1382 )
3. ابولقاسم طاهری ،روش تحقیق در علوم سیاسی،چاپ دوم،( تهران : نشر قدس ،1382 )
فصل دوم
1- روش گردآوری اطلاعات :
2- مفاهیم و تعریف
1-2- مفهوم سیاست
1-1-2- روابط بین الملل
2-1-2- جامعه جهانی
2-2- سازمانهای بین المللی
3-2- توسعه پایدار
1-3-2- توسعه پایدار گردشگری
4-2- فرهنگ
1-4-2- فرهنگ پذیری
- پاورقی های فصل دوم
1- روش گردآوری اطلاعات
تحقیق فوق ، بر اساس ماهیت و روش در زمره تحقیقات توصیفی – تحلیلی است ، که با استفاده از روش کتابخانه ای – تحلیل محتوا به بررسی مسائل مورد نظر پرداخته نشده است . در این خصوص ، سعی شده است از منابع در دسترس چون :
کتب مرتبط ، استفاده از فصلنامه ها و ماهنامه های تخصصی ، مقالات ، روزنامه ها ، گزارشات پژوهشی ، پایان نامه های تحصیلی ( که متأسفانه در مورد موضوع مورد نظر بندرت پایان نامه ای یافت می شد ) و استفاده از سیستمهای اطلاع رسانی رایانه ای که در ارتباط با موضوع مورد پژوهش بودند بهره گیریم .
2- مفاهیم و تعاریف :
1-2- تعریف سیاست :
تعاریف زیادی از سیاست شده است ، از جمله : ''سیاست ، علم فرمانروایی بر کشورهاست '' ، '' سیاست ، فن و عمل فرمانروایی بر جوامع انسانی است '' ، در هر دوی این تعریف ها سیاست را امری مرتبط با قدرت می بینیم ، چه این قدرت بصورت سازمان یافته ( دولت ) باشد و یا در جوامع گسترده تری باشد . بر تران دوژنل استاد جامعه شناسی سیاسی دانشگاه پاریس سیاست را
1
بررسی و شناخت ریشه ای هر گونه اعمال قدرت و نفوذ می داند و قدرت را به مفهوم واژه ای آن در نظر می گیرد ، به هر صورت (( علم سیاست )) تحلیل و مطالعه نظم در توزیع قدرت بین واحدهای سیاسی کم و بیش با ثبات و پیشرفته است که در آن رفتار دولتها بر اساس منافع ملی است و عملکرد آنان نیز بر اساس عناصر شکل دهنده قدرت دولت و یا گروههای دولتی می باشد.
آقای ابوالحمد ، سیاست را بررسی اشکال مختلف قدرت در جامعه انسانی می داند ، از آنجائیکه قدرت قادر است اشکال گوناگون به خود بگیرد و از اقتدار که نوع عالی قدرت است آغاز می گردد و به زور و تسلط که نوع قدرت صرف و بدون هیچ ملاحظه هنجاری و ارزشی است ، ختم می گردد . واژه هایی مانند نفوذ ، فشار ، اعتبار ( پرستیژ ) و بعضاً ایدئولوژی می تواند از اشکال قدرت باشند . نقاط میانی بین اقتدار و اجبار ار می پوشانند .
آنچه در تمامی این تعاریف مشترک است آن است که مهمترین پدیده ثابتی که در علوم سیاسی موضوع اصلی است پدیده دولت است ، یعنی عامل کمّی در تعریف سیاست حول موضوع دولت محدودیت دارد و دولت هم رابطه بسیار تنگاتنگ با قدرت دارد . شاید بتوان بطور خلاصه سیاست را علمی دانست که تمام اشکال روابط قدرت را در زمان و مکانهای گوناگون شامل می گردد و چگونگی اعمال این قدرت را نشان می دهد .
Fundamental – Theorerical Researches*
Des criptive – Analgtic Researches**
Power ***
2 Authotity****
1-1-2- روابط بین الملل :
روابط بین الملل به مجموعه کنش ها و واکنش های اعضای جامعه بین المللی برای تأمین منافع و مصالح خویش یا دفع ضررهای احتمالی می گویند . بدین ترتیب روابط بین الملل به ارتباطات میان دولتها محدود نمی گردد . در هر کشوری گروههای اجتماعی فعالی وجود دارند که با گروههای مشابه خود در دیگر کشورها جهت انجام اهداف ارتباط بر قرار می کنند و نهادهایی را بوجود می آورند و یا سازمان هایی را تشکیل می دهند .
اگر در ارتباط صورت گرفته ما بین این گروهها ارزش های قابل توجه ای که در زندگی بین المللی تأثیر گذار باشند رابطه بین المللی خوانده می شود .
هالتی اصطلاح روابط بین الملل را جدا از سیاست بین الملل می داند و مطالعه روابط بین الملل را شامل بررسی سیاست های خارجی یا روندهای سیاسی میان ملل می داند ، هر چند دیگر جنبه های روابط میان جوامع مختلف و مطالعات اتحادیه های بین المللی ، جهانگردی ، تجارت بین الملل ، حمل و نقل ، ارتباط و گسترش اخلاق و ارزش های بین المللی را نیز در نظر می گیرد .
اصطلاح روابط بین الملل مربوط است به تمام اشکال و حالات متقابل یا داد و ستد بین اعضا و بازیگران مستقل در صحنه جهانی جوامع و جوامع ملی است . مطالعه روابط بین الملل شامل تجزیه و تحلیل سیاست خارجی یا فراگردهای سیاسی میان ملتها در مفهوم کلی آن است ، در زمینه های اجتماعی ، فرهنگی ، سیاسی و غیره اطلاق می گردد .
Institutions*
International Unions**
Political Process ***
3
دانش روابط بین الملل محصولی است مستقل و وجه بارز آن تعاملات ، درگیری و یا داد و ستد واحدهای سیاسی مستقل است و هیچ مقام و ارگان بر آنان نظارت ندارد .
روابط بین الملل شامل امور و مسائلی است که زائیده انبوهی از داده ها ، نیروها ، پدیده ها و حوادثی است که سیاستگذار ممکن است اساساً به نتایج و پیامدهای احتمالی آنها آگاهی و حساسیت نداشته باشد به عبارت دیگر تنها حاصل آن جمع جبری سیاست های خارجی کشورها نیست بلکه طیف وسیعتری را در بر می گیرد که در آن تعاملات و داد و ستد واحدهای سیاسی صورت می گیرد .
بطور خلاصه می توان روابط بین الملل را چنین تعریف کرد ؛ مجموعه کنش های اعضای جامعه بین الملل جهت تأمین منافع خویش و یا دفع ضررهای احتمالی را می گویند ، و با توجه به تشکیل نهادها و گروههای مشابه در دیگر کشورها و رابطه این نهادها و سازمانها با یکدیگر رابطه دولتها با یکدیگر بیشتر شده و روابط در سطح بین المللی بر قرار می گردد .
بطور کلی در یک مطالعه جامع از روابط بین الملل بسیاری از گروههای معتبر و قدرتمند اجتماعی ، ملتها ، پیمان های منطقه ای و ... را باید در نظر گرفت .

فصل اول کلیات پژوهش

مقدمه

اهمیت صنعت گردشگری تنها در بعد اقتصادی آن خلاصه نمی شود . ابعاد فرهنگی ، اجتماعی و پیامدهای سیاسی آن نیز از اهمیت زیادی برخوردار می باشد و تأثیر مثبت این صنعت در موضوعاتی چون محافظت از میراث فرهنگی ، پیشگری از تروریسم ، اشتغال زایی ، تعاملات فرهنگی با دیگر جوامع و در پی آن بحث گفتگو تمدنها ، بخوبی نمایان است . این مهم زمانی به وقوع خواهد پیوست که برنامه ریزیها مدون و کلان ، مدیریت صحیح در برنامه ریزیهای جهانگردی ، سیاستگذاری درست و هوشمندانه جهت مقابله با چالش در پیش رو و استفاده از فرصت های متنوعی که این صنعت در حوزه های مختلف در کشور ایجاد می کند و نیز با استفاده از نقد و بررسی چالش های اصلی برنامه های توسعه و عمران پنج ساله اوّل تا چهارم در راستای توسعه پایدار و پویا ، کسب پرستیژ ( اعتبار ) میان دیگر کشورها ، نمایاندن چهره واقعی ایران پس از اقلاب به جهانیان و تغییر دیدگاه و نگرش آنان نسبت به جمهوری اسلامی ایران وجود داشته باشد . هر چند با وجود شفاف نبودن رویکردهای اساسی توسعه گردشگری در ایران و عدم داشتن و ارائه اطلاعات جامع زیر بنایی لازم ، توسعه این صنعت عظیم در کشورمان را با مشکل عدم تدوین برنامه ریزی جامع چند ساله مواجه ساخته است ، لیکن ازدیاد گردشگران خارجی در خلال چند سال اخیر مبیّن این نکته است که تجربیات خوبی در این راستا بدست آمده است که امید می رود این روند همچنان رشدی صعودی داشته باشد ، هر چند حوادث منطقه خاور میانه و بخصوص تحولات در خلیج فارس در آن بسیار تأثیر پذیر است .
2- طرح موضوع ( بیان مسئله ) در حوزه سیاست و روابط بین الملل مسائل مختلفی مورد بررسی و ارزیابی کارشناسان و دانشجویان این رشته قرار گرفته است ، از بررسی موردی کشورهای مختلف جهان گرفته و تعاملات آن کشورها در سطح منطقه و بین الملل تا بررسی مسائلی چون منافع ملی ، جهانی شدن ، امنیت و ... در میان رساله ها و کتب مختلفی که دانشجویان علوم سیاسی و روابط بین الملل ارائه میدهند بندرت به مقوله گردشگری بر می خوریم . عدم توجه به این مسئله از اهمیت آن نمی کاهد ، حملات تروریستی یازدهم سپتامبر در ایالات متحده آمریکا ، انفجارات اخیر در شهر لندن مبین این نکته بود که جهان کنونی با تمامی پیشرفتها و فن آوری و تکنولوژی بالایی که دارد بسیار آسیب پذیر و شکننده است در چنین فضای رعب آور و خصومت انگیز توسعه و تقویت تعاملات جوامع بشری می تواند یکی از مهمترین راههای تخفیف و کاهش تنش و نزاع بین جوامع باشد و این مهم به بهترین شکل خود از طریق توسعه جهانگردی و گردشگری امکان پذیر است .
Interachtions TourismConflict 1 Tensionبسیاری از کارشناسان معتقدند که صنعت گردشگری قادر است اقتصاد یک کشور را کارآمدتر کند ودراین راستا کتابهاومقالات بسیاری به رشته تحریردرآمده است که درجای خودحائز اهمیت است.ما در این رساله سعی داریم که ابعاد دیگر این صنعت پویا را در کشورمان بخصوص از نقطه نظر گسترش واسط روابط مستقیم بین جمعیتی ( ایران و جهان ) بررسی کنیم و پیامدها ی متنبح از این صنعت نظیر افزایش درآمد سرانه کشور ، معرفی صنایع دستی و تولیدی ایران ، معرفی فرهنگ و تمدن بزرگ ایرانی و از همه مهمتر تأثیر مثبت این تعاملات بر افکار عمومی جوامع بشری که در اثر تبلیغات فراوان غالباً دارای پیش ذهن نادرست و خصمانه ای نسبت به کشورمان هستند مورد ارزیابی قرار دهیم . امید آنکه این مختصر بتواند جرقه ای باشد برای دیگر عزیزان پژوهشگر که در این حوزه به کار و تحقیق بپردازند که از این حیث و در این زمینه کشورمان بسیار محجور و غریب است .




2 Tourism Industry

3- اهمیت موضوع و ضرورت آن اهمیت موضوع مورد بحث را می توان در موارد زیر خلاصه کرد : در ابتدا پاسخ به سئوالات اصلی این رساله و آن اینکه گردشگری و توسعه آن سبب گسترش تعاملات بین جوامع ( ایران و جهان ) خواهد شد یا خیر و تلاش جهت بررسی آن از نظر روابط بین الملل . آنگاه با استفاده از منابع مورد نظر به تحلیل توصیفی و شرح مسئله می پردازیم که در این راستا به مقایسه سیاست های صورت گرفته در خصوص صنعت گردشگری در برنامه های عمرانی کشور می پردازیم و با ارزیابی و تحلیل سعی بر بیان نقاط قوت و ضعف این برنامه ها داریم و نیز به ارائه راهکار و پیشنهاد جهت ارتقای این صنعت عظیم می پردازیم .
4- اهداف اهداف کلی این رساله شامل 2 بخش اهداف کلی و اهداف جزئی است که به شرح هر یک از آنان می پردازیم . 1-4- اهداف کلی یکی از مهمترین اهداف این رساله ارزیابی و تحلیل تأثیرات مثبت توسعه توریسم ( گردشگری ) در ایران از نظر روابط بین الملل است . مسئله گردشگری در کشورمان مورد نقد و ارزیابی کارشناسان و دست اندرکاران مرتبط با این رشته صورت گرفته است و بارها از نظر فواید می توان مقاله و یا کتابی در مورد نقش این صنعت در تغییر نگرش جوامع ایرانی و غیر ایرانی نسبت به کشورمان و ارزیابی این تغییر دیدگاه و تأثیرات آن بر کشور مطلبی یافت .
3

در نتیجه با بررسی و ارزیابی تأثیرات می توان در تدوین سیاستگذاریهای کلان در این زمینه به کارشناسان مرتبط کمک شایانی نمودتا بتوانندازاین صنعت به نحواحسن به عنوان یکی ازمولفه های مؤثر در سیاست خارجی نیز بهره گیرند .
2-4- اهداف جبری بیان ضرورت ایجاد تعاملات بین جمعیتی ( ایران و جهان ) از طریق گردشگری پایدار و تأکید بر این نکته که گردشگری پایدار و بسط آن می تواند در تعاملات بین جمعیتی تأثیری مثبت داشته باشد و بایستی در این راستا با جدّیت تلاش نمود . عدم توجه و یا بی توجهی به این صنعت عظیم تأثیرات زیانباری دارد که متضرر اصلی آن کشورمان می باشد . از دیگر اهداف نگارنده تبیین توسعه گردشگری از دیگر ابعاد چون بُعد فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی ، تأثیر مثبت آن بر محیط زیست و میراث فرهنگی و ... می باشد زیرا با بیان این تأثیرات می توان مسئله را از بعد روابط بین الدول بهتر و شفاف تر بیان نمود . شاید بتوان از نظر روانشناختی به این مسئله پرداخت بازدید گردشگر داخلی و خارجی از اماکنی که کمتر موردتوجه قرار می گرفتند(روشتاهای دور تاریخی(ابیانه)غارهای تاریخی(غارهای لرستان) غارهای آبی که کمتر مطرح بودند ( غار آبی کلته خور زنجان ) و ... ) به ساکنان بومی آن مناطق به جز رونق اقتصادی که نصیب آنان می کند حس افتخار ، اعتماد به نفس ، مباهات و ... را نیز القا می کند و در نهایت به تقویت حس میهن پرستی آنان می انجامد و معضل (( عدم خودباوری )) جوانان ، فرار جوانان به آنسوی مرزها را کاهش دهد .
4

5- فرضیه ها : الف ) فرضیه اصلی : توسعه صنعت گردشگری عامل اصلی کاهش تنش بین ایران و جامعه جهانی است . ب) فرضیه فرعی : توسعه صنعت گردشگری و گسترش روابط بین جمعیتی ( ایران و جهان ) منجر به معرفی بازارهای اختصاصی و صنایع تولیدی ایران خواهد شد و نیز افزایش درآمد سرانه و تنوع بخشیدن به منابع درآمدی کشور را موجب خواهد شد .
1-5- سوالات : سوالات خود از 2 قسمت یعنی سوال اصلی و سوالات فرعی تشکیل شده است .
1-1-5- سوال اصلی آیا توسعه گردشگری در ایران به گسترش تعاملات سیاسی – اجتماعی با دیگر جوامع می انجامد ؟ 2-1-5- سوالات فرعی - آیا توسعه گردشگری در ایران سبب جلب سرمایه های خارجی و افزایش تولید نا خالص ملی می شود ؟ - پیامدهای اقتصادی صنعت گردشگری در ایران چگونه است ؟ - میزان درآمدهای حاصل از صنعت گردشگری در کشور نسبت به دیگر کشورها چگونه است ؟ - تفاوت نظرات افراد خارجی واردنشده به ایران باقبل ازورودشان به کشورمان چگونه بوده است؟ 5

- علت سرمایه گذاری اندک دولت در این صنعت و عدم هماهنگی سازمانهای مرتبط با این صنعت چیست ؟ - تحولات در صنعت گردشگری پس از تأسیس سازمان گردشگری و سازمان میراث فرهنگی در کشورمان چیست ؟ و با گذشته چه تفاوتی در سیاستگزاری امور دارد ؟



6

پی نوشت های فصل اول : • 1. محمود سریع القلم ، روش تحقیق در علوم سیاسی ، چاپ دوم ، ( تهران : نشر و پژوهش فروزان روز ، 1381 ) • 2. محمد رضا حافظ نیا ، مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی ، چاپ هشتم ، ( تهران انتشارات سمت ، 1382 ) • 3. ابولقاسم طاهری ،روش تحقیق در علوم سیاسی،چاپ دوم،( تهران : نشر قدس ،1382 )


فصل دوم


1- روش گردآوری اطلاعات : 2- مفاهیم و تعریف 1-2- مفهوم سیاست 1-1-2- روابط بین الملل 2-1-2- جامعه جهانی 2-2- سازمانهای بین المللی3-2- توسعه پایدار 1-3-2- توسعه پایدار گردشگری 4-2- فرهنگ 1-4-2- فرهنگ پذیری
- پاورقی های فصل دوم


1- روش گردآوری اطلاعات تحقیق فوق ، بر اساس ماهیت و روش در زمره تحقیقات توصیفی – تحلیلی است ، که با استفاده از روش کتابخانه ای – تحلیل محتوا به بررسی مسائل مورد نظر پرداخته نشده است . در این خصوص ، سعی شده است از منابع در دسترس چون : کتب مرتبط ، استفاده از فصلنامه ها و ماهنامه های تخصصی ، مقالات ، روزنامه ها ، گزارشات پژوهشی ، پایان نامه های تحصیلی ( که متأسفانه در مورد موضوع مورد نظر بندرت پایان نامه ای یافت می شد ) و استفاده از سیستمهای اطلاع رسانی رایانه ای که در ارتباط با موضوع مورد پژوهش بودند بهره گیریم .
2- مفاهیم و تعاریف : 1-2- تعریف سیاست : تعاریف زیادی از سیاست شده است ، از جمله : ''سیاست ، علم فرمانروایی بر کشورهاست '' ، '' سیاست ، فن و عمل فرمانروایی بر جوامع انسانی است '' ، در هر دوی این تعریف ها سیاست را امری مرتبط با قدرت می بینیم ، چه این قدرت بصورت سازمان یافته ( دولت ) باشد و یا در جوامع گسترده تری باشد . بر تران دوژنل استاد جامعه شناسی سیاسی دانشگاه پاریس سیاست را 1
بررسی و شناخت ریشه ای هر گونه اعمال قدرت و نفوذ می داند و قدرت را به مفهوم واژه ای آن در نظر می گیرد ، به هر صورت (( علم سیاست )) تحلیل و مطالعه نظم در توزیع قدرت بین واحدهای سیاسی کم و بیش با ثبات و پیشرفته است که در آن رفتار دولتها بر اساس منافع ملی است و عملکرد آنان نیز بر اساس عناصر شکل دهنده قدرت دولت و یا گروههای دولتی می باشد.آقای ابوالحمد ، سیاست را بررسی اشکال مختلف قدرت در جامعه انسانی می داند ، از آنجائیکه قدرت قادر است اشکال گوناگون به خود بگیرد و از اقتدار که نوع عالی قدرت است آغاز می گردد و به زور و تسلط که نوع قدرت صرف و بدون هیچ ملاحظه هنجاری و ارزشی است ، ختم می گردد . واژه هایی مانند نفوذ ، فشار ، اعتبار ( پرستیژ ) و بعضاً ایدئولوژی می تواند از اشکال قدرت باشند . نقاط میانی بین اقتدار و اجبار ار می پوشانند . آنچه در تمامی این تعاریف مشترک است آن است که مهمترین پدیده ثابتی که در علوم سیاسی موضوع اصلی است پدیده دولت است ، یعنی عامل کمّی در تعریف سیاست حول موضوع دولت محدودیت دارد و دولت هم رابطه بسیار تنگاتنگ با قدرت دارد . شاید بتوان بطور خلاصه سیاست را علمی دانست که تمام اشکال روابط قدرت را در زمان و مکانهای گوناگون شامل می گردد و چگونگی اعمال این قدرت را نشان می دهد .Fundamental – Theorerical Researches* Des criptive – Analgtic Researches** Power *** 2 Authotity****

1-1-2- روابط بین الملل : روابط بین الملل به مجموعه کنش ها و واکنش های اعضای جامعه بین المللی برای تأمین منافع و مصالح خویش یا دفع ضررهای احتمالی می گویند . بدین ترتیب روابط بین الملل به ارتباطات میان دولتها محدود نمی گردد . در هر کشوری گروههای اجتماعی فعالی وجود دارند که با گروههای مشابه خود در دیگر کشورها جهت انجام اهداف ارتباط بر قرار می کنند و نهادهایی را بوجود می آورند و یا سازمان هایی را تشکیل می دهند . اگر در ارتباط صورت گرفته ما بین این گروهها ارزش های قابل توجه ای که در زندگی بین المللی تأثیر گذار باشند رابطه بین المللی خوانده می شود . هالتی اصطلاح روابط بین الملل را جدا از سیاست بین الملل می داند و مطالعه روابط بین الملل را شامل بررسی سیاست های خارجی یا روندهای سیاسی میان ملل می داند ، هر چند دیگر جنبه های روابط میان جوامع مختلف و مطالعات اتحادیه های بین المللی ، جهانگردی ، تجارت بین الملل ، حمل و نقل ، ارتباط و گسترش اخلاق و ارزش های بین المللی را نیز در نظر می گیرد . اصطلاح روابط بین الملل مربوط است به تمام اشکال و حالات متقابل یا داد و ستد بین اعضا و بازیگران مستقل در صحنه جهانی جوامع و جوامع ملی است . مطالعه روابط بین الملل شامل تجزیه و تحلیل سیاست خارجی یا فراگردهای سیاسی میان ملتها در مفهوم کلی آن است ، در زمینه های اجتماعی ، فرهنگی ، سیاسی و غیره اطلاق می گردد . Institutions* International Unions** Political Process ***3




دانش روابط بین الملل محصولی است مستقل و وجه بارز آن تعاملات ، درگیری و یا داد و ستد واحدهای سیاسی مستقل است و هیچ مقام و ارگان بر آنان نظارت ندارد . روابط بین الملل شامل امور و مسائلی است که زائیده انبوهی از داده ها ، نیروها ، پدیده ها و حوادثی است که سیاستگذار ممکن است اساساً به نتایج و پیامدهای احتمالی آنها آگاهی و حساسیت نداشته باشد به عبارت دیگر تنها حاصل آن جمع جبری سیاست های خارجی کشورها نیست بلکه طیف وسیعتری را در بر می گیرد که در آن تعاملات و داد و ستد واحدهای سیاسی صورت می گیرد . بطور خلاصه می توان روابط بین الملل را چنین تعریف کرد ؛ مجموعه کنش های اعضای جامعه بین الملل جهت تأمین منافع خویش و یا دفع ضررهای احتمالی را می گویند ، و با توجه به تشکیل نهادها و گروههای مشابه در دیگر کشورها و رابطه این نهادها و سازمانها با یکدیگر رابطه دولتها با یکدیگر بیشتر شده و روابط در سطح بین المللی بر قرار می گردد . بطور کلی در یک مطالعه جامع از روابط بین الملل بسیاری از گروههای معتبر و قدرتمند اجتماعی ، ملتها ، پیمان های منطقه ای و ... را باید در نظر گرفت .

فصل اول کلیات پژوهش مقدمه اهمیت صنعت گردشگری تنها در بعد اقتصادی آن خلاصه نمی شود . ابعاد فرهنگی ، اجتماعی و پیامدهای سیاسی آن نیز از اهمیت زیادی برخوردار می باشد و تأثیر مثبت این صنعت در موضوعاتی چون محافظت از میراث فرهنگی ، پیشگری از تروریسم ، اشتغال زایی ، تعاملات فرهنگی با دیگر جوامع و در پی آن بحث گفتگو تمدنها ، بخوبی نمایان است . این مهم زمانی به وقوع خواهد پیوست که برنامه ریزیها مدون و کلان ، مدیریت صحیح در برنامه ریزیهای جهانگردی ، سیاستگذاری درست و هوشمندانه جهت مقابله با چالش در پیش رو و استفاده از فرصت های متنوعی که این صنعت در حوزه های مختلف در کشور ایجاد می کند و نیز با استفاده از نقد و بررسی چالش های اصلی برنامه های توسعه و عمران پنج ساله اوّل تا چهارم در راستای توسعه پایدار و پویا ، کسب پرستیژ ( اعتبار ) میان دیگر کشورها ، نمایاندن چهره واقعی ایران پس از اقلاب به جهانیان و تغییر دیدگاه و نگرش آنان نسبت به جمهوری اسلامی ایران وجود داشته باشد . هر چند با وجود شفاف نبودن رویکردهای اساسی توسعه گردشگری در ایران و عدم داشتن و ارائه اطلاعات جامع زیر بنایی لازم ، توسعه این صنعت عظیم در کشورمان را با مشکل عدم تدوین برنامه ریزی جامع چند ساله مواجه ساخته است ، لیکن ازدیاد گردشگران خارجی در خلال چند سال اخیر مبیّن این نکته است که تجربیات خوبی در این راستا بدست آمده است که امید می رود این روند همچنان رشدی صعودی داشته باشد ، هر چند حوادث منطقه خاور میانه و بخصوص تحولات در خلیج فارس در آن بسیار تأثیر پذیر است . 2- طرح موضوع ( بیان مسئله ) در حوزه سیاست و روابط بین الملل مسائل مختلفی مورد بررسی و ارزیابی کارشناسان و دانشجویان این رشته قرار گرفته است ، از بررسی موردی کشورهای مختلف جهان گرفته و تعاملات آن کشورها در سطح منطقه و بین الملل تا بررسی مسائلی چون منافع ملی ، جهانی شدن ، امنیت و ... در میان رساله ها و کتب مختلفی که دانشجویان علوم سیاسی و روابط بین الملل ارائه میدهند بندرت به مقوله گردشگری بر می خوریم . عدم توجه به این مسئله از اهمیت آن نمی کاهد ، حملات تروریستی یازدهم سپتامبر در ایالات متحده آمریکا ، انفجارات اخیر در شهر لندن مبین این نکته بود که جهان کنونی با تمامی پیشرفتها و فن آوری و تکنولوژی بالایی که دارد بسیار آسیب پذیر و شکننده است در چنین فضای رعب آور و خصومت انگیز توسعه و تقویت تعاملات جوامع بشری می تواند یکی از مهمترین راههای تخفیف و کاهش تنش و نزاع بین جوامع باشد و این مهم به بهترین شکل خود از طریق توسعه جهانگردی و گردشگری امکان پذیر است . Interachtions TourismConflict 1 Tensionبسیاری از کارشناسان معتقدند که صنعت گردشگری قادر است اقتصاد یک کشور را کارآمدتر کند ودراین راستا کتابهاومقالات بسیاری به رشته تحریردرآمده است که درجای خودحائز اهمیت است.ما در این رساله سعی داریم که ابعاد دیگر این صنعت پویا را در کشورمان بخصوص از نقطه نظر گسترش واسط روابط مستقیم بین جمعیتی ( ایران و جهان ) بررسی کنیم و پیامدها ی متنبح از این صنعت نظیر افزایش درآمد سرانه کشور ، معرفی صنایع دستی و تولیدی ایران ، معرفی فرهنگ و تمدن بزرگ ایرانی و از همه مهمتر تأثیر مثبت این تعاملات بر افکار عمومی جوامع بشری که در اثر تبلیغات فراوان غالباً دارای پیش ذهن نادرست و خصمانه ای نسبت به کشورمان هستند مورد ارزیابی قرار دهیم . امید آنکه این مختصر بتواند جرقه ای باشد برای دیگر عزیزان پژوهشگر که در این حوزه به کار و تحقیق بپردازند که از این حیث و در این زمینه کشورمان بسیار محجور و غریب است . 2 Tourism Industry 3- اهمیت موضوع و ضرورت آن اهمیت موضوع مورد بحث را می توان در موارد زیر خلاصه کرد : در ابتدا پاسخ به سئوالات اصلی این رساله و آن اینکه گردشگری و توسعه آن سبب گسترش تعاملات بین جوامع ( ایران و جهان ) خواهد شد یا خیر و تلاش جهت بررسی آن از نظر روابط بین الملل . آنگاه با استفاده از منابع مورد نظر به تحلیل توصیفی و شرح مسئله می پردازیم که در این راستا به مقایسه سیاست های صورت گرفته در خصوص صنعت گردشگری در برنامه های عمرانی کشور می پردازیم و با ارزیابی و تحلیل سعی بر بیان نقاط قوت و ضعف این برنامه ها داریم و نیز به ارائه راهکار و پیشنهاد جهت ارتقای این صنعت عظیم می پردازیم . 4- اهداف اهداف کلی این رساله شامل 2 بخش اهداف کلی و اهداف جزئی است که به شرح هر یک از آنان می پردازیم . 1-4- اهداف کلی یکی از مهمترین اهداف این رساله ارزیابی و تحلیل تأثیرات مثبت توسعه توریسم ( گردشگری ) در ایران از نظر روابط بین الملل است . مسئله گردشگری در کشورمان مورد نقد و ارزیابی کارشناسان و دست اندرکاران مرتبط با این رشته صورت گرفته است و بارها از نظر فواید می توان مقاله و یا کتابی در مورد نقش این صنعت در تغییر نگرش جوامع ایرانی و غیر ایرانی نسبت به کشورمان و ارزیابی این تغییر دیدگاه و تأثیرات آن بر کشور مطلبی یافت . 3در نتیجه با بررسی و ارزیابی تأثیرات می توان در تدوین سیاستگذاریهای کلان در این زمینه به کارشناسان مرتبط کمک شایانی نمودتا بتوانندازاین صنعت به نحواحسن به عنوان یکی ازمولفه های مؤثر در سیاست خارجی نیز بهره گیرند . 2-4- اهداف جبری بیان ضرورت ایجاد تعاملات بین جمعیتی ( ایران و جهان ) از طریق گردشگری پایدار و تأکید بر این نکته که گردشگری پایدار و بسط آن می تواند در تعاملات بین جمعیتی تأثیری مثبت داشته باشد و بایستی در این راستا با جدّیت تلاش نمود . عدم توجه و یا بی توجهی به این صنعت عظیم تأثیرات زیانباری دارد که متضرر اصلی آن کشورمان می باشد . از دیگر اهداف نگارنده تبیین توسعه گردشگری از دیگر ابعاد چون بُعد فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی ، تأثیر مثبت آن بر محیط زیست و میراث فرهنگی و ... می باشد زیرا با بیان این تأثیرات می توان مسئله را از بعد روابط بین الدول بهتر و شفاف تر بیان نمود . شاید بتوان از نظر روانشناختی به این مسئله پرداخت بازدید گردشگر داخلی و خارجی از اماکنی که کمتر موردتوجه قرار می گرفتند(روشتاهای دور تاریخی(ابیانه)غارهای تاریخی(غارهای لرستان) غارهای آبی که کمتر مطرح بودند ( غار آبی کلته خور زنجان ) و ... ) به ساکنان بومی آن مناطق به جز رونق اقتصادی که نصیب آنان می کند حس افتخار ، اعتماد به نفس ، مباهات و ... را نیز القا می کند و در نهایت به تقویت حس میهن پرستی آنان می انجامد و معضل (( عدم خودباوری )) جوانان ، فرار جوانان به آنسوی مرزها را کاهش دهد . 45- فرضیه ها : الف ) فرضیه اصلی : توسعه صنعت گردشگری عامل اصلی کاهش تنش بین ایران و جامعه جهانی است . ب) فرضیه فرعی : توسعه صنعت گردشگری و گسترش روابط بین جمعیتی ( ایران و جهان ) منجر به معرفی بازارهای اختصاصی و صنایع تولیدی ایران خواهد شد و نیز افزایش درآمد سرانه و تنوع بخشیدن به منابع درآمدی کشور را موجب خواهد شد . 1-5- سوالات : سوالات خود از 2 قسمت یعنی سوال اصلی و سوالات فرعی تشکیل شده است . 1-1-5- سوال اصلی آیا توسعه گردشگری در ایران به گسترش تعاملات سیاسی – اجتماعی با دیگر جوامع می انجامد ؟ 2-1-5- سوالات فرعی - آیا توسعه گردشگری در ایران سبب جلب سرمایه های خارجی و افزایش تولید نا خالص ملی می شود ؟ - پیامدهای اقتصادی صنعت گردشگری در ایران چگونه است ؟ - میزان درآمدهای حاصل از صنعت گردشگری در کشور نسبت به دیگر کشورها چگونه است ؟ - تفاوت نظرات افراد خارجی واردنشده به ایران باقبل ازورودشان به کشورمان چگونه بوده است؟ 5- علت سرمایه گذاری اندک دولت در این صنعت و عدم هماهنگی سازمانهای مرتبط با این صنعت چیست ؟ - تحولات در صنعت گردشگری پس از تأسیس سازمان گردشگری و سازمان میراث فرهنگی در کشورمان چیست ؟ و با گذشته چه تفاوتی در سیاستگزاری امور دارد ؟ 6• پی نوشت های فصل اول : • 1. محمود سریع القلم ، روش تحقیق در علوم سیاسی ، چاپ دوم ، ( تهران : نشر و پژوهش فروزان روز ، 1381 ) • 2. محمد رضا حافظ نیا ، مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی ، چاپ هشتم ، ( تهران انتشارات سمت ، 1382 ) • 3. ابولقاسم طاهری ،روش تحقیق در علوم سیاسی،چاپ دوم،( تهران : نشر قدس ،1382 ) فصل دوم1- روش گردآوری اطلاعات : 2- مفاهیم و تعریف 1-2- مفهوم سیاست 1-1-2- روابط بین الملل 2-1-2- جامعه جهانی 2-2- سازمانهای بین المللی3-2- توسعه پایدار 1-3-2- توسعه پایدار گردشگری 4-2- فرهنگ 1-4-2- فرهنگ پذیری - پاورقی های فصل دوم 1- روش گردآوری اطلاعات تحقیق فوق ، بر اساس ماهیت و روش در زمره تحقیقات توصیفی – تحلیلی است ، که با استفاده از روش کتابخانه ای – تحلیل محتوا به بررسی مسائل مورد نظر پرداخته نشده است . در این خصوص ، سعی شده است از منابع در دسترس چون : کتب مرتبط ، استفاده از فصلنامه ها و ماهنامه های تخصصی ، مقالات ، روزنامه ها ، گزارشات پژوهشی ، پایان نامه های تحصیلی ( که متأسفانه در مورد موضوع مورد نظر بندرت پایان نامه ای یافت می شد ) و استفاده از سیستمهای اطلاع رسانی رایانه ای که در ارتباط با موضوع مورد پژوهش بودند بهره گیریم . 2- مفاهیم و تعاریف : 1-2- تعریف سیاست : تعاریف زیادی از سیاست شده است ، از جمله : ''سیاست ، علم فرمانروایی بر کشورهاست '' ، '' سیاست ، فن و عمل فرمانروایی بر جوامع انسانی است '' ، در هر دوی این تعریف ها سیاست را امری مرتبط با قدرت می بینیم ، چه این قدرت بصورت سازمان یافته ( دولت ) باشد و یا در جوامع گسترده تری باشد . بر تران دوژنل استاد جامعه شناسی سیاسی دانشگاه پاریس سیاست را 1بررسی و شناخت ریشه ای هر گونه اعمال قدرت و نفوذ می داند و قدرت را به مفهوم واژه ای آن در نظر می گیرد ، به هر صورت (( علم سیاست )) تحلیل و مطالعه نظم در توزیع قدرت بین واحدهای سیاسی کم و بیش با ثبات و پیشرفته است که در آن رفتار دولتها بر اساس منافع ملی است و عملکرد آنان نیز بر اساس عناصر شکل دهنده قدرت دولت و یا گروههای دولتی می باشد.آقای ابوالحمد ، سیاست را بررسی اشکال مختلف قدرت در جامعه انسانی می داند ، از آنجائیکه قدرت قادر است اشکال گوناگون به خود بگیرد و از اقتدار که نوع عالی قدرت است آغاز می گردد و به زور و تسلط که نوع قدرت صرف و بدون هیچ ملاحظه هنجاری و ارزشی است ، ختم می گردد . واژه هایی مانند نفوذ ، فشار ، اعتبار ( پرستیژ ) و بعضاً ایدئولوژی می تواند از اشکال قدرت باشند . نقاط میانی بین اقتدار و اجبار ار می پوشانند . آنچه در تمامی این تعاریف مشترک است آن است که مهمترین پدیده ثابتی که در علوم سیاسی موضوع اصلی است پدیده دولت است ، یعنی عامل کمّی در تعریف سیاست حول موضوع دولت محدودیت دارد و دولت هم رابطه بسیار تنگاتنگ با قدرت دارد . شاید بتوان بطور خلاصه سیاست را علمی دانست که تمام اشکال روابط قدرت را در زمان و مکانهای گوناگون شامل می گردد و چگونگی اعمال این قدرت را نشان می دهد .Fundamental – Theorerical Researches* Des criptive – Analgtic Researches** Power *** 2 Authotity****1-1-2- روابط بین الملل : روابط بین الملل به مجموعه کنش ها و واکنش های اعضای جامعه بین المللی برای تأمین منافع و مصالح خویش یا دفع ضررهای احتمالی می گویند . بدین ترتیب روابط بین الملل به ارتباطات میان دولتها محدود نمی گردد . در هر کشوری گروههای اجتماعی فعالی وجود دارند که با گروههای مشابه خود در دیگر کشورها جهت انجام اهداف ارتباط بر قرار می کنند و نهادهایی را بوجود می آورند و یا سازمان هایی را تشکیل می دهند . اگر در ارتباط صورت گرفته ما بین این گروهها ارزش های قابل توجه ای که در زندگی بین المللی تأثیر گذار باشند رابطه بین المللی خوانده می شود . هالتی اصطلاح روابط بین الملل را جدا از سیاست بین الملل می داند و مطالعه روابط بین الملل را شامل بررسی سیاست های خارجی یا روندهای سیاسی میان ملل می داند ، هر چند دیگر جنبه های روابط میان جوامع مختلف و مطالعات اتحادیه های بین المللی ، جهانگردی ، تجارت بین الملل ، حمل و نقل ، ارتباط و گسترش اخلاق و ارزش های بین المللی را نیز در نظر می گیرد . اصطلاح روابط بین الملل مربوط است به تمام اشکال و حالات متقابل یا داد و ستد بین اعضا و بازیگران مستقل در صحنه جهانی جوامع و جوامع ملی است . مطالعه روابط بین الملل شامل تجزیه و تحلیل سیاست خارجی یا فراگردهای سیاسی میان ملتها در مفهوم کلی آن است ، در زمینه های اجتماعی ، فرهنگی ، سیاسی و غیره اطلاق می گردد . Institutions* International Unions** Political Process ***3 دانش روابط بین الملل محصولی است مستقل و وجه بارز آن تعاملات ، درگیری و یا داد و ستد واحدهای سیاسی مستقل است و هیچ مقام و ارگان بر آنان نظارت ندارد . روابط بین الملل شامل امور و مسائلی است که زائیده انبوهی از داده ها ، نیروها ، پدیده ها و حوادثی است که سیاستگذار ممکن است اساساً به نتایج و پیامدهای احتمالی آنها آگاهی و حساسیت نداشته باشد به عبارت دیگر تنها حاصل آن جمع جبری سیاست های خارجی کشورها نیست بلکه طیف وسیعتری را در بر می گیرد که در آن تعاملات و داد و ستد واحدهای سیاسی صورت می گیرد . بطور خلاصه می توان روابط بین الملل را چنین تعریف کرد ؛ مجموعه کنش های اعضای جامعه بین الملل جهت تأمین منافع خویش و یا دفع ضررهای احتمالی را می گویند ، و با توجه به تشکیل نهادها و گروههای مشابه در دیگر کشورها و رابطه این نهادها و سازمانها با یکدیگر رابطه دولتها با یکدیگر بیشتر شده و روابط در سطح بین المللی بر قرار می گردد . بطور کلی در یک مطالعه جامع از روابط بین الملل بسیاری از گروههای معتبر و قدرتمند اجتماعی ، ملتها ، پیمان های منطقه ای و ... را باید در نظر گرفت .


آشنایی با شرکت داروسازی ابوریحان

داروسازی، پنجاه قرن است که سابقه خدمت به بشریت را دارد و به عنوان یکی از شناخته شده‌ترین و معتبرترین رشته‌های مطرح می‌باشد
دسته بندی پزشکی
بازدید ها 78
فرمت فایل doc
حجم فایل 33 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 31
آشنایی با شرکت داروسازی ابوریحان

فروشنده فایل

کد کاربری 1024
کاربر

آشنایی با شرکت داروسازی ابوریحان

مقدمه:

داروسازی، پنجاه قرن است که سابقه خدمت به بشریت را دارد و به عنوان یکی از شناخته شده‌ترین و معتبرترین رشته‌های مطرح می‌باشد. همانند پزشکی، داروسازی نیز شاهد تحولات زیادی بوده است و بسیاری از روش‌های قدیمی آن منسوخ و کنار گذاشته شده‌اند و آموخته‌های نوینی به پیکره این رشته افزوده شده‌اند. داروسازان از جمله افشار دارای تحصیلات آکادمیک در جامعه می‌باشند در شاخه‌های مختلف شامل داروخانه، بیمارستان‌ها، آموزشی (در سطح دانشگاه)، تحقیقات، صنایع داروسازی (شامل تحقیق و توسعه تولید و غیره)، تدوین استانداردها و توزیع داروها فعالیت دارند. از دیدگاه تاریخی می‌توان گفت که پیشرفت علم داروسازی همگام با تکامل بشر بوده است. انسان اولیه به طور ذاتی یا از طریق مشاهده حیوانات یا پرندگان معلومات خود را کسب نمود و دریافت که آب سرد، برگ و گل دارای کاربردهای درمانی و التیام دهندگی هستند. ولی به طور تجربی دریافت که کدامیک از دیگری بهتر است و بدین وسیله دانسته‌ها و آموخته‌های خود را در اختیار دیگران استفاده نمود. باید توجه داشت که هر چند روش‌های انسان غارنشین ابتدایی بودند، و لیکن بسیاری از داروهای امروزی از همان منابعی که در اختیار انسان اولیه بودند منشأ گرفته‌اند.

مجموعه حاضر شرحی است از برخی فرآورده‌های داروئی شرکت ابوریحان و اشارات مختصری به دستة دارویی، مشکل دارویی، فارماکوکنیتیک، موارد مصرف، موارد منع مصرف، عوارض جانبی، مقدار و نحوه‌ی مصرف و نوع بسته‌بندی داروها و نوع تستی که بر روی داروها رد قسمت آزمایشگاه تحقیقات و توسعه و همچنین آزمایشگاه شیمی (کنترل کیفی) انجام شده را دارا می‌باشد.

امید است مطالب این مجموعه مفید برای خواندگان واقع گردد.


فصل اول:

آشنایی با شرکت داروسازی ابوریحان

تاریخچه: شرکت داروسازی ابوریحان با بیش از 20 سال تجربه در عرضه فرآوردههای هورمونی دارای نقشی ویژه در صنایع داروئی کشور می‌باشد. ابوریحان فعالیت خود را در زمینه ساخت داروهای هورمونی از سال 1348 (تحت نام شرینگ برلیمد) آغاز نمود و پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی در سال 1359 با توجه به قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران کلیه سهام آن خریداری و با مدیریت دولتی تحت پوشش سازمان صنایع ملی ایران قرار گرفت.

فعالیت‌ها متعاقب انتخاب طرح ژنریک به عنوان سیستم نوین نظام داروئی کشور، ابوریحان با پشتوانه‌ای قوی از تکنولوژی داروسازی و بهره‌گیری از نیروهای متخصص و تلفیقی از تجربه و دانش نوین داروسازی وارد مرحله جدیدی از فعالیت خود گردید بطوری که در حال حاضر بطور متوسط 38 میلیون جعبه محصول نهائی در پتج گروه آمپول تزریقی، قرص، دراژه، پماد و کرم و شیاف به بازار عرضه می‌نماید که این مقدار نسبت به ده سال گذشته از رشدی معادل 400 درصد برخوردار است.

شرکت داروسازی ابوریحان علاوه بر ساخت داروهای انسانی از سال 1365 اقدام به برنامه‌ریزی در زمینه ساخت کیت‌های آزمایشگاهی و دیسک‌های آنتی‌بیوگرام نمود که در این راستا با احداث واحد جدیدی تحت عنوان واحل تشخیص طبی و با برخورداری از متخصصین پزشک داروساز، فارماکولوژیست، میکروبیولوژیست و متخصصین دیگر از سال 1367 با عرضه بیش از 735، 103 کیت آزمایشگاهی و 184و 102 دیسک آنتی‌بیوگرام به مرحله بهره‌برداری رسید و گامی دیگر در راه نیل به خودکفائی ملی برداشت. همچنین در سالهای اخیر با توجه به اهمیت گسترش دامپروری و نیاز به استفاده از هورمونها در زمینه بیماریهای تولید مثل شرکت ابوریحان را بر آن داشت تا با تاکید بر تکنولوژی بر تکنولوژی خود و با استفاده از نیروهای متخصص دامپزشک و همکاری سازمان دامپزشکی کشور طرح تولید هورمونهای دامی را در دست مطالعه قرار دهد. بطوریکه در سال 1367 با کسب مجوز از سازمان دامپزشکی کشور با فرمولاسیون و ارائه نمونه‌های آزمایشی سه نوع داروی هورمونی دامی فعالیت جدیدی را پی‌ریزی نمود. باشد که در سالهای آینده شاهد تولید هورمونهای دامی در داخل کشور باشیم. لذا شرکت ابوریحان را می‌توان اولین کارخانه تولید کیت‌های آزمایشگاهی و دیسک‌های آنتی‌‌بیوگرام و هورمونهای دامی دانست که خود از افتخارات این واحد تولید محسوب می‌شود.

نگاهی به محصولات ابوریحان مؤید این واقعیت است که کلیه محصولات تولیدی این شرکت با رعایت آخرین استانداردهای داروسازی و رعایت کامل اصول GMP تولید و عرضه می‌شود.

آزمایشگاه‌های کنترل و تحقیقات

آزمایشگاه‌های مجهز کنترل ابوریحان ضمن نظارت دقیق در مراحل مختلف تولید از مرحله انبارداری مواد اولیه و بسته‌بندی تا خروج کالای ساخته شده از شرکت، الزام در اجرای کامل مقررات GMP را نیز بطور جدی در دستور کار خود قرار داده است.

تکیه بر تحقیقات و پژوهش در ابوریحان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد بطوری که علاوه بر فعالیت آزمایشگاه‌های کنترل، واحد مستقل و جدیدی نیز تحت عنوان آزمایشگاه تحقیقات در ابوریحان مشغول فعالیت می‌باشد این واحد با مشارکت فکری منابع دانشگاهی در سال 1367 آغاز به کار نمود و اولین اقدام آن طرح تبدیل پروژسترون به دیدروژسترون می‌باشد که صرفه جویی ارزی معادل یک میلیون دلار در سال را به خود اختصاص می‌دهد از سوی دیگر واحد تحقیقات ابوریحان اقدام به فرموله کردن یازده قلم داروی جدید تحت عناوین:

1- شیاف دیکلوفناک

2- پماد لیدوکائین اچ

3- شیاف استامینوفن

4- کنتراسپتیو تری فاز یک

5- قرص پرودنیزولون 50 میلی گرم

6- آمپول متیل پردنیزولون استات

7- قرص استروژن کونژوگه 625/0 میلی گرم

8- قرص استروژن کونژوگه 25/1 میلی گرم

9- آمپول تتراکوزاکترین

10- آمپول اوروگرافین 65 درصد

11- آمپول اورگرافین 75 درصد

نموده که مجوز ساخت آنها از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (اداره کل امور دارو) صادر گردیده است.

پروژه‌های طرح و توسعه ـ مشارکت و سرمایه‌گذاری:

به منظور قطعه وابستگی به منابع خارجی که جزء اهداف دراز مدت سیاست حاکم بر نظام داروئی کشور می‌باشد و همچنین استفاده از تجربیات نیروهای متخصص در جهت تولید مواد اولیه داروهای مورد تعهد در داخل کشور، این شرکت اقدام به مشارکت و سرمایه‌گذاری در چند شرکت داروئی تحت عناوین شرکت شیمی داروئی امین و داروسازی شهید مدرس نموده است که هر یک از این پروژه‌ها سالیانه میلیونها دلار صرفه‌جوئی ارزی به دنبال خواهند داشت.

صادرات:

به منظور تحقق بخشیدن به توسعة صادرات غیر نفتی که از رئوس مهم برنا‌مه‌های توسعة اقتصادی دولت جمهوری اسلامی ایران است و با توجه به کیفیت بسیار مطلوب محصولات تولید شده، شرکت ابوریحان در طی پنج سال گذشته با همکاری شرکت صادراتی سازمان صنایع ملی ایران (فارمیکو) مبادرت به بازاریابی و شرکت در مناقصه‌های بین‌المللی نموده که با توجه به کیفیت و نوع محصولات ارائه شده این شرکت موفق به صدور چندین محصول به کشورهای الجزایر، لبنان، یمن، … گردیده است.

کامپیوتر: همگام با مدرنیزه کردن ماشین آلات بخش‌های مختلف تولید و آزمایشگاه‌های کنترل و تحقیقات، شرکت ابوریحان اقدام به کامپیوترایز نمودن کلیه صورت‌حسابهای مالی شرکت اعم از فاکتورهای خرید، فروش، صورت موجودی مواد اولیه و بسته‌بندی و همچنین فرمولاسیون و پروداکشن اوردر داروها نموده است.


استفاده از اشکال دارویی (پیوسته رهش) جهت جلب رضایت بیمار

وجود غلظت خونی معین و ثابت دارو در طول دورة درمان در بسیاری از بیماریها ضروی به نظر می رسد برای دستیابی به سطح خونی مؤثر یک دارو ،‌بیمار ناگزیر به مصرف دوزهای مکرر دارو می باشد
دسته بندی پزشکی
بازدید ها 32
فرمت فایل doc
حجم فایل 143 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 186
استفاده از اشکال دارویی (پیوسته رهش) جهت جلب رضایت بیمار

فروشنده فایل

کد کاربری 1024
کاربر

استفاده از اشکال دارویی " پیوسته رهش " جهت جلب رضایت بیمار


پیشگفتار

وجود غلظت خونی معین و ثابت دارو در طول دورة درمان در بسیاری از بیماریها ضروی به نظر می رسد. برای دستیابی به سطح خونی مؤثر یک دارو ،‌بیمار ناگزیر به مصرف دوزهای مکرر دارو می باشد و این مسأله در مورد بیماریهایی که دورة درمانی آنها طولانی و یا مادام العمر می باشد باعث عدم پذیرش بیمار و سرپیچی وی از مصرف صحیح و به موقع دارو همچنین بروز عوارض جانبی می شود.

استفاده از اشکال دارویی پیوسته رهش می تواند کمک قابل توجهی به رفع این مشکلات نماید همچنین شکل دارویی پلت آهسته رهش خوراکی قابلیت های ویژه ای مانند عدم وجود مشکلات پرس شدن ، بکارگیری چند نوع دارو و یا ماده جانبی دیگر در یک دوز دارویی بدون اثرات نامطلوب و فیزیکو شیمیایی بر روی یکدیگر و ایجاد تقویت اثر دارویی و یا کاهش عوارض جانبی را نیز دارا می باشد همچنانکه ترکیباتی Multi – Ingredient Preparation همچون Dolo – Neurobin Merck که شامل دیکلوفناک سدیم ، ویتامین B و یا Ger Combaren Ciba Cancer, که شامل دیکلوفناک سدیم و کدئین فسفات هیدرات و یا B-Voltaren , Ger که شامل دیکلوفناک سدیم مشتقات ویتامین B و یا همراه نمودن دیکلوفناک سدیم با میزوپروستول COMBINATION WITH MISOPROSTOL در مورد بیمارانی که در خطر ابتلای به اولسرای پپتیک ناشی از NSAIDs می باشند [1] را می توان برشمرد.

همچنین کینتیک خروج دارو از معده نیز به دلیل اندازه ذره ای قابل پیش بینی تر ، همچنین عوارض جانبی موضعی آن کمتر و نیز آزادسازی دارو کنترل شده تر و مناسبتر می باشد و خطرات ناشی از آزاد سازی یکباره دارو از دوزدارویی به دلیل مناسب نبودن فرمولاسیون و شکست پوشش پلیمری نیز کمتر می باشد (به دلیل کوچک بودن واحدهای تشکیل دهنده پلت در مقایسه با قرص و شکلهای دیگر دارویی
پیوسته رهش. موضوع این پایان نامه تهیه و فرمولاسیون پلت های آهسته رهش خوراکی دیکلوفناک سدیم 100mg پوشش داده شده بوسیله اکریلیک رزین ها بالاخص ادوراجیت RSPO و کربومر 934 و به دو روش دیگ سنتی [2] و فلوید بد و بررسی آزادسازی و پایداری فرمولاسیون های تهیه شده می باشد.

دیکلوفناک سدیم ، یک داروی ضد درد غیر استروئیدی [3] می باشد که به نظر می رسد با مهار سیکلو اکسیژنازها که در بیوسنتز پروستاگلندین ها نقش دارند اثر خود را اعمال می نماید ( پروستاگلندین ها نقش مهمی در ایجاد درد، التهاب و تب دارند).

دیکلوفناک سدیم مانند سایر [4] برای گونه های مختلف ناراحتی های التهابی و دردناک بکار می رود و مهمترین عارضه جانی آن صدمات گوارشی [5] می باشد که شامل Diarrhoea , Vomiting , Nausea , Epigastric Pain می باشند.


کینتیک این دارو به این صورت است که دیکلوفناک سدیم هنگام تجویز محلولهای خوراکی ،‌شیاف های مقعدی و یا آمپول های تزریقی عضلانی به سرعت جذب
می گردد اما جذب آن هنگامی که به صورت اشکال دارویی پیوسته رهش و یا همراه غذا داده می شود آهسته تر می گردد هر چند تقریباً کل دارو در نهایت از دستگاه گوارش جذب گردیده اما به دلیل First-Pass Metabolism آن ، تقریباً 50% دارو به گردش سیستمیک می رسد. نیمه عمر پلاسمایی آن یک تا دو ساعت می باشد.[6] این دارو در فرم آهسته رهش بیشتر برای کاهش دردهای مزمن بکار می رود و برای دردهای حاد و آنجایی که نیاز به اثرات سریع ضد درد و ضد التهابی داریم مناسب نمی باشد.

با تجویز شکل آهسته رهش این دارو ، ضمن کاهش عوارض جانبی ،‌غلظت خونی مناسبی از دارو نیز می توان ایجاد نمود.

با توجه به مزایای شکل دارویی پلت آهسته رهش خوراکی همچنین با توجه به امکانات موجود بر آن شدیم تا این شکل دارویی را با توجه به بررسیهای انجام شده به روشهای دیگ سنتی (Pan Coating) اسپری درای و فلوید بد تهیه نماییم.


مراحل کار به طور خلاصه شامل :

1- تهیه هسته ای خنثی [7]

2- آزمایشات میکرومرتیکس روی هسته ای خنثی و محاسبهdg و s


رسم نمودار LOG-PROBABILITY

3-بارگیری داروی دیکلوفناک سدیم روی هسته های خنثی و تهیه پلت های دارویی

4- آهسته رهش نمودن پلت ها با استفاده از اکریلیک رزین ها

5- بررسی آزادسازی دارو از پلت تهیه شده و مقایسه با استانداردهای بین المللی مطابق با فارماکوپه

6-بررسی پایداری فرمولاسیون تهیه شده و اصلاح فرمولاسیون ها

7- تهیه عکس های میکروسکوپ الکترونی و تأیید یکنواختی پوشش ها و بارگیری دارو

شرح کارهای عملی :

ابتدا کریسهالهای شکراز نظر اندازه ذره ای همچنین پراکندگی اندازه ذره ای[8] بررسی گردید و نمودارهای Log-Probability و همچنین مقادیر dg و g s محاسبه گردید سپس کریستالهای با مش بندی مناسب و یکنواختی پراکندگی اندازه ذره ای مناسب ،‌جدا سازی شد سپس این کریستالها به روش پن کوتینگ اسپری درای بوسیله شوگرکوتینگ به صورت هسته های خنثی تهیه گردید آنگاه این هسته های خنثی برای آزمایشات میکرومرتیکس و بررسی های اندازه ذره ای و یـکنواختی مـورد سنجش قرار گرفتند . بعد از آزمایـشات میـکرومرتیکس روی

هسته های تهیه شده ، آزمایشات کنترل فیزیکوشیمیایی و میکروبی مطابق با منوگراف (USP) Sugar Sphere انجام گرفت و فرمولاسیون اصلاح گردید و مطابق استانداردها از نظر نوع مواد بکار رفته و مقادیر مجاز آنها مورد تأیید قرار گرفت سپس بارگیری دارو به روش Dusting Powder روی هسته های تهیه شده صورت گرفت و مقدار داروی بارگیری شده مطابق با استانداردها محاسبه گردید و پلت های حاوی دارو 100mg دیکلوفناک سدیم تهیه شد در مرحله بعد پلت های حاوی دیکلوفناک سدیم برای آزمایشات میکرومرتیکس و کنترل فیزیکوشیمیایی و میکروبی مورد بررسی قرار گرفت و پلت های تهیه شده از نظر وزن ، سختی، ‌فرسایش ،‌میزان ماده موثره و یکنواختی ماده موثره ، میزان رطوبت و سرعت آزاد سازی و بررسی شدند. لازم به ذکر است بر روی نمونه های تجارتی خارجی نیز آزمایشات تعیین مقدار ماده موثره ، تعیین یکنواختی و آزادسازی ماده موثره انجام شد سپس پلت های حاوی دارو بوسیله پلیمرهای اکریلیک پوشش داده شد . لازم به ذکر است پلیمر به دو صورت ماتریکسی (به همراه دارو)، همچنین بعد از بارگیری دارو بصورت مخزنی روی پلت های بارگیری شده بوسیله دیکلوفناک سدیم پوشش داده شد. به عبارت دیگر پلت های آهسته رهش دیکلوفناک سدیم به دو شکل ماتریکسی و مخزنی تهیه گردید و برای آزمایشات آزادسازی دارو مورد بررسی قرار گرفت.

بعد از بررسی آزادسازی 22 و 24 ساعته ،‌بهترین درصد پلیمر و دارو همچنین بهترین فرمولاسیون ها تعیین گردیده وفرمولاسیون ها اصلاح گردید.سپس پلتهایی که از نظر آزادسازی دارو مناسب و مطابق استانداردها بودند برای بررسی آزمایشات پایداری تسریع شدة سه ماهه مورد بررسی قرار گرفت به این ترتیب که هر ماه از نمونه ها آزمایشات آزادسازی 24 ساعته گرفته می شد و نمودارهای آزادسازی 24 بوسیله برنامه Microsoft Windows Spss 10 مورد تجزیه تحلیل و آنالیز قرار گرفت بدین ترتیب که فرمولاسیون های مختلف بوسیله آنالیز واریانس یک طرفه One Way Anowa مورد بررسی قرار گرفت همچنین تستهای Descripive و Homogenicity of Variance برای داده ها مورد استفاده قرار گرفت آنگاه در مورد فرمولاسیون ها تست (Scheffe) POST HOC TEST نیز انجام گرفت و در پایان نتایج به صورت جدول تنظیم و تفسیر گردید.

در پایان فرمولاسیون های پوشش داده شده بوسیله اودراجیت آر.اس.پی.او. و کربومر 934 با پلاستی سایزرمناسب مورد تأیید قرار گرفته و مطابق بااستانداردها تشخیص داده شد. بدلیل قدرت آهسته رهش نمودن مناسب پلیمرادوراجیت آر.اس.پی.او. (در غلظت های مناسب و پلاستی سایزر مناسب) همچنین آزادسازی مناسب دارو از این پلیمر به دو صورت مخزنی وماتریکسی،‌این پلیمربه هردو صورت برای تهیه شکل آهسته رهش دیکلوفناک سدیم [9] پیشنهاد می گردد. همچنین پلیمرهای کربومر 934 به صورت ماتریکسی آزادسازی قابل قبول از خود نشان می دهد اما پایدار نمودن فرمولاسیون از نظر آزادسازی مشکل به نظر میرسد.

در پایان پیشنهاد می گردد (به دلیل مناسب بودن نمودارهای آزادسازی پس از آزمایشات تسریع شده پایداری ) به بکارگیری دو پلیمر ادوراجیت آر.اس.پی.او. و. و کربومر 934 به همراه هم برای افزایش طول اثر همچنین مناسب نمودن آزادسازی مناسب می باشد. و عکس های (Scanning Electron Micrograph) یکنواختی و مناسب بودن پوششهای تهیه شده با این دو پلیمر را مورد تأیید قرار میدهد.


[1] - NSAID-INDUCED PEPTIC ULCERATION

[2] - PAN COATING

[3] - NSAIDs

[4] - NSAIDs

[5] - GASTRO INTE STINAL DISTURBNCES

[6] - The Terminal Plasma Half-Life

[7] - SUGAR SPHERE

[8] - Particle Size Uniformity.

[9] - EXTENDED –RELEASE


تکوین یک روش گاز کروماتوگرافی انتخابی جهت تعیین مقدار آمانتادین در مایعات بیولوژیک

در این تحقیق یک روش ساده و کم هزینه به منظور تعیین مقدار آمانتادین در سرم با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف طراحی گردید
دسته بندی پزشکی
بازدید ها 41
فرمت فایل doc
حجم فایل 59 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 60
تکوین یک روش گاز کروماتوگرافی انتخابی جهت تعیین مقدار آمانتادین در مایعات بیولوژیک

فروشنده فایل

کد کاربری 1024
کاربر

تکوین یک روش گاز کروماتوگرافی انتخابی جهت تعیین مقدار آمانتادین در مایعات بیولوژیک


چکیده

در این تحقیق یک روش ساده و کم هزینه به منظور تعیین مقدار آمانتادین در سرم با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف طراحی گردید.

در این روش از گاز حامل نیتروژن ، ستون OV17 و دتکتور FID به همراه استاندارد داخلی پسودوافدرین استفاده شد. نمونه ها توسط اسید پرکلریک پروتئین زدایی شده و عمل استخراج توسط اتر انجام گردید که بازیافت روش کامل بود.

در شرایط مذکور پیک آمانتادین ،‌استاندارد داخلی از یکدیگر و مواد آندوژن به خوبی جدا گردید. ضریب تغییرات درون روزی و بین روزی روش آنالیز در حد قابل قبول بوده و حد آشکارسازی روش 8/0 محاسبه شد.

واژه های کلیدی: آمانتادین ،‌ساس ،‌پلاسما


Title:

Author : Arezou Fattahi

Super Visors: Dr. A.Zarghi and Dr. A. Tabatabaie.

Adress: School of Pharmacy, Shaheed Beheshti university of medical sciences, Tehran, P.O.Box: 14155-6132

Abstract:

In the study amantadine was determined by a ?? gas chromatography (G.C) method ?? FID detector??

Nitrogen was used as carrier gas, on a OV16 column, with internal standard , pseudoephedrin HCL.

Serum Samples prepration was performed by protein preciptation using perchioric Acid, then extraction with diethil ether. Recovery of the method was perfect.

Standard and endogenous compounds.

The percentage of coefficient Variation of intra-day and inter-day analysis method was approved and detection limit of the method 0.8 was calculated.

Key words: Aman tadin, G.C, Plasma



پیشگفتار

آمانتادین دارویی ضد ویروسی است که دارای خواص آنتی پارکینسونی است

بیماری پارکینسون چهارمین بیماری شایع نورودژنراتیو در افراد مسن است . که 1% افراد بالای 65 سال و 4/0% افراد بالای 40 سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد . سن متوسط شروع حدود 57 سال است . ( 1 )

ایتولوژی و پاتوفیزیولوژی :

در پارکینسون اولیه ، نورونهای جسم سیاه و ساقه مغز از دست می‌ روند که دلیل آن شناخته نشده است . از دست رفتن این نورنها باعث کاهش نوروترنسمی‌تر دو پامین در این مناطق می‌ شود . شروع معمولاً بعد از 40 سال است .

پارکینسونسیم ثانویه ، در اثر بیماریهای ایدیوپاتیک دژنراتیو ، داروها ، یا توکسین ها ایجاد می‌ شود . شایع ترین دلیل پارکینسونیسم ثانویه مصرف داروهای آنتی سایکوتیک و رزرپین است که بوسیله بلوک رسپتورهای دو پامین باعث پارکینسون می‌ شوند . دلایل دیگر عبارتند از مونواکسید کربن مسمومی‌ت با منگنز ، هیدروسفالوس ، تومورها و انفارکت هایی که مغز می‌انی را تحت تأثیر قرار می‌ دهند . ( 1 )

داروهایی که سبب ایجاد سندرم پارکینسونیسم می‌ شوند یا آنتاگونیست رپستورد و دوپامین هستند ( مثل داروهای آنتی سایکوتیک ) ، یا سبب تخریب نورونهای دوپا منیرژیک در نیگرو استر یا تال می‌ شوند . ( مثل MPTP ) ( 2 )

علائم و نشانه های بالینی :

در 50 تا 80 درصد بیماران ، بیماری بی سرو صدا و غافلگیرانه با 4 تا 8 HZ ترمور ( Pill – rolling ) یک دست شروع می‌ شود . ترمور و لرزش در حال استراحت بیشترین مقدار است و در حال حرکت کمتر می‌ شود . و در هنگام خواب ناپدپد می‌ شود . و با فشارهای روحی و خستگی بیشتر می‌ شود . معمولاً دست ها و بازوها و پاها بیشتر تحت تأثیر قرار می‌ گیرند . و به همین ترتیب فک ، زبان ، پلک هم می‌ توانند تحت تأثیر قرار بگیرند . اما صدا لرزش پیدا نمی‌ کند . در خیلی از بیماران فقط ریجیدیتی رخ می‌ دهد . و لرزش وجود ندارد . سفتی پیشرفت می‌ کند و حرکات کند می‌ شود . ( برادی کاردی ) یا کم می‌ شوند ( هیپوکینزیا ) و یا شروع حرکات سخت می‌ شود ( آکینزیا ) .

که سختی و هیپوکینزی ممکن است منجر به درد و احساس خستگی شوند . صورت شبیه ماسک می‌ شود . با دهان باز و ناپدپد شدن برق چشم ها که ممکن است بادپرسیون اشتباه شود . راه رفتن مشکل می‌ شود . فرد به این سو و آن سو حرکت می‌ کند و خودش را می‌ کشد . قدم ها کوتاه و بازوها در کنار کمر ثابت اند و حرکت نمی‌ کنند. ( 1 )

درمان

بیماری پارکینسون معمولاً پیشرونده است و منجر به ناتوانی فزاینده می‌ شود مگر اینکه درمان موثر انجام گیرد . غلظت دوپامین که بطور طبیعی در هسته های قاعده ای مغز بالا می‌ باشد در پارکینسونیسم کاهش می‌ یابد . تلاش های دارویی برای تقویت فعالیت دوپامینرژیک با آگوسیت های دوپامین توفیقاتی در تخفیف تعداد زیادی از علایم کلینیکی این عارضه داشته است . یک رویکرد دیگر که مکمل روش قبل است عبارتی از ایجاد تعادل طبیعی بین تأثیرات کولینرژیک و دوپامینرژیک روی هسته های قاعده ای توسط داروهای آنتی موسکارینی می‌ باشد . ( 2 )

داروهای مورد استفاده ( 1 و 3 )

1 ـ Carbidopay levodopa

2 ـ Bromocriptine

3 ـ Pergoide

4 ـ Ropinirole

5 ـ Pramipexole

6 ـ‌Entacapone

7 ـ Tolcapone

8 ـ Selegiline

9 ـ Amantadin

10 ـ Trihexphenidy


مروری بر علل شکست پروتزهای کامل

بشر همواره در این آرزو بوده که تا حد امکان به نحوی از انحاء از دست رفتن دندانهای خود را جبران نموده و از این طریق مشکلات مضغی و زیبایی خود را جبران نماید و در این راستا سعی و کوشش فراوانی نموده است که ادامه آن تلاشها به نسل امروزی سپرده شده و حق این است که ما نیز تمام تلاش و توانائی‌های خود را در راه تکامل این علم بکار بریم
دسته بندی پزشکی
بازدید ها 67
فرمت فایل doc
حجم فایل 3523 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 180
مروری بر علل شکست پروتزهای کامل

فروشنده فایل

کد کاربری 1024
کاربر

مروری بر علل شکست پروتزهای کامل


فصل اول

مروری بر مقوله تشخیص و طرح درمان،

مروری بر آناتومی دهان

فصل دوم

مسائل مربوط به عدم موفقیت پروتز کامل

و مشکلات پس از تحویل آن


فصل سوم

مروری بر مقالات


مقدمه

بشر همواره در این آرزو بوده که تا حد امکان به نحوی از انحاء از دست رفتن دندانهای خود را جبران نموده و از این طریق مشکلات مضغی و زیبایی خود را جبران نماید و در این راستا سعی و کوشش فراوانی نموده است که ادامه آن تلاشها به نسل امروزی سپرده شده و حق این است که ما نیز تمام تلاش و توانائی‌های خود را در راه تکامل این علم بکار بریم.

امروزه پیشرفت در جنبه‌های مختلف پزشکی و امکانات رفاهی بیشتر منجر به افزایش سن متوسط مردم گشته است، از طرفی علی‌رغم پیشرفتهای غیرقابل انکاری که در علم دندانپزشکی در جهت نگهداری و حفظ دندانهای طبیعی بعمل می‌آید، افراد جامعه در سنین پایین‌ترین دندانهای خود را از دست می‌دهند و همین دو موضوع یعنی افزایش متوسط سن و از دست دادن دندانها در سنین پایین‌تر سبب شده است تا روز به روز بر تعداد افرادیکه از پروتزهای کامل استفاده می‌کنند افزوده گردد.

انتقال از مرحله داشتن دندانهای طبیعی به مرحله بی‌دندانی کامل، دورانی است بس حساس و ناشناخته برای بیماران و باید دانست، غالباً افرادی که دندانهای خود را از دست می‌دهند از نظر جسمی از سلامت کامل برخوردار نمی‌باشند و استخوانهای خود را از دست می‌دهند از نظر جسمی از سلامت کامل برخوردار نمی‌باشند و استخوانهای فکین آنها تراکم لازم را ندارند. از طرفی واکنشهای ترمیمی در اینگونه افراد نقصان پیدا کرده است. در این بیماران به جای الیاف پریودونت، مخاط نقش نگهداری و پشتیبانی دندانهای مصنوعی را بعهده می‌گیرد، که باید برای بیماران توضیح داده شود، زیرا آنان انتظار دارند که پروتز کامل همچون دندانهای طبیعی عمل کند که مشکلی است مزید بر مشکلات دیگر.

در برخورد با بیماران بی‌دندان بایستی با معاینه دقیق، بررسی حالات جسمانی و روانی بیمار و با توجه به خواسته‌های بجا و نابجای بیمار طرح درمان مناسبی تعیین کرد و با تکنیکی صحیح و اصولی اقدام به درمان کرد، البته با پیش‌بینی نتایج احتمالی درمان و در نظر گرفتن تمام شرایط مساعد و نامساعد محیط دهان بیمار.

حفره دهان محیطی است که اعمال مختلفی را انجام می‌دهد و درمان با پروتز صرفاً یک درمان ساده نسجی و ساختمانی نیست، بلکه بایستی با جایگزین کردن دندانهای از دست رفته حالات تشریحی، فانکشنهای طبیعی و فیزیولوژیک این ناحیه از بدن را تا حد امکان احیاء و بازسازی کرد.

در برخی از موارد با وجود اینکه عمل کننده نهایت سعی خود را در بکار بردن اصول لازم در ساختن پروتز کامل ایده‌آل می‌نماید، معهذا چه در ضمن کار و چه پس از قرار دادن پروتز در دهان بیمار با مشکلاتی مواجه می‌گردد که به سختی می‌تواند به علت اصلی آن پی ببرد و با اظهار ناراحتی و شکایت بیمار روبرو می‌شود و علی رغم اصلاحات متعددی که انجام می‌دهد باز مشکلات بیمار پاربرجا می‌ماند.

اشکالات و ناراحتی‌هایی که بعد از قرار دادن پروتز کامل در دهان بیمار ایجاد می‌شود متنوع هستند، در ضمن واکنش بیماران نیز در مقابل آنها مختلف است، که بستگی به وضع سلامت عمومی جسمی و روانی، وضعیت حفره دهان و طرز تفکر و شخصیت آنان دارد. بعضی از بیماران در برابر کوچکترین آزردگی و تحریک خارجی عکس‌العمل‌های شدیدی از خود نشان می‌دهند و بعضی با داشتن شخصیتی قوی و کنترل عصبی خوب حتی زخم‌های شدید پروتز را بدون شکایت تحمل می‌کنند که هر دو اینها برای بیمار مفید نیستند.

دندانپزشک باید با آگاهی بر علوم آناتومی، پاتولوژی، روانشناسی و داشتن مهارتهای لازم، عکس‌العمل‌های بافت نرم را در حالت طبیعی و پاتولوژیک تشخیص داده و بتواند یک اشکال موضعی را از مشکلات عمومی جسمی و روانی بیمار تمیز دهد.


فصل اول

مروری بر مقوله تشخیص و طرح درمان، و مروری بر آناتومی محیط دهان

1ـ تشخیص و طرح درمان

موفقیت یا شکست درمان با پروتز کامل قبل از شروع به عمل قابل پیش‌بینی است. اکثر ناراحتی‌های بیماران در اثر آماده نکردن بیمار از نظر جسمی و مشکلات دهانی، روحی و عدم شناخت صحیح آنها از ماهیت پروتز کامل است. برای دستیابی به موفقیت و داشتن طرح درمانی دقیق و درست، در ابتدا باید تشخیصی درست داشته باشیم.

هدف از نگارش این بخش مطرح کردن برخی مشکلات ایجاد شده توسط پروتز است که به علت عدم تشخیص صحیح و طرح درمان مناسب می‌باشد. در این قسمت بطور خلاصه مروری خواهیم داشت بر مقوله تشخیص و طرح درمان.

روشهای تشخیص:

1ـ گرفتن Observation که شامل تاریخچه پزشکی و دندانپزشکی بیمار است.

2ـ معاینه داخل دهانی که شامل بررسی نسوج ساپورت کننده، روابط فکین و ضایعات پاتولوژیک می‌باشد.

3ـ کستهای تشخیصی برای بررسی روابط فکین.

4ـ رادیوگرافی برای بررسی آنومالیها (اجسام خارجی، ریشه دندان، دندان نهفته، علائم پاتولوژیک) همچنین بررسی محل کانال مندیبول و سوراخ چانه‌ای و ضخامت نسبی نسج زیر مخاطی که استخوان را در نواحی بی‌دندان پوشانده است. (25)

نکات مهم و مؤثر در تشخیص:

1ـ سن: با بالا رفتن سن قدرت تطابق با موقعیت‌های جدید و یادگیری مهارتهای لازم نقصان پیدا می‌کند همچنین تونسیته بافتها کاهش می‌یابند، که مسائل مربوط به چیدن دندانها در افراد مسن را مشکلتر می‌کنند و همچنان که قبلاً گفته شد با بالا رفتن سن واکنشهای دفاعی و ترمیم بدن نیز کاهش یافته و باعث تضعیف استخوان فکین می‌شود.

2ـ سلامت عمومی (جسمی ـ روانی): گرفتن ابزرواسیون و ارزیابی سلامت عمومی بیمار بایستی در همان جلسه اول انجام گیرد تا از بروز مشکلات بعدی پیشگیری شده و درمان با آگاهی بیشتری ادامه یابد.

3ـ آموزش اجتماعی و انتظارات بیماران: میزان تحصیلات، آموزش اجتماعی و نحوه زندگی بیمار بسیار مهم هستند و قبل از شروع به کار بایستی از انتظارات بیمار مطلع شد. بدین معنی که مهمترین خواسته بیمار از تهیه پروتز چیست؟ قدرت جوندگی، تکلم یا زیبایی، البته تمامی خواسته‌های بیمار برای ما ملاک عمل نیستند و پزشک بایستی با در نظر گرفتن تمامی این مسائل پروتز را طوری طراحی کند که فرم و وضعیت دهان با بقیه صورت هماهنگی لازم را داشته باشد.

4ـ ساپورت و ضخامت لبها: اگر بافتهای اطراف دهان چروک داشته باشد بایستی با ساپورت مناسب لبها این چروکها حذف شوند. البته چروکهایی که در رابطه با بالا رفتن سن و در کل صورت بیمار دیده می‌شود کلاً حذف نخواهند شد.

از نظر ضخامت لبها: اگر لبها نازک باشند کوچکترین تغییر جزئی در موقعیت لبیولینگوالی دندانها باعث تغییر شکل ظاهری لب می‌گردد اما در لبهای با ضخامت زیاد می‌توان بدون ایجاد تغییرات ظاهری مشخص، شکل قوس و محل قرار دادن دندانها را تغییر داد.

5ـ تونیسیته بافتها و عضلات: دو عامل در این مسئله دخیل هستند: 1) سن 2) سلامت عمومی

هر قدر تونیسیته عضلات و بافتها کم باشد احیای آن در نتیجه بازسازی زیبایی و احیای ظاهری جوانتر، مشکل و گاه ناممکن می‌شود.

6ـ ارتفاع عمومی صورت (V.D.): فاصله بین فکین را در هنگام صحبت کردن می‌توان مورد بررسی قرار داد.

7ـ سلامت محیط دهان و وضعیت مخاط (رنگ ـ قوام): ضایعات مخاط که اطلاعات مفیدی به ما می‌دهند.

8ـ ناحیة بیس فک بالا و فک پایین: حالت ایده آل برای بیس، داشتن لایه‌های تقریباً یکنواخت از بافت نرم است که محکم و اندکی دارای خاصیت ارتجاعی باشد. اگر این لایه نازک باشد تحت فشار پروتز زخمی می‌شود و اگر ضخیم باشد تحت فشار مضغی تغییر مکان می‌دهد که باعث عدم ثبات پروتز می‌شود.

9ـ جنبه‌های بیومکانیک: تعدادی از عوامل بیومکانیکی روی روشهای مورد استفاده و دشواری‌هایی که در تهیه پروتز کامل پیش می‌آیند تأثیر می‌گذارند. این عوامل را باید شناخت اگرچه برای حذف علل این مشکلات کار زیادی نمی‌توان کرد. این عوامل عبارتند از:

ـ روابط و شکل ریجهای باقیمانده: الگوی تحلیل فکین بر روابط آنها مؤثر است و با کوچک شدن آنها روابط آنها نیز تغییر می‌کند، پس میزان تحلیل ریجها نیز بر روابط آنها مؤثر است، از طرفی شکل ریج (کانتور مقطع عرضی) بر نحوه قالب‌گیری مؤثر است. تحلیل ریج باقیمانده پس از دست رفتن دندانها تغییرات شدیدی در مقطع عرضی آن ایجاد می‌کند. هنگامی که دندانها تازه کشیده شده‌اند ریج پهن است
اما بتدریج و به مرور زمان با تحلیل آن ریج کوتاه‌تر و باریکتر می‌شود. ریج ایده آل ریجی است با سطح فوقانی پهن، طرفین موازی و بلند. (شکل شماره 1)



Fig. 3. Tapered, round and square ridges diagrammatically in cros section. Potential for denture stability increases as a residual ridge becomes more square shapes.

شکل شماره 1:

از چپ براست 1) ریج باریک 2) ریج گرد 3) ریج مربعی و چهارگوش بهترین ریج برای افزایش ثبات ریج باقیمانده مربعی و چهارگوش است.


ـ شکل و اندازه قوسهای ماگزیلا و مندیبول: اندازه قوسها، سطح ساپورت کننده نهائی را تعیین می‌کند و شکل قوس (از جهت اکلوژن) در تعیین فرم کلی دندانها مؤثر است.

ـ عدم هماهنگی در اندازه فکین: این بیماران هنگامیکه دندانهای طبیعی داشته‌اند دچار مال اکلوژن (کلاس II یا III) بوده‌اند. جایگزین دندانهای مصنوعی باید در محل دندانهای طبیعی باشد، تغییر دادن اکلوژن ایده آل به اکلوژن یا اورجت زیاد احتیاج به زمان اضافی دارد.

ـ وضعیت عضلات گونه ـ لب ـ زبان: بر روی قالب‌گیری و توانائی و مهارت بیمار برای استفاده از پروتز مؤثرند.

ـ شکل کام: کام ایده آل کامی است که عمقی متوسط داشته باشد و شیب ناحیه روگا در قسمت قدامی کاملاً مشخص باشد.

ـ کمیت و کیفیت بزاق: برای گیر و ثبات بهتر پروتز، بزاقی از نوع سروزی و به مقدار متوسط ایده آل است.

3ـ مروری بر آناتومی محیط دهان (انساج ساپورت کننده، استخوان فکین، مخاط)

دندانپزشک باید کاملاً با آناتومی بافتهای مورد اتکاء و احاطه کننده پروتز آشنائی داشته باشد. زیرا با دانستن آن به دو مقصود می‌توان رسید:

الف) تعیین محل انتخابی نیروهای ناشی از بیس دست دندان، بر روی بافتهای مورد اتکا.

ب) تعیین شکل و فرم لبه‌های پروتز که بایستی با فانکشن نرمال عضلات احاطه کننده آن تداخلی نداشته و هماهنگی داشته باشند. (26)

البته در اینجا بحث اصلی بر سر آناتومی تشریحی نیست بلکه مورد نظر آناتومی فانکشنال است.

ساپورت و انساج ساپورت کننده پروتز

ساپورت پروتز کامل یعنی مقاومت ریجهای باقیمانده (استخوان ـ مخاط) در مقابل حرکات و فشارهای عمودی (vertical) پروتز بطرف ریج (5). برای داشتن ساپورتی مطلوب بایستی بیستهای پروتز با انساج زیرین خود تطابق کامل داشته باشند، تا از طرف دیگر سطوح اکلوژن نیز بطور صحیح بر روی یکدیگر قرار گیرند. با داشتن ساپورتی مناسب گیر و ثبات پروتز نیز تضمین می‌شود.

ساپورت پروتز با استفاده از روشهای قالب‌گیری بدست می‌آید که گسترش مناسب پروتز و فشار فانکشنال وارده بر انساج پشتیبان را (که حالت ارتجاعی متفاوتی دارند) فراهم می‌کند. از طرفی این ساپورت و روابط بیسها بایستی برای مدتی طولانی حفظ شود که این امر توسط انتقال نیروهای اکلوزالی به سمت بافتها و نواحی که بهترین مقاومت را در برابر این نیروها دارند بدست می‌آید.

برای داشتن حداکثر ساپورت مطلوب:

1ـ بیسهای پروتز بایستی حداکثر پوشش مخاطی را بدون تجاوز به ناحیه بافتهای متحرک داشته باشند.

2ـ انساج ساپورت کننده بایستی بیشترین مقاومت را در برابر تحلیل و تخریب ناشی از نیروها و فشارهای اکلوزالی و همچنین بیشترین مقاومت را نسبت به جابجائی عمودی داشته باشند و قادر به ایجاد تماس دقیق با بیس پروتز در هنگام فانکشن باشند.

3ـ جبران حالت ارتجاعی متفاوت نسوج، تا اینکه حرکت یکنواخت بیس پروتز تحت فانکشن و حفظ یک رابطه اکلوژنی هماهنگ تأمین گردد. (5)

ـ ویژگی‌هایی که بطور ایده آل انساج نرم ساپورت کننده بایستی داشته باشند عبارتند از:

1ـ نسوج نرم بایستی با استخوان کورتیکال زیرین باند نسبتاً محکمی داشته باشند.

2ـ توسط بافت کراتینیزه پوشیده شده باشند.

3ـ شامل یک لایه ارتجاعی بافت زیر مخاطی باشند.

در مجموع، این خصوصیات باید حرکات بیس پروتز را به حداقل برساند، ترومای وارده به بافت نرم و تحلیل استخوان را در دراز مدت کاهش دهد.(5)


ـ محیط دهان را از نظر نواحی ساپورت می‌توان به چهار قسمت تقسیم کرد:

براساس اثرات و خواص کلینیکی و هیستولوژیکی مخاط در فکین می‌توان نواحی تحمل فشار پروتز را به گروههای زیر تقسیم کرد:

1ـ نواحی ساپورت اولیه (ناحیه فشارپذیر اولیه).

2ـ نواحی ساپورت ثانویه (ناحیه فشارپذیر ثانویه).

3ـ نواحی که باید ریلیف شوند، جهت به حداقل رساندن فشار وارده.

4ـ نواحی که در ساپورت شرکت نمی‌کنند.


ملاحظات آناتومیک مندیبول از نظر نواحی ساپورت کننده

1ـ نواحی ساپورت اولیه یا نواحی فشارپذیر اولیه: که شامل Buccal shelf و Pear shape pad (PSP) (رترومولرپاپیلا) می‌باشند (شکل شماره 2)

PSP خلفی‌ترین حد مخاط کراتینیزه و جونده فک پایین است که از بهم پیوستن رترومولرپاپیلا و اسکار ناشی از کشیدن دندان مولر سوم پدید می‌آید و رترومولرپد خلفی‌تر از PSP قرار دارد. (5) PSP ناحیه‌ای است کم رنگ و سخت که براحتی از رترومولرپد که ناحیه‌ای است قرمز تیره، نرم و متحرک تمیز داده می‌شود. (29)

2ـ نواحی ساپورت ثانویه: شامل کرست ریج آلوئولار باقیمانده و برجستگی‌های زنخی است. (5)

3ـ نواحی ریلیف شونده: شامل مخاط آلوئولار شیبهای لینگوالی و قسمت قدامی ریج لیبال که کمتر کراتینیزه هستند، مستقیماً بر روی استخوان بازال قرار می‌گیرند. ریلیف بمنظور کاهش فشار وارده در نتیجه کاهش ترومای مخاطی انجام می گیرد. (5)

4ـ نواحی که در ساپورت شرکت نمی‌کنند: سایر نواحی آناتومیک باقیمانده مندیبول، معمولاً در تأمین ساپورت شرکت ندارند. شیبهای لبیال یا لینگوال ریج، یا ریلیف می‌شوند یا در ساپورت شرکت نمی‌کنند.

همچنین لبه‌های پروتز که برای ایجاد Border Seal در داخل انساج متحرک قرار می‌گیرند(5)،در ساپورت شرکت نمی‌کنند. (شکل شماره 3)

شکل شماره 2:

حدود آناتویک بین ساختمانهایی که نهایتاً PSP و رترمولرپد ریجهای مندیبول تشکیل می‌دهند نشان می‌دهد.


شکل شماره 3:

نواحی آناتومیک مختلف مندیبول که در تأمین ساپورت پروتز شرکت می‌کنند

1ـ نواحی ساپورت اولیه شامل PSP و باکال شلف

2ـ نواحی ساپورت ثانویه شامل کرست ریج و ناحیه برجستگی زنخی

3ـ نواحی که ریلیف می‌شوند (R) و یا در ساپورت شرکت نمی‌کنند شامل شیبهای لینگوال یا ریج لبیال (N/C)


بررسی نیاز به درمان های ارتودنسی در دانش آموزان 16-14 ساله

نیاز به درمان‌های ارتودنسی الگوی شناخته شده‌ای ندارد و دندانپزشکان نظرهای متفاوتی درباره نیاز به درمان ابراز می‌کنند آگاهی از میزان نیاز به درمان‌های ارتودنسی برای برنامه ریزی‌های کلان بهداشتی و بیمه دندانپزشکی اهمیت ویژه‌ای دارد در این پژوهش، نیاز به درمان‌های ارتودنسی در دانش‌آموزان 1614 ساله منطقه 19 آموزش و پرورش شهر تهران تعیین شد
دسته بندی پزشکی
بازدید ها 66
فرمت فایل doc
حجم فایل 2510 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 60
بررسی نیاز به درمان های ارتودنسی در دانش آموزان 16-14 ساله

فروشنده فایل

کد کاربری 1024
کاربر

بررسی نیاز به درمان های ارتودنسی در دانش آموزان 16-14 ساله


چکیده:

عنوان: بررسی نیاز به درمان‌های ارتودنسی در دانش‌آموزان 16-14 ساله منطقه 19 آموزش و پرورش تهران در سال 1382.

سابقه و هدف : نیاز به درمان‌های ارتودنسی الگوی شناخته شده‌ای ندارد و دندانپزشکان نظرهای متفاوتی درباره نیاز به درمان ابراز می‌کنند. آگاهی از میزان نیاز به درمان‌های ارتودنسی برای برنامه ریزی‌های کلان بهداشتی و بیمه دندانپزشکی اهمیت ویژه‌ای دارد. در این پژوهش، نیاز به درمان‌های ارتودنسی در دانش‌آموزان 16-14 ساله منطقه 19 آموزش و پرورش شهر تهران تعیین شد.

مواد و روش‌ها: در این پژوهش 460 دانش‌آموز 16-14 ساله دبیرستانی از منطقه 19 آموزش و پرورش شهر تهران معاینه شدند و نیاز به درمان‌های ارتودنسی به کمک جزء سلامت دندانی(DHC) شاخص نیاز به درمان‌های ارتودنسی(IOTN) بررسی شد. نمونه‌ها از شش دبیرستان دولتی دخترانه و پسرانه به طور تصادفی وبه نسبت جمعیت انتخاب شدند و معاینات به کمک آیسلانگ و خط‌کش DHC زیر نور آفتاب و روی صندلی معمولی انجام شد و یافته‌ها برای بررسی میزان نیاز در هر گروه و مقایسه بین گروه‌های مختلف تجزیه و تحلیل گردید.

یافته‌ها: از میان دانش‌آموزان معاینه شده 6/17 درصد در رتبه 4و5، 9/25 درصد در رتبه 3 و 5/59 درصد در رتبه 1و2 سلامت دندانی قرار می‌گیرند. رابطه معنی‌داری میان نیاز به درمان‌های ارتودنسی با جنس و سن مشاهده نشد. (P>0.05) بیشترین عوامل ایجاد کننده نیاز به درمان جابه‌جایی نقطه تماس، اورجت، اپن بایت و کراس بایت بود.

نتیجه‌گیری: 6/17 درصد از دانش‌آموزان منطقه 19 آموزش و پرورش شهر تهران به درمان‌های ارتودنسی نیازمندند. جنس افراد تأثیری بر میزان نیاز به درمان‌های ارتودنسی ندارد. دانش‌آموزان حاضر در مدارس دولتی کمتر از خدمات بهداشتی و درمانی بهره می‌برند. عوامل ایجاد کننده نیاز به درمان در جامعه مورد بررسی ما، جابه‌جایی نقطه تماس، اورجت، اپن بایت و کراس بایت بوده است.

با آگاهی از نیاز به درمان ارتودنسی در سایر گروه‌های جمعیتی می‌توانیم برنامه‌ریزی‌های بهداشتی بهتری تدوین کنیم و بیمه دندانپزشکی را برای بهره‌مندی افراد نیازمند به درمان توسعه دهیم.




فهرست


الف ـ یاد و نام خداوند

ب ـ صفحه عنوان

ج ـ تقدیر و تشکر و قدردانی

د ـ تقدیر و تشکر

ه ـ و ـ چکیده فارسی

فصل اول: دلایل انتخاب موضوع......................................................................................... 1

بیان مساله......................................................................................................................................... 4-2

بررسی پیشینه پژوهش.............................................................................................................. 20-5

معرفی شاخص نیاز به درمان‌های ارتودنسی............................................................................................ 29-20

اهداف ................................................................................................................................................... 30

فصل دوم: متغیرها.................................................................................................... 32-31

مواد و روش‌ها .............................................................................................................................. 35-33

مسائل اخلاقی و انسانی طرح ................................................................................................. 37

فصل سوم: یافته ها................................................................................................ 43-38

فصل چهارم: بحث..................................................................................................... 46-44

نتیجه‌گیری..................................................................................................................................... 47

پیشنهادات ...................................................................................................................................... 48

مشکلات .......................................................................................................................................... 48

منابع......................................................................................................................... 51-49

Abstract................................................................................................ 52


آنفلوانزای طیور

درباره بیماری آنفلوانزای طیور یکی از بیماریهای واگیردار تنفسی ویروسی طیور است که دارای قدرت انتشار سریعی می باشد و خسارات اقتصادی سنگینی را به بسیاری از کشورها وارد نموده
دسته بندی کشاورزی و زراعت
بازدید ها 245
فرمت فایل doc
حجم فایل 91 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 71
آنفلوانزای طیور

فروشنده فایل

کد کاربری 1024
کاربر

آنفلوانزای طیور

مقدمه :

درباره بیماری آنفلوانزای طیور یکی از بیماریهای واگیردار تنفسی ویروسی طیور است که دارای قدرت انتشار سریعی می باشد و خسارات اقتصادی سنگینی را به بسیاری از کشورها وارد نموده.

نام آنفلوانزا در حقیقت از تلاش اولیه ای که برای تعریف این ویروس صورت گرفته مشتق شده. چون در قرن چهاردهم میلادی در شهر فلورنس ایتالیا در یک گردهمایی تاثیر ستارگان بر بیماری مورد بحث و بررسی قرار گرفت و معنای کلمة Influence به تاثیر برتر می باشد. این بیماری به همین نام اسم گذاری شد که در قرن حاضر هم به تلفظ ایتالیایی به آن آنفلوانزا می گویند.

این ویروس از خانوادة اورتومیکسو ویریده و واجد 3 تیپ A- B- C می باشد که تیپ B,C فقط در انسان بیماری زا و تیپ A این ویروس در انسان، خوک و اسب و بسیاری از گونه های پرندگان بسیار الزامی می باشد. از آنجایی که مادة ژنتیکی (RAN) این ویروس دارای 8 قطعه جداگانه می باشد لذا خیلی سریع خاصیت پادگنی خود را تغییر می دهد و موجب می شود جوجه یا گله ای که به تازگی از بیماری آنفلوانزا بهبود یافته مجدداً به نوع جدیدی از ویروس آنفلوانزا مبتلا گردد. دو نوع پروتئین H و N روی سطح این ویروس وجود دارد. پروتئین H دارای 15 تحت سروتیپ مختلف و پروتئین N دارای 9 تحت سروتیپ متفاوت می باشد. پروتئین H در خاصیت پادگنی و قدرت بیماریزایی ویروس آنفلوانزا نقش اصلی را ایفا می کند.


بخش اول

تاریخچه و گزارشات بیماری

تاریخچه بیماری در طیور از سال 1878 در ایتالیا توسط پرونسیتو بعنوان یک بیماری جدید و شدید شرح داده شد و سپس در سال 1901 توسط Centanni و Savunozzi ویروس پالایش شده ایجاد بیماری کرد. سابقاً تصور می شد که تحت گروه H5 و H7 از سویه های بسیار حاد و شدید می باشند، که این فرضیه زیاد مورد قبول نمی باشد. برای مثال در سال 1971 یک ویروس غیر حاد از بوقلمونها در ایالت ارگون بدست آمد که تحت گروه H7 بود.

از آن زمان به بعد، ویروسها دیگری، با تحت گروه H5 و H7 از پرندگان اهلی و وحشی از نقاط مختلف دنیا جدا شدند و تعدادی از آنها برای گونه هائی از پرندگان غیرحاد می باشند، قابل ذکر است که در تاریخچه بیماری آنفلوانزا دقت شود اکثر موارد بیماریزای حاد و شدید از نوع H5 و H7 بوده است (10).

درسال 1955 مشخص گردید که طاعون مرغی اصولاً توسط تیپ A آنفلوانزا ایجاد می‎شود ویروسهای مربوط به سویه های اصلی طاعون مرغی (H7N7 , H7N1) تلفات بالائی در مرغ، بوقلمون و گونه های دیگر ایجاد نمود.

خوشبختانه گزارشات مربوط به همه گیریهای شدید ناشی از سویه های (بسیار بیماریزا) آنفلوانزا در 20 سال گذشته انگشت شمار می‎باشد. (6)

اپیدمی بیماری (Avian Influenza) در پنسیلوانیا در آوریل 1983 شروع شد و در سپتامبر 1984 با کشتار 5/15 میلیون پرنده از 390 گله با ضرر اقتصادی معادل 60 میلیون دلار که این خسارت هزینه (ریشه کنی، تشخیص، برنامه های قرنطینه سازی، از بین بردن گله های آلوده، رفع آلودگی و پاکسازی، مطالعات اپیدمیولوژی و پرداخت خسارت به صاحبان گله ها بود) و تخمین زده شد که 349 میلیون دلار خسارت ناشی از افت تولید بوده است (6).

از 81-1979 در بلژیک پنج سویه از ویروس آنفلوانزا جدا شد. در سال 1978 سروتیپ (H11N6) Hav3Nav1 از یک گله اردک با علائم عصبی و تنفسی و از یک گله مرغ تخمگذار با مرگ و میر 5/2% در دو هفته و یک مورد افت تولید تخم مرغ در سال 1979 سروتیپ (Hav6.N2) = (H6.N2) از یک گله مرغ تخمگذار با علایم آنتریت و افت تولید گزارش شد. در سال 1980 سروتیپ H7N7 از یک گله مرغ تخمگذار با یک افت تولید و در یک گله گوشتی با علائم تنفسی دیده شد. (1)

شیوع بیماری در طیور فرانسه مشاهده نشده است. در یک بررسی سرولوژیکی در سال 81-1980 بر روی مادرهای گوشتی، بوقلمونهای مادر و گوشتی انجام گرفت تنها تعداد کمی واکنش مثبت در بوقلمونهای مادر مشخص شد. وجود (Hav6.N2) = H6.N2A.I.V در گله های مادر گوشتی در شمال فرانسه در سال 1980 مشخص شد. A.I.V. در سوابهای مقعدی پرندگان وحشی بین سالهای 79-1976 جدا شد.

بین سالهای 80-1975 بررسی مداوم روی اردکها- غازها، مرغها و اردکهای محلی در چین انجام گرفت و نتایج مطالعات نشان داد که 41 ترکیب آنتی ژنیک متفاوت A.I از طیور چینی وارداتی و 21 طیور در هنگ کنگ بدست آمد. در 96% موارد A.I.V جدا شده از اردکها بوده است.

متعاقب شیوع A.I در گله های بوقلمون در Norfolk طی بهار 1979، دو بررسی در روی گله های بوقلمون در شرق انگلستان در سالهای 80 و 1979 انجام گرفت. بطور کلی 2822 نمونه سرم از 60 گله مورد مطالعه قرار گرفت و آزمایش رسوب ژل آگار
(agar gel precipitation) بر روی نمونه ها انجام گرفت که از این تعداد 85 نمونه (1/3%) از 4 فارم (7/6%) مثبت بودند. هر 4 فارم آلوده در Norfolk بود و تاریخچه ای از بیماری در طی بهار 1979 داشتند و هیچ ویروسی از این مکانهای آزمایش شده بدست نیامد. در بررسی دیگر در همان سال در Norfolk 67 نمونه از 1902 نمونه سرمی مثبت بودند و در دومین بررسی 18 نمونه از 1090 سرم مثبت جدا شد. ویروس A.I از اردکهای تجاری درسال 1979 از ناحیه Norfolk جدا شد. در سال 1980 ، 10 سواب مقعدی از لاشه های اردک در کشتارگاه نورفولک بدست آمد، که همگی وجود ویروس آنفلوانزا را تائید می کردند.

در آلمان تنها یک مورد شیوع بیماری و عفونت کلینیکی در پرندگان اهلی گزارش شده است. در طی سالهای 80-1978 سوابهای مقعدی و نایی از 3421 پرنده وحشی گرفته شد و 64 سویه A.I.V از همه اردکها جدا شد. (27) دریک بررسی سرولوژیکی 89 مزرعه اردک در 12 کشور مورد آزمایش قرار گرفتند، 29/7% از مزارع آنتی بادی بر علیه سویه A/duck/ Tamsui/72 (Nav6.N1)=H6.N1

25/2% آنتی بادی بر علیه A/duck/ Eng /156 (Hav3.Nav1)=H11.N6 و 49/4% آنتی بادی بر علیه A/duck/Eng/62 داشتند. آنتی بادی بر علیه

A/duck/ Czeckly /56 (Hav4.Nav1)=H4.N6 مشخص نشد. تقریباً 14% گله ها بر علیه A.I.V آنتی بادی داشتند.

در یک مطالعه سیستماتیک که بین سالهای 80-1978 در اسرائیل انجام گرفت، از 1409 پرنده که 473 پرنده اهلی را در بر می گرفت از آنها سواب مقعدی و نایی گرفته شد در مجموع 29 ویروس آنفلوانزا که 24 نمونه از پرندگان وحشی و 5 نمونه از پرندگان اهلی (بوقلمون دو نمونه، مرغ یک نمونه و اردک دو نمونه) جدا گردید.

ویروس آنفلوانزا در ایتالیا از بوقلمونها در Veneto در سال 1973 جدا شد، اما اولین شیوع بیماری در دسامبر 1976 در ایالت ورونا رخ داد. در طی سه سال بیماری در این ایالت و ایالات مجاور پخش شد.

در سال 1981 دویست گله بوقلمون ایالت ورونا از نظر سرولوژی ارزیابی شد و مدرکی دال بر عفونت به تائید نرسید. در سال 1983 بیماری در ایالت Veneto منتشر گردید. تیپهای H9H6 ویروس از بوقلمون ها در سال 1984 جدا شدند و دو نمونه از تیپ H9 از طیور در سال 1985 جدا گردید. تیپهای ویروس شایع، از نظر بیماریزائی آزمایش شدند و H7N2 , H5N2-H6.N1-H6.N2 جدا شد. تحقیق روی واکسنهای این تیپها انجام گرفته اما تا بحال هیچکدام ساخته نشده است.

از پائیز 1978 تا تابستان 1979، شیوع بیماری همراه با اورتومیکسوویروس ، 6/16% ،17/2 میلیون بوقلمون را در مینه سوتا کشت. پرندگان سنین مختلف همگی درگیر شدند و ضایعات سریعا توسعه پیدا کرد. دو ویروس متفاوت شناسائی شد Hav4Neq2(H4N8) , Hav6.N1(H6N1) . ویروسها بطور تجربی در طیور بیماری تولید نکردند، اما در یک گله 180000 مرغ تخمگذار بیماری ایجاد شد و 5% تلفات داد. منشا ویروس هرگز مشخص نشد. اما عدم واکسیناسیون بر علیه نیوکاسل ممکن است در شدت بیماری و ضایعات نقش داشته باشد. در شوروی سابق 6 ویروس A.I جدا شد که مشخصات آنتی ژنی بوسیله آنتی سرم اختصاصی معین گردید. سه ویروس جدا شده از همان ناحیه ، دارای مشخصات A/duck/ ukraine /63 (Hav7.Neq2(H7.N8) و Hongkong/68(H3.N2) بودند.

دو ویروس باقیمانده (Hav7.Nav2)(H7.N3) بودند که این ترکیب قبلا گزارش نشده بود. ویروسهای جدید A.I ممکن است در اثر نوترکیبی در طبیعت بین A/duck/ukrain/63(Hav7.Neq2)(H7N8) و A/tern/So.Africa/61(Hav5.Nav2(H5.N3) ایجاد شود.

در سه ماهه اول 1986، (H5N2) A.I.V از 14 گله در پنسیلوانیا، 4 گله در نیوجرسی، 1 گله در ماساچوست و 1 گله در نیویورک جدا گردید. همه این عفونتها تماس مستقیم و غیرمستقیم با فروش زنده مرغ در فروشگاههای نیویورک و نیوجرسی بوده است. در بررسی فروش پرندگان زنده بین فوریه و آوریل 1986، H5N2 از 26 فروشگاه در نیویورک، 12 فروشگاه در نیوجرسی، 3 فروشگاه در نیوانگلند و 8 فروشگاه در میامی جدا گردید. همه ویروسهای H5N2 جدا شده بیماریزائی کم یا فاقد بیماریزائی بودند.

فهرست مطالب

مقدمه

بخش اول

تاریخچه و گزارشات بیماری

اپیدمیولوژی

بخش دوم

مورفولوژی ویروس

تزاید ویروسی

تنوع آنتی ژنی

تغییر آنتی ژنی

بخش سوم

بیماریزایی ویروس آنفلوانزا

علائم بیماری

یافته های کالبد گشایی

هیستوپاتولوژی

بخش چهارم

تشخیص آزمایشگاهی

آزمایشهای شناسایی تیپ

طبقه بندی تحت تیپها

تشخیص مولکولی و شناسایی آنها

جدول تشخیص افتراقی با ویروس نیوکاسل

بخش پنجم

درمان- کنترل- پیشگیری

منابع



سالمونلوز در طیور

بدون شک بخشی از پیروزی‌ها و پیشرفتهایی که در زمینة علم پزشکی، دارو سازی زیست شناسی، گیاه شناسی، جانور شناسی و صنعت تهیه و نگهداری مواد غذایی حاصل شده مدیون زحمات علمای میکروبیولوژی است
دسته بندی پزشکی
بازدید ها 99
فرمت فایل doc
حجم فایل 96 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 124
سالمونلوز در طیور

فروشنده فایل

کد کاربری 1024
کاربر

سالمونلوز در طیور

مقدمه

بدون شک بخشی از پیروزی‌ها و پیشرفتهایی که در زمینة علم پزشکی، دارو سازی زیست شناسی، گیاه شناسی، جانور شناسی و صنعت تهیه و نگهداری مواد غذایی حاصل شده مدیون زحمات علمای میکروبیولوژی است. جهان امروز با مشکل کنترل میکروبهای بیماری‌زا بخصوص در کشورهای جهان سوم روبروست و دانشمندان در پی مقابله با آنها هستند.

یکی از این میکروبها سالمونلا است که باعث بیماری عفونی سالمونلوز در انسان و حیوانات می‌شود و ضررهای اقتصادی فراوانی به نسل بشری می‌زند.

یکی از راههای شایع انتقال سالمونلا در انسان مصرف و استفاده از گوشت‌ طیور آلوده به این میکرو ارگانیسم است. این آلودگی‌ها در طیور به سالمونلا ممکن است ناشی از تیفوئید طیور، بیماری پولوروم، پاراتیفوئید طیور و آریزونوز باشد. این بیماری همواره خسارات سنگین زیادی به اقتصاد کشور و جامعة بهداشت زده و همواره بهداشت بشری را تهدید کرده است.

با توجه به طولانی بودن دورة‌ بیماری و مقاومت زود هنگام سویه‌‌های سالمونلایی به آنتی بیوتیکها کنتر و درمان این بیماری مشکل است ازاین رو برای مبارزه با این بیماری باید از رشد و تکثیر باکرتی در کانون ایجادآلودگی جلوگیری شود.

انتقال بیماری سالمونلوز بیشتر از طریق دستگاه گوارش است. بنابراین آب و مواد غذایی آلوده و منشع مهم ایجاد سالمونلاوز است که باید آب را با روشهای تصفیه مناسب عاری از پاتوژن کنیم و در بین مواد غذایی گوشت طیور را باید با روشهای صحیح عمل آوریم و عرضه کنیم چون گوشت طیور یکی از مساعدترین مادة غذایی برای رشد سالمونلاها هستند. (7 و 1)

به امید داشتن جامعه‌ای عاری از آلودگی و بیماری و کشوری شاداب و تندرست.


فصل اول

کلیات

خانواده آنتروباکتریاسه (Enterobacteriacea Familly)

این خانواده از تعداد زیادی باکتری گرم منفی تشکیل شده که قرابت نزدیکی با هم دارند و در آب و خاک: ماد در حال فساد، گیاهانی، دستگاه گوارش انسان،حیوانات و حشرات یافت می‎شوند.

از آنجاییکه جایگاه طبیعی باکتری‌ها در روده انسان و حیوانات میباشد آنها را اصطلاحاً میکروبهای روده‌ای می‌نامند. برخی از اعضای این خانواده نظیر شیگلا (shigella) سالمونلا (Salmonella) ویرسینا (yersinia) پاتوژن واقعی می‌باشند. در صورتیکه برخی دیگر نظیر اشریشیا کلی (E,coli) کلبسیلا (Klebsiella) و پروتئوس (Proteus)، فلور طبیعی دستگاه گوارش انسان و حیوانات بوده و در شرایط خاصی بیماری‌زا واقعی می‌شوند. (1 و 2 و 3)

هما باکتری‌های این خانواده در شرایط هوازی و بی‌هوازی رشد کرده و به اصطلاح بی هوازی اختیاری هستند. همچنین گلوکز را تخمیر و نیترات را به نیتریت تبدیل می کنند (به استثنای اروینیا (Erwinia). عدم حضور فعالیت سیتوکروم اکسیداز در این باکتری‌ها مشخصه مهم می‌باشد، چرا که آنترو باکتریاسه را از بسیاری از باسیلهای گرم منفی غیر تخمیر کننده (هوازی مطلق) متمایز می‌نماید همه باکتری‌های این خانواده بجز شیگلا کاتالاز مثبت هستند (1 و 29 و 30 و 31)

طبقه‌بندی خانواده آنترو باکتریاسه بیش از سایر میکروارگانیسم ها مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. تا سال 1972 تنها 26 گونه در این خانواده نام گذاری شده بود در صورتی که در حال حاضر بیش از 11 دسته و 86 گونه درآن قرار دارند که خوشبختانه تنها حدود 25 از تع7داد 97 گونه باکتری روده‌ای ، پاتوژن‌های مهمی برای انسان بوده و از نمونه‌مرضی جدا می‎شوند. 72 گونه دیگری به بندرت از انسان جدا شده است. از آنجاییکه باکتریهای روده‌ای هاگ ایجاد نمی‌کنند به آسانی در اثر حرارت و غلظت‌های کم مواد ضد عفونی کنتده و باکتری کش معمولی از بین می‌روند. در این ارتباط ترکیبات هالوژنه فرم آلوئید، بتا گلوتار آلدئید و مواد فنلی اثر باکتر کشی روی باکتریها دارند.

کلر زدن به آب در کنتارل انتشار پاتوژن‌های روده‌ای نظیر عامل تب حصبه مؤثر است. (1 و 29) این باکتریها همچنین نسبت به املاح صفراوی و برخی رنگها مقاومندو از این رو از این مواد در تهیه محیطه‌های غنی کننده و انتخابی استفاده می‌شود(32).

سالمونلوز:

انتشار جغرافیائی : جهانی

منشاء آلودگی:

گونه‌های بسیاری از دامهای اهلی و وحشی (مخصولاً جوجه‌ها ، خوکها، گاوها، سگها و موشهای صحرائی) که بیمار بوده و بظاهر سالم باشند. انسان نیز می‌تواند ناقل باشد.

عامل بیماری: باکتری‌های متعلق به گروه سالمونلا: ارگانیسمهای میکروسکوپی گرم منفی هستند که تشکیل اسپور نمی‌دهند و اغلب در دستگاه گوارشی دامهای آلوده زندگی می‌کنند . آنها می‌توانند برای ماهها در آب و غذا زندگی کنند. صدها سویه از آن جود دارد.

روش انتقال: از طریق آب، علوفه خشبی یا سایر غذاها که توسط مدفوع ادرار، خون ناقلین آلوده شده باشد. منتقل می‌شود. سگها ، سوسکها و سایر حشرات همچنین جوندگان وحشی و پرندگان می‌توانند براحتی سالمونلاها را در محیط پخش نموده باعث آلودگی غذا و آب شوند.

از طریق مصرف گوشت‌های مبتلا، تخم مرغها ، شیر یا غذاهای آلوده بیماری انتقال می‌یابد.

نحوه ورود عامل بیماری به بدن میزبان:

دستگاه گوارش، سالمونلاها از روده به خون عبور نموده و به ارگانیسم حمله ور می‌شوند، آنها ممکن است در غدد لنفاوی ، کبد، کیسة ‌صفرا و طحال (ناقلین بهبود یافته یا سالم) لکالیزه شوند.

بزرگترین خطر آلودگی:

در فصول خشک که مگسها در اجتماعت دامهای پرورشی که فاقد احتیاطات بهداشتی هستند و در شرایط متراکم و پر جمعیت همچنین در دامهای جوان در فارمهای بسته (جوجه‌ها و خرگوشها) بیماری زیاد دیده می‌شود.

این بیماری همچنین در شرایط دسترسی (حمل و نقل، زایمان و بیماری‌ها) یا کمبودهای تغذیه‌ای به چشم می‌خورد.

گونه‌های اصلی مستعد به بیماری:

گاو، گاومیش‌ها، گوسفندان، بزها،خوکها ، اسبها، شترهای تندرو، جوجه‌ها، خرگوشها و انسان

دور کمون بیماری: از 12 ساعت تا چندین روز.

یافته‌های درمانگاهی:

سندرمهای مختلفی هستند: الف) شکل سپتی سمیک که همراه با تب بالا افسردگی ، مرگ در عرض 32 تا 48 ساعت.

ب: فرم روده‌ای که شایعترین نوع است، تب، کاهش اشتها، اسهالات آبکی با مخاط و خون، درد روده‌ای ، تشنگی، گرفتاری‌های احتمالی برنشی و ریوی و عصبی، گانگرنه شده اندامهای انتهائی، (گوشها، دم، پاها) تورم مفصلی، سقط جنین،

ج: شکل تخفیف حدت یافته،

د: شکل مزمن که اغلب در آن اسهال مداوم، کاهش وزن، تب غیر منظم، گرفتگی راست معده می‌باشد.

هـ: فرم بدون علامت

بیماری: ورن معدی، تب، تیفوئید و پاراتیفوئیدی و تبهای کشنده

تغییرات آسیب شناسی بدن:

خونریزی ‌های سرسونی در مخاطات و سروزی می‌شود. در شکل روده‌ای : از آنتریت نزله‌ای همراه با نقاط خونریزی سرسوزنی در مخاطات گرفته تا شکل زخم شده گیهای مربوط به آنتریت هموراژیک دیده می‌شود.مدفوع آبکی با بوی گندیده و سطح شدن قسمتهای دستگاه گوارشی، عظیم شدن و خونریزی غد لنفاوی روده بند، عظیم شدن کیسه صفرا، کبد و طحال خونریزی‌های سرزونی در قلب و کلیه و سایر ارگانها، در اشکال مزمن، نواحی نکروز در روده کور و قولون و دستگاه گوارش دیده می‌شود. (2)

تاریخچة سالمونلا:

در سال 1885 سالمون Salmon به اتفاق همکاش اسمیت Smith از خوکهائی که به بیماری طاعون مبتلا بودند میکروبی را جدا ساختند آنرا باکتریوم سوئی پستیس Suipestis نامیدند.

نامبردگان تصور کردند که این میکروب عامل بیماری طاعون خوک می‌باشد ولی بعدها روشن گردید که ویروسی پالش پذیر عامل اصلی بیمار طاعون خوک می‌باشد. میکروب کشف شده توسط سالمون و اسمیت که امروز سالمونلاکراسویس نامیده می‌شود عامل ثانوی است که اغلب موجب تشدید عوارض گوارشی در این بیماری میگردد. (15)

در سال 1885 گرتنر Duartner مواجه با مسمومیت غذائی در 57 نفر گردید، این اشخاص در اثر خوردن گوشت گاوی که در حال مرگ ذبح شده بود دچار استفراغ و اسهال شدید شده بودند. کرنتر از احشاء و امعاء اشخاص مرده و گوشت گاو ذبح شده میکروبی را جدا ساختند و آنرا با سیل گرنتر نام گذارد بعدها مشخص شد که باسل گرتنر همان سالمونلا اتترتیدیس S.Intertidis می‌باشد. (13 و15 )

در سال 1885 دنوبل Denobel در ناحیه در ناحیه آئوتریک (نام محلی است در فرانسه) از مسمومیت غذائی میکروبی جدا نمودند. و آنرا باسیل آئوتریک نامید اما بعدها این باکتری بنام سالمونلاتیفی- موریوم S.typhimarium نام گذاری گردید. (15-13)

1893 کیلبورن Kilborn از مادیانهائی که مبتلا به سقط جنین بودند میکروبی را جدا کردند که امروزه بنام سالمونلا آبورتوس- اکوی S.abortus equi نامیده می‌شود. (23-15)

در سال 1896 آکاره Achare و اسکات مولر Schotmoller میکروبهای پارا تیفیک A و B را شناخته ولینر leaner متوجه گردید که این میکروبها از نظر خواص پادگنی شبیه میکروب سالمون می‌باشد و به این جهت به افتخار کاشف نام سالمون را برای این باکتریها پیشنهاد نمود (23)

در سال 1926 وایت whithe به اتفاق کافمن Kuffman ساختمان پادگنی ساملونلاها، آنان را طبقه‌بندی نمود و جدولی را که به نام جدول کافمن وایت معروف می‌باشد برای تشخیص و تفکیک اقسام سالمونلا ها تنظیم نمود.(23)

تعریف سالمونلاها:

سالمونلاها دسته بزرگی از خانواده‌ آنتروباکتریاسه، و گرام منفی هستند که معمولاً از راه دهان وارد دستگاه گوارش انسان، حیوانات پستاندار و پرندگان شده و سبب التهاب روده، مسمومیت غذائی و یا عفونت خون می‌گردند.

تاکنون در حدود 2450 سروتیپ مشخص، جدا و گزارش شده که مختصر اختلاف با یکدیگر داشته و بعلت کشف روز افزون انواع ساملونلاها امروزه آنها را از روی ساختمان پادگنی معرفی می‌کنند و هر ساله 10-20 سروتیپ جدید به آن اضافه می‌شود (24- 23- 1)

شکل سالمونلاها:

باکتریهای میله‌ای شکل، گرام منفی و بدون هاگ میباشند و به استثناء سالمونلا پلوروم و سالمونلا گالینارم همگی دارای عدة زیادی تاژک بوده و متحرک میباشند.

قطر سالمونلا 4/0 تا 6/0 میکرون بوده و طول آن 1-3 میکرون میباشند یا با اندازه متوسط (6-x1 1-3/0) میکرون می‌باششند. در حرارت 37 سانتیگراد هیچکدام کپسول تولید نمی‌کنند ولی در حرارت کمتر از 30 درجه سانتیگراد اغلب آنها کپسول تولید می‌کنند.

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه ...............................................................................................................

فصل اول .........................................................................................................

کلیات ................................................................................................................

تاریخچه سالمونلا.............................................................................................

شکل سالمونلا...................................................................................................

خصوصیات محیط کشت..................................................................................

خواص بیوشیمیایی...........................................................................................

ساختمان پادگنی سالمونلاها.............................................................................

اهمیت پرگنه‌های S,R در آزمایشهای سرمی....................................................

تغییرات پادگنی..................................................................................................

فرمول آنتی ژنتیک............................................................................................

طبقه بندی سالمونلاها.......................................................................................

طبقه‌بندی سالمونلاها........................................................................................

طبقه‌بندی کامفم- وایت.....................................................................................

حساسیت نسبت به باکتریوفاژها.......................................................................

مقاومت ............................................................................................................

سهم..................................................................................................................

بیماریزائی و مکانیسم عمل آن..........................................................................

فصل دوم..........................................................................................................

سالمونلوز در پرندگان......................................................................................

وسعت واگیری و پراکندگی سالمونلا...............................................................

دوره بیماری.....................................................................................................

اپیدمیولوژی سالمونلا.......................................................................................

راههای انتقال بیماری.......................................................................................

کیفیت بیماریزائی سالمونلا................................................................................

علائم بیماری.....................................................................................................

کلیات سالمونلوز در پرندگان............................................................................

بیماری پلوروم (اسهال سفید)...........................................................................

عامل بیماری.....................................................................................................

طرز واگیری بیماری پلوروم............................................................................

انتقال بیماری....................................................................................................

علائم بیماری و دوره آن..................................................................................

علائم روی لاشه...............................................................................................

علائم بیماری در مرغهای بالغ..........................................................................

علائم کالبد گشائی.............................................................................................

تشخیص پلوروم...............................................................................................

کنترل و پیشگیری در جوجه ‌مرغها..................................................................

کنترل و پیشگیری در بالغین.............................................................................

درمان ناقلین ....................................................................................................

تیفوئید مرغان...................................................................................................

عامل بیماری.....................................................................................................

خصوصیات کشت.............................................................................................

خصوصیات بیوشیمایی.....................................................................................

بیماریزائی در انواع پرندگان ............................................................................

سربیماری.........................................................................................................

نشان‌های بیماری..............................................................................................

آثار کالبد گشائی...............................................................................................

تشخیص ...........................................................................................................

کنترل و پیشگیری ............................................................................................

واکسیناسیون....................................................................................................

بیماری پاراتیفوئید پرندگان...............................................................................

شیوع، انتشار و اثرات اقتصادی بیماری

سبب شناسی.....................................................................................................

مواد لازم جهت رشد........................................................................................

شکل پرگنه‌ها....................................................................................................

خواص شیمیایی................................................................................................

مقاومت در مقابل عوامل شیمیایی و فیزیکی ....................................................

قدرت زندگی پاراتیفوئیدها در بسر، مواد غذائی و گرد و خاک.......................

قدرت پایداری سالمونلا در مدفوع و وسایل آلوده جوجه کشی......................

مدت پایداری در خاک،‌ آب و گیاهان................................................................

مدت پایداری در روی پوسته تخم مرغ و محتویات آن....................................

مقاومت در مقابل آنتی بیوتیک و داروهای ضدعفونی......................................

ساختمان پادگنی...............................................................................................

فرمول پادگن و پراکندگی سالمونلاها در طیور ...............................................

زهرابه...............................................................................................................

بیماریزائی ........................................................................................................

بیماریزائی در پرندگان جوان............................................................................

بیماریزائی در پرندگان بالغ...............................................................................

واگیری پارا تیفوئید...........................................................................................

طرز انتقال بیماری بوسیله ناقلین و حاملین......................................................

انتشار مستقیم عامل بیماری بوسیله تخمدان آلوده..........................................

آلودگی از طریق پوسته تخم مرغ.....................................................................

علائم بیماری.....................................................................................................

شکل حاد بیماری در جوجه مرغها .................................................................

جراحات کالبد گشائی........................................................................................

تشخیص ...........................................................................................................

جدا کرد عامل بیماری و تشخیص آن .............................................................

سرولوژی.........................................................................................................

درمان پیشگیری و کنترل ................................................................................

بهداشت تخم مرغ و وسایل جوجه‌کشی............................................................

تولید تخم مرغ، جمع آوری و نگهداری آن ......................................................

بهداشت گله مادر..............................................................................................

طرز ضدعفونی تخم مرغها...............................................................................

تمیز نمودن ماشین و اتاق جوجه کشی............................................................

بهداشت محیط جوجه کشی..............................................................................

شرایط بهداشتی در طول پرورش جوجه.........................................................

آزمایشات سرولوژیکی.....................................................................................

ایمنی ساختن ....................................................................................................

بیماری آریزونوز..............................................................................................

انتقال، ناقلین، مخازن........................................................................................

درمان و پیشگیری............................................................................................

فصل سوم........................................................................................................

درمان سالمونلوز در طیور...............................................................................

کنترل و پیشگیری سالمونلوز در طیور............................................................

واکنشهای سالمونلا در طیور...........................................................................


تاثیر بانک ها در رشد اقتصادی

امکانات موجود در جهان محدود است و برای استفاده از این امکانات محدود باید بهینه عمل کرد استفاده‌های نابهینه و ناکارا از سرمایه‌های موجود مانعی در جهت پیشبرد اهداف مطلوب می‌باشند
دسته بندی اقتصاد
بازدید ها 32
فرمت فایل doc
حجم فایل 1856 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 75
تاثیر بانک ها در رشد اقتصادی

فروشنده فایل

کد کاربری 1024
کاربر

تاثیر بانک ها در رشد اقتصادی


فصل اول: کلیات تحقیق


1-1 مقدمه

امکانات موجود در جهان محدود است و برای استفاده از این امکانات محدود باید بهینه عمل کرد. استفاده‌های نابهینه و ناکارا از سرمایه‌های موجود مانعی در جهت پیشبرد اهداف مطلوب می‌باشند. در طول زمان و اعصار مختلف بشر همواره در پی این بود که کارها را ساده‌تر و در زمان کمتری انجام دهد و با همان میزان منابع، محصول بیشتری را کسب کند. با مشاهده تفاوت در سطح زندگی انسانها در جوامع مختلف این، سؤال در ذهن خطور می‌کند که علت این تفاوت در چیست؟

یک دلیل می‌تواند تفاوت در میزان برخورداری از عوامل و امکانات طبیعی باشد، اما با مشاهده کشورهایی که از امکانات بسیار زیادی برخوردارند ولی سطح زندگی و رفاه در آنها پائین است (مانند کشورهای در حال توسعه)، به این نتیجه می‌رسیم که این نمی‌تواند تنها دلیل باشد. پس باید به دنبال علت دیگری بود.

یکی از علل دیگر می‌تواند در چگونگی استفاده از منابع و امکانات در اختیار جوامع باشد. این کشورها از منابعی که در اختیار دارند به طور بهینه استفاده نمی‌کنند.(پورکاظمی و غضنفری 1384: 69)

در نتیجه بررسی کارایی و ارایه راهکار برای استفاده بهینه از منابع موجود می‌تواند به رشد اقتصادی بیشتر و افزایش سطح رفاه جوامع کمک کند.

بانک ها در رشد و پیشرفت اقتصادی کشورها نقش اساسی ایفا می‌کنند. به این صورت که دارائیهای نقدی سرگردان در دست مردم را جمع‌آوری کرده و برای تامین مالی پروژه‌های سرمایه‌گذاری واحدهای اقتصادی و دولت به کار می‌‌گیرند. از طرفی دیگر بانکها با قدرت پول‌‌آفرینی که دارند می‌توانند بعنوان ابزاری برای اعمال سیاستهای‌پولی مورد استفاده قرار ‌گیرند.(بهمنی 1379: 42)

در ایران چون بازار سرمایه رونق و گسترش چندانی ندارد، بانک ها بعنوان تأمین کننده سرمایه موسسات تولیدی نقش اساسی ایفا می‌کنند. بنابراین ارزیابی و بررسی عملکرد بانکها و ارایه راهکار برای بهینه عمل‌کردن آنها می‌تواند به رشد و توسعه اقتصادی کشور کمک قابل توجهی کند و مانع به هدر رفتن منابع شود.

یکی از راههای بررسی عملکرد بانک ها، ارزیابی و سنجش کارایی و بهره‌وری آنها است و اینکه این کارایی و بهره‌وری در طول زمان چه تغییری کرده است، و این تغییر به چه دلیل بوده است.


1-2 مساله اصلی تحقیق

کارایی بانک ها و نحوه محاسبه آن ازجمله موضوعات مهمی است که علاوه بر مدیران بانک ها و صاحبان سهام این موسسات مالی، مورد علاقه بخش نظارتی نظام بانکی و مشتریان استفاده کننده از خدمات بانکی می­باشد. با توجه به چالش های موجود هم چون ورود بانک های خصوصی وافزایش فعالیتهای مؤسسات مالی و اعتباری، ارزیابی عملکرد صنعت بانکداری و بررسی روند کارایی این صنعت حایز اهمیت می باشد. کارایی نظام بانکی ایران در سطح مطلوب نمی باشد. نارضایتی عموم مشتریان بانکی از عملکرد بانک ها دلیلی بر این ادعاست. علل افت کارایی نظام بانکی متعدد می باشد که ازآن جمله می توان به دولتی بودن بانکها، ناکارآمدی مدیریت دولتی وتسهیلات تکلیفی به بانکهای تجاری و... اشاره نمود. ازآنجا که مجموعه دست اندرکاران نظام درصدد ارتقاء کارایی نظام بانکی برآمده اند، انجام تحقیقاتی از این قبیل که کارایی نظام بانکی را در یک دوره زمانی مشخص مورد بررسی و مقایسه قرار می دهد حائز اهمیت می باشد. به رغم اهمیت نظام بانکی کشور در اقتصاد داخلی و منطقه تحقیقات نادری در زمینه بررسی روند کارایی نظام بانکی در دوره بلندمدت انجام شده است.

بنابراین مساله اصلی تحقیق این است که روند کارایی بانک های تجاری ایران در طی سال های 1374تا1385 چگونه بوده است؟


1-3 تشریح وبیان موضوع

کارایی بیانگر این مفهوم است که یک سازمان به چه خوبی از منابع خود در راستای تولید نسبت به بهترین عملکرد در مقطعی از زمان استفاده کرده است.موضوع این تحقیق ارزیابی عملکرد سیستم بانکی ایران در طی سال های 1374تا1385 می باشد. از آنجا که روش های موجود ارزیابی و سنجش عملکرد بانک ها اغلب تجربی و فاقد پشتوانه علمی محکمی بوده و به علاوه به دلیل استاندارد نبودن این روش ها، نتایج آنها در بانک های مختلف با یکدیگر قابل مقایسه نیستند، در این مطالعه از روش علمی تحلیل پوششی داده ها (DEA) که از روش های متداول ارزیابی عملکرد در زمینه های مختلف برای واحدهای تولیدی و خدماتی می باشد، استفاده شده است.

در فرایند تحقیق پس از تعیین معیارهای سنجش کارایی و تعیین ورودی ها و خروجی ها و جمع آوری اطلاعات مالی بانک ها، با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ها کارایی بانک های تجاری و با استفاده از شاخص مالم کوئیست روند بهبود بهره وری حاصل شده است و در نهایت راهکارهایی جهت بهبود عملکرد سیستم بانکی ارایه شده است.


1-4 ضرورت انجام تحقیق

رقابت فشرده در جوامع با اقتصاد باز، مدیران بانک­ها را مجبور می کند تا حداکثر تلاش خود را به منظور دستیابی به سطح بالاتری ازکارایی از طریق نزدیک ساختن خود به مرز تولید وهمچنین انتخاب مقیاس مناسبی برای فعالیتهای اقتصادیشان به کار گیرند.

نظام بانکداری ایران که هنوز تحت تسلط بانک­های دولتی می باشد، درسال های اخیر با توجه به بحث پیوستن به سازمان تجارت جهانی با چالش های جدیدی هم چون ورود بانک­های خارجی، شروع به کار بانکهای خصوصی وافزایش فعالیتهای مؤسسات مالی و اعتباری روبرو شده است. لذا سیستم بانکی موجود در کشور برای بقاء و رقابت در این محیط پویا نیاز به ارزیابی عملکرد و بهبود کارایی دارد.

علاوه براین، مدیران بانک­ها، دستگاه های نظارتی و عموم مشتریان به این دلیل که کاراتر شدن بانکها منجر به کاهش قیمت خدمات و هزینه واسطه گری این مؤسسات و همچنین افزایش کیفیت خدمات آنها می شود به تجزیه وتحلیل کارایی نظام بانکی علاقه مند می باشند.


1-5 قلمرو تحقیق

قلمرو موضوعی این تحقیق تعیین کارایی بانک های تجاری ایران (ملی، ملت، تجارت، صادرات، سپه و رفاه کارگران) و روند بهره وری آن طی 12 سال اخیر می باشد. قلمرو زمانی آن فاصله زمانی از سال 1374 تا 1385 می باشد وقلمرو مکانی نیز کلیه بانک های تجاری ایران است.


1-6 اهداف اساسی از انجام تحقیق

اهداف این تحقیق عبارتند از:

بررسی روند بلند مدت در کارایی بانک­های تجاری ایران

اندازه گیری کارایی و رتبه­بندی بانک­های تجاری ایران

مقایسه کارایی تخمین زده شده توسط DEA با کارایی اندازه گیری شده توسط روش­های سنتی

تجزیه کارایی فنی به کارایی فنی خالص(کارایی مدیریت) و کارایی مقیاس

اندازه گیری بهره وری و روند آن با استفاده از شاخص مالم کوئیست


1-7 روش تحقیق

ارزیابی کارایی و بهره وری باید به گونه ای باشد که اطلاعات مدیریتی مفیدی را جهت شناسایی ابعاد مختلف تحقیق و نقاط ضعف و قوت عملکرد فراهم کند و رهنمودهایی را به منظور هدایت عملیات آتی ارایه کند. متدولوژی تحلیل پوششی داده ها آرمان های عملکردی موثری را برای عملیات ناکارا ارایه می کند. در این تحقیق در کنار تحلیل پنجره ای از شاخص مالم کوئیست جهت اندازه گیری تغییرات بهره­وری استفاده شده است.


1-8 بررسی پیشینه تحقیق

در سال های اخیر از DEA جهت ارزیابی عملکرد سازمان ها بطور گسترده استفاده شده است. DEA برای اولین بار جهت ارزیابی عملکرد شعب بانک مورد استفاده قرار گرفته است. به طوری که در حال حاضر این روش یکی از روش های معروف در ارزیابی کارایی مؤسسات مالی، بانک ها و دیگر سازمان ها در سراسر دنیا تبدیل شده است.

گرچه پژوهش هایی که از DEA جهت ارزیابی عملکرد سازمانی استفاده کرده اند بسیار متعدد می باشد اما تنها چند پژوهش انجام شده است که از رویکرد تحلیل پنجره ای استفاده کرده اند.

ریزمن[1] در سال 2003 تاثیر حذف نظارت دولت بر کارایی یازده بانک تجاری تونس در طول دوره 1990تا 2001 را مورد مطالعه قرار داده است. نتیجه این پژوهش اثر مثبت حذف نظارت دولت بر کارایی کلی بانک های تجاری تونس بوده است. وب[2] در سال 2004 از رویکرد تحلیل پنجره ای جهت ارزیابی کارایی نسبی سطوح بانک های خرده انگلستان در طول دوره 1982 تا 1995 استفاده کرده است. از نتایج این مطالعه برمی آید که روند کارایی بانکهای مورد مطالعه در این دوره نزولی بوده است. اسمیلد[3] در سال 2004 ترکیبی از تحلیل پنجره DEA را با شاخص بهره وری Malmquist جهت ارزیابی عملکرد پنج بانک کانادایی در طول دوره بیست ساله (1981تا2000) استفاده کرده است. اوکیران[4] در سال 2004 از تکنیک تحلیل پنجره جهت ارزیابی تغییرات کارایی فنی بانک های تجاری استرالیا استفاده کرده است. سوفیان[5] در سال 2005 با استفاده از تکنیک تحلیل پنجره به بررسی روند کارایی در گروه بانک های تجاری سنگاپور در طی سال های 1993 تا 2003 پرداخته است.


1-9 محدودیت های تحقیق

در روش تحلیل پوششی داده ها هرچه بتوان ورودی ها و خروجی های بیشتری را برای محاسبه کارایی وارد مدل کرد، رقم محاسبه شده به رقم واقعی نزدیکتر است. اما متاسفانه اطلاعات بانک به سادگی در دسترس هر فرد قرار نمی گیرد. بنابراین در این تحقیق بایستی به اطلاعات مالی بانک ها در قالب صورت های مالی آن ها بسنده کرد. همچنین منابع مورد استفاده در مورد روش تحلیل پنجره ای محدود به چند مقاله کوتاه که در بررسی پیشینه تحقیق آمده است، می باشد.


1-10 تعریف واژگان کلیدی

کارایی: نسبت بازده واقعی به بازده مورد انتظار

بهره وری: نسبت خروجی به ورودی

DEA : تکنیکی از تکنیک های برنامه ریزی خطی که برای لرزیابی عملکرد نسبی واحدهای تصمیم بکار می رود.

DMU : واحدهایی که عملکرد آن ها مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.

تحلیل پنجره ای: یکی از تکنیک های DEA می باشد که با الهام از منطق میانگین متحرک، عملکرد هر DMU را در یک دوره زمانی خاص با عملکرد آن در دوره های دیگر و نیز با عملکرد آن با واحدهای تصمیم دیگرمقایسه می کند.

شاخص مالم کوئیست: شاخصی که جهت اندازه گیری تغییرات بهره وری مورد استفاده قرار می گیرد و رشد را به دو مولفه رشد در اثر تحولات تکنولوژیکی و رشد در اثر تغییرات کارایی تجزیه می کند.




1 - Reisman et al

2 - Webb

3 - Asmild et al

4 - Avkiran

5 - Sufian


واکسن و ایمن سازی

هر گونه اقدامی که به منظور جلوگیری از بروز عفونت و یا تخفیف شکل طبیعی بیماری در فردی با تجویز آنتی بادی یا آنتی ‍‍‍ژن بعمل آید ایمن سازی گفته می شود
دسته بندی پزشکی
بازدید ها 51
فرمت فایل doc
حجم فایل 158 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 152
واکسن و ایمن سازی

فروشنده فایل

کد کاربری 1024
کاربر

واکسن و ایمن سازی

فصل اول

بیماریهای دارای واکسن

کلیات واکسیناسیون

هر گونه اقدامی که به منظور جلوگیری از بروز عفونت و یا تخفیف شکل طبیعی بیماری در فردی با تجویز آنتی بادی یا آنتی ‍‍‍ژن بعمل آید ایمن سازی گفته می شود .

با تزریق عضلانی یا وریدی آنتی بادی ایمنی غیر فعال یا انتقالی ایجاد می گردد . دوام این نوع ایمنی کوتاه است و بستگی به نیمه عمر‌آنتی بادی در بدن فرد دریافت کننده دارد و این مدت در حدود 3 تا 4 هفته می باشد .

در صورت تجویز آنتی ژن که شامل میکرو ارگانیسم ضعیف شده ، کشته شده و یا اجزاء آن می شود دستگاه ایمنی فرد دریافت کننده تحریک و به طور فعال آنتی بادی تولید می کند . ایمنی بدست آمده در این حالت را ایمنی فعال گویند . دوام این نوع ایمنی ، طولانی تر از نوع غیر فعال است .

ایمن سازی فعال یا واکسیناسیون

واکسیناسیون اقدام بسیار مهم و با ارزشی است که به وسیله آن با هزینه کم می توان از ابتلاء به بیماریهای عفونی جلوگیری کرد . با اجرای برنامه واکسیناسیون همگانی در جهان ، شیوع بسیاری از بیماریهای خطرناک در بین شیرخواران ، کودکان و بالغین کاهش بارزی پیدا کرده است به طوری که اکنون شیوع بیماریهای خطیری چون دیفتری ، کزاز ، سیاه سرفه ، سرخک و فلج کودکان با واکسیناسیون همگانی با موفقیت کنترل و در بسیاری از کشورها عملاً

به حداقل میزان خود رسیده است ، یا ببیماری آبله که با واکسیناسیون همگانی و پیگیری جهانی ریشه کن شده است .

برای بیش از 20 بیماری انسان ، اکنون واکسن تهیه شده است که تعدادی از آنها بطور همگانی و بقیه در شرایط خاصی ، مورد استفاده قرار می گیرند .

تصمیم برای تهیه و استفاده از واکسن ، جهت یک بیماری بر اساس نتیجه موازنه دو موضوع ، یکی میزان احتیاج به واکسن و دیگری خطرات و عوارض ناشی از آن گرفته می شود .

میزان اثر پیشگیری کننده واکسن یک بیماری ، از مقایسه تعداد مبتلایان دو گروه افراد واکسینه شده و نشده ای که به طور تصادفی در معرض بیماری قرار می گیرند بدست می‌آید .

موثرترین واکسنها آنهائی هستند که مکانیسم پیشگیری حاصل از مرحله بهبودی در شکل طبیعی بیماری را تقلید کنند .

رابطه بین نوع واکسن با ایمنی حاصل

واکسن های با اجرام زنده که از قدرت بیماریزایی آنها کاسته شده است ، معمولاً با دو واحد می توانند ایمنی موثر و طولانی نسبت به واکسن های کشته شده ایجاد کنند . این واکسن ها علاوه بر سیستم ایمنی هومورال سیستم ایمنی سلولی را نیز تحریک می نمایند ، این نوع واکسنها تمایل دارند واکنشهای مشابه شکل طبیعی بیماری به خصوص در افراد با نقص ایمنی را ایجاد کنند .

برای اینکه با واکسنهای کشته شده ایمنی کافی و بمدت طولانی بدست آید ، بایستی این واکسنها ابتدا در چند نوبت تزریق گردند و برای جلوگیری از کاهش سطح آنتی بادی و ادامه ایمنی اغلب لازم است که تزریق واکسن در آینده یادآوری شود .

تاریخچه واکسیناسیون

جان میلیونها نفر با استفاده از پنی سیلین ، سولفاتیل آمید و داروهای باکتری کش مشابه نجات یافته است . اما شاید با اثر پیشگیری کننده ایمن سازی – که از دیگر اکتشافات تصادفی است – جانهای بیشتری نجات یافته باشند . تا بیش از سده نوزدهم یکی از بزرگترین بلایایی که دامن گیر بشر می شد آبله بود . تنها دو بیماری ،‌یعنی طاعون و مالاریا ، به اندازه آبله قربانی داشته اند . چگونگی مبارزه با مالاریا با استفاده از کینین و داروهای ضد مالاریا انجام می شد حشره کشها نیز در حذف پشه های ناقل بیماری مفید واقع شدند . پس از آنکه مشخص شد عامل انتقال طاعون کک های بدن موش هستند ، این بیماری نیز سرانجام در مناطق توسعه یافته جهان با انجام اقدامات بهداشتی مهار شد . شهرت ادوارد جنر بدلیل آشنا کردن جهانیان با واکسنی است که جان میلیونها نفر را از مرگ شوم ناشی از آبله رهانیده و چندین میلیون نفر دیگر را از ظاهر زشت و وحشتناکی که بر اثر ابتلاء به این بیماری ایجاد می شود ، نجات داده است . جنر واکسن خود را

در پی کار طولانی و طاقت فرسا در آزمایشگاه کشف نکرد . در 19 سالگی شیردوشی به او گفته بود . که هرگز به آبله مبتلا نخواهد شد ، چون قبلاً به آبله گاوی مبتلا شده بود . بعدها وقتی جنر پزشک شد و به بی فایده بودن تلاشهایش برای درمان این بیماری پی برد ، جمله آن شیردوش را به خاطر آورد . او تحقیق کرد و دریافت شیردوشان تقریباً‌هرگز ، حتی وقتی از مبتلایان به آبله پرستاری می کنند ، دچار آبله نمی شوند . به نظرش رسید که آبله گاوی را به افراد تلقیح کند ، تا آنها را از ابتلا به بیماری مرگبارتر آبله مصون سازد . این بخت یاری حقیقی بود . بدون اینکه زحمتی بکشد ، دریافت که آبله گاوی باعث ایمنی در برابر آبله می شود . قوه تشخیص او به اندازه ای بود که توانست به ارزش این حقیقت پی ببرد و از آن استفاده کند ادوارد جنر به سال 1749 در برکلی از توابع گلاسترشر انگلستان به دنیا آمد . شش ساله بود که پدرش یک روحانی مسیحی ، درگذشت وبرادر بزرگترش مسئولیت تربیت او را به عهده گرفت تحصیلات ابتدائی خود را در مدارس محلی گذراند ،‌و در آنجا به تاریخ طبیعی علاقمند شد . تحصیل طب را زیر نظر دانیل لادلو ، از جراحان سادبری آغاز کرد . در این هنگام بود که شیردوش ، رابطه بین آبله گاوی و آبله را برایش تعریف کرد . جنر در سال 1775 در زمینه عقاید روستائیان گلاسترشر درباره آبله به تحقیق پرداخت و دریافت که دو نوع آبله گاوی وجود دارد ، و فقط یکی از آنها پیشگیری می کند . همچنین تائین کرد که نوع موثر آبله گاوی تنها وقتی اثر محافظتی دارد که در مرحله خاصی از بیماری منتقل شود .

او برای آزمودن نظریه اش مقداری از مایع درون تاولهای دست شیرفروشی را که به آبله گاوی مبتلا بود بیرون کشید و آن را به لندن برد و با دقت مایع آبله را به پسرکی تلقیح کرد و همان طور که جنر پیش بینی کرده بود پسرک به آبله دچار نشد . جنر از واژه واکسیناسیون استفاده نکرد ، بلکه به جایش لفظ مایه کوبی یا ((واریوله واکسینه ))‌را به کار برد معنای لغوی اصطلاح لاتینی اخیر ((تاولهای ریز گاو )) است . تا حدود یک قرن بعد ، مایع کوبی جنری آبله گاوی ، تنها روش ایمن سازی علیه بیماری بود . در سال 1880 لویی پاستور برای ایمن سازی مرغان علیه وبا ، که در یک همه گیری ، 10% طیور فرانسه را از بین برده بود ، روشی ابداء کرد . او باکتری ایجاد کننده این بیماری را جدا سازی کرد و با کشت شکل ضعیف شده و تلقیح آن به مرغان آنها را نسبت به حمله مرگبار بیماری ایمن ساخت . اصول کلی روش پاستور با روشی که جنر برای مایع کوبی با آبله گاوی ابداع کرد یکی بود . قبل از آنکه ویروس آبله به شکل آبله گاوی به شیردوش منتقل شود ،‌در بدن گاو ضعیف شده بود . در سال 1881 ،‌پاستور با روی آوردن به سیاه زخم که از بیماریهای گاو و گوسفند است ، باسیل آن را جدا کرد . او این باکتری را در دمایی بالاتر از دمای بدن حیوان کشت داد تا مایعی برای تلقیح تهیه کند که موجب حمله خفیف سیاه زخم در جانور شود ، و حیوان را برای روزی که دچار حمله شدید بیماری می شود ، ایمن سازد . همان طور که خود پاستور گفت ، او برای ارج نهادن به شایستگی و خدمات مهم یکی از بزرگترین انگلیسیان ، یعنی جنر واژه واکسیناسیون را به طور کلی برای روش مایع کوبی پیشگیری کننده وضع کرد . چهار سال بعد پاستور واکسنی برای بیماری که در حیوانات هاری و گاه در انسان آب گریزی خوانده می شود ، ابداع کرد . پژوهش های پیش گامانه پاستور ، که بر کشف بخت یارانه جنر مبتنی بود ، ایمن سازی را به دانش بسیار کارآمد تبدیل کرد ، و زمینه را برای وقوع انقلابی در مهار بیماریهای عفونی آماده ساخت . شاید گذشته از کشف آنتی بیوتیکها ، هیچ اکتشافی چنین تاثیر عمیقی بر سلامت انسان نگذاشته باشد . به نوشته و . ر کلارک در پایه های تجربی ایمنی شناسی معاصر (1986 ) گل سرسبد موفقیت ها در فرآیند ایمن سازی ریشه کنی کامل آبله بوده است . در نیمه نخست این قرن ،‌سالانه حدود 2 تا 3 میلیون مورد جدید گزارش می شد .

در سال 1949 آخرین مورد آبله در ایالات متحده ، و در سال 1977 آخرین مورد تایید شده سراسر جهان در سومالی گزارش شد .

واکسن چیست و چگونه تولید می شود ؟

واکسن چیست ؟

موجود زنده ، مانند بدن انسان به خودی خود نیروی مقاومت و غلبه یافتن بر میکروبها را دارد . این حالت را ((مصونیت )) می نامند . اما در برخی از موارد باید بدن را از خارج کمک کرد ،‌تا چنین مصونیتی را پیدا کند . در بسیاری از بیماریهایی که از ویروس پدید می آیند ، اگر انسان یک بار آن بیماری را بگیرد و خوب بشود دیگر در برابر‌آن مصونیت پیدا می کند . مثلاً‌آبله ،‌سرخک و آبله مرغان از بیماریهایی هستند که اگر یک بار انسان آنها را بگیرد ، برای همیشه از آنها مصونیت پیدا می کند . یعنی دیگر آنها را هرگز نخواهد گرفت . اما بیماریهای دیگری مانند آنفولانزا ممکن است چند بار به سراغ انسان بیایند . پس برای رهایی از چنگ آنها می آیند و به طور مصنوعی در انسان مصونیت ایجاد می کنند . بدین طریق که ویروس ضعیف شده آن بیماری را به بدن تزریق کرده ، انسان را دچار یک حالت خفیفی از آن بیماری می نمایند . ولی چون این بسیار ضعیف است ، انسان به زودی بهبودی می یابد و پس از بهبودی کامل برای یک مدت طولانی در برابر آن مرض ، مصونیت می یابد . واکسن زدن یعنی تزریق ویروس ضعیف یک بیماری به بدن .

واکسن دارای میکرب بیماری است که البته آن را ضعیف و بی‌آزار ساخته اند واکسن از پی تزریق در بدن انسان ((پادزهر)) درست می کند که با ویروس بیماری وارد نبرد می شوند و آنها را خنثی می کنند .

طرز ساختن واکسن چگونه است ؟

واکسن را این گونه می سازند : نخست حیوانی را عمداً دچار بیماری مورد نظر می کنند . سپس ویروس آن بیماری را از بدن حیوان مزبور جدا می سازند . مجدداً این ویروس را به حیوان دیگر تزریق می کنند و پس از بیمار شدنش ، باز ویروس را از بدنش جدا می سازند . آنقدر این عمل را تکرار می کنند تا به قدری ویروس ضعیف گردد که اگر آن را به بدن انسانی تزریق کنند نه تنها او را بیمار نکند ، بلکه برایش مصونیت هم پدید آورد . راه دیگر واکسن سازی این است که آن را از ویروسهای مرده یا بی فعالیت بدست می آورند . با تزریق این نوع واکسن ، بدن مشغول ساختن پادزهر می شود و خود را آماده دفاع در برابر میکروب اصلی می کند . برای بیماری خواب و آنفولانزا از این روش استفاده می کنند . و بالاخره گاهی هم خود ویروس را بی آنکه ضعیفش گردانند از راه پوست به بدن تزریق می نمایند . آن گاه چون ویروس از راه غیر طبیعی وارد بدن گردیده ، باز در آن ایجاد مصونیت می کند . طرز عمل واکسنها مزیت ایمن سازی بر سرم درمانی ، در طول مدت حفاظت از طریق مایع کوبی است . واکسنها ،‌علاوه بر تولید فعال پابتنهای در گردش ، در موارد خاص ،‌و در هنگام بروز آلودگی های بعدی سریعاً موجب واکنش لیمفوسیتها گردیده و دستگاه حساس ایمنی را طوری سامان می دهد که می تواند نسبت به حمله اجرام خارجی واکنش سریع نشان دهد ، این نوع واکنش را پاسخ یادآور یا خاطره ای می نامند . برای سهولت امر ، می توان واکسنها را به دو دسته مشخص تقسیم نمود :


جزوه ی بهداشت و ایمنی کار

رای تامین سلامتی در یک جامعه باید بهداشت را هم بصورت فردی و هم بصورت عمومی رعایت نمود و هر گامی که در این راستا برداشته شود،گامی در مسیر عبادت و جلب رضای خدا و عدم نیاز به بیگانگان و در نهایت باعث توسعه اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی خواهد گردید
دسته بندی پزشکی
بازدید ها 58
فرمت فایل doc
حجم فایل 665 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 56
جزوه ی بهداشت و ایمنی کار

فروشنده فایل

کد کاربری 1024
کاربر

جزوه ی بهداشت و ایمنی کار

فصل اول

سلامتی و بیماری

رسول اکرم(ص):

(افضل النعم الصحه)

بالاترین نعمت ها سلامتی است.

تعریف:سلامت از نظر سازمان جهانی بهداشت (W.H.O) سلامت عبارت است از:

تامین رفاه کامل جسمانی ، روانی اجتماعی و نه فقط نبودن بیماری و نقص عضو.

به این ترتیب نمی توان کسی را که تنها بیماری جسمی ندارد فرد سالم دانست،بلکه شخص سالم کسی است که از سلامت روان نیز برخوردار بوده و از نظر اجتماعی در آسایش باشد بنابراین می توان گفت تندرستی یا سلامتی سه بعد دارد:

  1. بعد جسمانی 2. بعد روانی 3. بعد اجتماعی

این سه بعد در یکدیگر تاثیر می گذارد. گاه یک بعد تسلط و نفوذ بیشتری در ابعاد دیگر دارد و گاه نیز امکان دارد دو بعد یا هر سه بعد نسبت به یکدیگر تاثیر متقابل داشته باشند.

ارتباط ابعاد جسمی،روانی،اجتماعی

بعد اجتماعی - بعد روانی – بعد جسمانی

بهداشت : علم و هنر دستیابی به سلامت را بهداشت می گویند.

برای تامین سلامتی در یک جامعه باید بهداشت را هم بصورت فردی و هم بصورت عمومی رعایت نمود و هر گامی که در این راستا برداشته شود،گامی در مسیر عبادت و جلب رضای خدا و عدم نیاز به بیگانگان و در نهایت باعث توسعه اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی خواهد گردید.

تعریف بیماری: بیماری حالتی است ناخوشایند دارای نشانه ها و خصوصیات مشخص که ممکن است همه یا قسمتی از بدن را فرا گیرد.

طیف تندرستی و بیماری:

مردم را همیشه نمی توان به دو دسته کلی بیمار و سالم تقسیم کرد افراد جامعه را می توان بر حسب حالت تندرستی یا شدت بیماری در گروهای زیر قرار داد.

- افرادی که از تندرستی کامل برخور دارند.

- افرادی که دارای بیماری غیر آشکار هستند.

- افرادی که دارای بیماری خفیف هستند.

- افرادی که بیماری با علائم و شدت متوسط در آنها وجود دارد.

- افرادی که دارای بیماری شدید هستند.

- افرادی که مبتلا به بیماری کشنده هستند.

- افرادی که به عللی نظیر ضعف و پیری،ناتوانی و بیماری،فوت می کنند.

نمودار طیف تندرستی و بیماری

تندرستی

بیماری غیر

بیمار

بیمار

بیماری

بیماری

مرگ

کامل

آشکار

ضعیف

متوسط

شدید

کشنده

دلائل الویت بهداشت بر درمان :

عوارض ناشی از بیماری، از دست رفتن وقت نیروی کار، هزینه مصرف دارو و درمان،آثار نا مناسب دارو بر روی انسان و بعضی از مسائل دیگر که اولویت بهداشت بر درمان را آشکار می نماید.

فصل دوم

بهداشت فردی وعمومی

تعریف بهداشت فردی: پیروی افراد از یک سلسله دستورات و عادتهای خوب و دوری جستن از رفتارهای غلط مجموعاً باعث جلوگیری از بروز و اشاعه بیماریها می گردد که به آن رعایت بهداشت فردی گویند.

اصول و نکات بهداشت فردی:اندامهای مختلف بدن،استراحت طبیعی،نظافت ، خواب مناسب، رژیم غذایی مناسب،ورزش،پوشاک و استحمام و رعایت عادات مناسب و مورد پسند.

حفظ سلامت و بهداشت چشم :

  1. نظافت چشم رعایت شود و از دست زدن دستهای آلوده و یا دستمال آلوده به چشمها خود داری کرد.
  2. از خستگی چشم پرهیز کرد خستگی چشم می تواند به دلائل مختلف اتفاق بیفتد مانند مطالعه زیاد و کمی روشنایی و تماشای زیاد تلوزیون.
  3. از خطراتی که باعث آسیب می گردد دوری شود مانند ضربه.
  4. از تماس چشم با گرد و غبار،بخارات ،گاز ها خودداری شود.
  5. از تشعشعات مادون قرمز،ماورای بنفش چشمها را محافظت نمود.
  6. از تشعشعات مادون قرمز،ماورای بنفش چشمها را محافظت نمود.

حفظ سلامت و بهداشت گوش:

1.نظافت گوش را رعایت کرد.

2. از ورود اجسام نوک تیز و آلوده به گوش جلوگیری کرد.

3. از تماس با صدای زیاد خود داری کرد.

4. به محض بروز هر گونه بیماری و اشکال و اختلال د رشنوایی و تعادل بدن به پزشک مرجعه نمود.

بهداشت دهان و دندان:

  1. 1. از نظافت عمومی دهان و دندان ها را با شستشو رعایت نمود.
  2. 2. از پوسیدگی دندانها جلوگیری نمود(از قبیل مسواک زدن و ...)
  3. 3. از بروز هر گونه زخم در داخل دهان، زبان و لثه ها جلوگیری نمود.
  4. 4. غذای مناسب بخصوص در دوران کودکی مصرف نمود.

شیوه های صحیح مسواک زدن و پاک کردن دندان ها :

  1. برای پاک کردن فاصله داندانها باید از نخ داندان استفاده کرد.
  2. خمیر داندان به مقدار کافی مورد مسواک قرار دهیم.
  3. مسواک را در فک بالا از بالا به پایین و در فک پایین از پایین به بالا می کشیم و این عمل را چندین بار انجام می دهیم.
  4. بهتر است عمل مسواک کردن دندانها کمتر از 5 دقیقه طول نکشد.
  5. سطوح جونده دندانها را نیز کاملا مسواک بزنیم.

بهداشت قلب و عروق (دستگاه گردش خون):

گردش خون در بدن شامل دو مدار کوچک و بزرگ است:

الف). مدار کوچک : خون را از قلب به ریه ها می برد و از ریه ها به قلب باز می گرداند.

ب). مدار بزرگ: خون قسمتهای فوقانی بدن و اعضا تحتانی و کلیه اندامها را تامین می کند.

عواملی که در ایجاد بیماریهای قلب و عروق نقش دارند:

  1. بدی تغذیه شامل پر خوری،کافی نبودن مواد غذایی ، کمبود ویتامینها و مواد معدنی.
  2. ابتلای به بیماریهای عفونی از قبیل گلو درد چرکی.
  3. مصرف دخانیات:به منظور سالم نگه داشتن قلب و سلامتی جسمی و روانی انسان از استعمال دخانیات باید جدا خودداری نمود.
  4. نپرداختن به ورزش.
  5. ابتلا به بیماریهای قند و چربی خون ، بیماری فشار خون ، ناراحتیهای عصبی و روانی .

بهداشت دستگاه تنفس انسان:

نظافت بینی را رعایت نمود.

از قرار گرفتن در محیطهای آلوده به گرد و غبار و گازهای سمی خودداری کرد.

از تماس با بیماران سرما خورده و واگیردار ریوی اجتناب کرد.

از کشیدن سیگار جدا خود داری کرد.

به محض مشاهده تغییر در ترشحات طبیعی بینی و خلط فورا به پزشک مراجعه نمود.

بهداشت پوست :

پست به منزله پوشش محافظتی است که سراسر سطح بدن را می پوشاند و با وظایفی که بعهده دارد از ورود عوامل بیماریزا به داخل بدن جلوگیری کرده و با عمل عرق کردن باعث کنترل و ثابت نگهداشتن دمای بدن می گردد.همچنین مقداری از مواد زاید بدن از طریق پوست دفع می گردد و با جذب اشعه ماورای بنفش نور خورشید در ساختن ویتامین D نقش دارد لذا پوست باید همیشه پاک و پاکیزه باشد.

پوشاک مناسب و نقش آن در حفظ سلامتی بدن:

  1. همیشه از لباسهای تمیز استفاده کنیم.
  2. لباسهای زیر را در هفته چندین بار تعویض نماییم.
  3. از پوشیدن لباسهای مرطوب خودداری کرد.
  4. از پئشیدن لباسهای تنگ و یا خیلی گشاد خودداری کرد.
  5. جورابها را باید روزانه تعویض و شستشو کرد.
  6. لباس مناسب هر فصل را بمیزان مورد لزوم پوشید.

خواب :

انواع فعالیت های انسان و حیوانات مختلف در طول شبانه روز بطور تناوبی تغییر می کند که به آن (ریتم بیولوژیک ) یا (سرکادین) می گویند. مهمترین وظیفه ای که در اثر این ریتم تغییر می کند خواب می باشد بطور متوسط هر فرد بالغ به 8 ساعت خواب نیاز دارد مدت و عمق خواب به عوامل مختلی از جمله سن ، شغل و محیط خواب بستگی دارد.

استراحت و تفریح :

انسان پس از فعالیتهای روزانه جهت باز سازی جسمی،کسب آمادگی،داشتن آرامش روانی احتیاج به استراحت دارد و انسانی که استراحت نداشته باشد دچار فرسودگی گشته و احساس رخوت و سنگینی دارد و آمادگی لازم جهت تلاش ذهنی و فیزیکی ندارد لذا در یک شبانه روز انسان به حداقل 8 ساعت استراحت و تفریح نیز دارد.

فهرست مطالب

بخش اول-کلیات بهداشت

فصل 1- سلامتی و بیماری

فصل دوم2- بهداشت فردی

1-2 بهداشت فردی

2-2 بهداشت عمومی

فصل 3- بهداشت حرفه ای

1-3 کلیات بهداشت حرفه ای و تاریخچه

2-3 عوامل زیان آور محیط کار

1-2-3 عوامل زیان آور فیزیکی

2-2-3 عوامل زیان آور شیمیایی

3-3-3 عوامل زیان آور بیولوژیکی

فصل 4- ارگوئومی

فصل 5- تسهیلات بهداشتی کارگاه

بخش دوم :ایمنی

فصل 6-حوادث


طراحی الگوی مدیریت بلایا برای ایران

آمارهای جهانی نشان می دهند که میزان افراد متاثر از بلایای طبیعی از سال 1963 تا 1999، روند صعودی داشته به نحویکه رقم آن از 65 میلیون نفر در سال 1969 به حدود 400 میلیون نفر در آغاز هزاره سوم رسیده است
دسته بندی پزشکی
بازدید ها 35
فرمت فایل doc
حجم فایل 125 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 50
طراحی الگوی مدیریت بلایا برای ایران

فروشنده فایل

کد کاربری 1024
کاربر

طراحی الگوی مدیریت بلایا برای ایران

عنوان : طراحی الگوی مدیریت بلایا برای ایران

بیان مسئله : بُعد جهانی

: بُعد ایران

الف- بُعد جهانی :

  • آمارهای جهانی نشان می دهند که میزان افراد متاثر از بلایای طبیعی از سال 1963 تا 1999، روند صعودی داشته به نحویکه رقم آن از 65 میلیون نفر در سال 1969 به حدود 400 میلیون نفر در آغاز هزاره سوم رسیده است .
  • درطی سالهای مذکور میزان خسارات اقتصادی ناشی از بلایای طبیعی، هزینه ای معادل حدود 50 میلیارد دلار رابه سراسر جهان تحمیل نموده که افزایشی معادل 500% نسبت به دهه 1960 رانشان میدهد.
  • مقایسه قاره های جهان از نظر بلایای طبیعی و غیر طبیعی ، مبیّن آن است که قاره آسیا در بین پنج قاره ، رتبه اول را به لحاظ فراوانی به خود اختصاص داده است .
  • بیش از جمعیت جهان در معرض خطرات ناشی از بلایای طبیعی زندگی می کنندسازمان ملل ده سال آخر قرن 20 ، را دهه بین المللی کاهش بلایا اعلام کرده است .
  • در طی سالهای 1970 تا 1974 در نتیجه بلایای طبیعی در 25 کشور توسعه یافته ، فقط 56500 نفر جان خود را از دست داده اند و در همین مدت کشورهای درحال توسعه شاهد مرگ و میر 843000 نفر بوده اند که نسبت 1 به 15 را نشان می دهد.
  • نسبت تلفات انسانی کشورهای توسعه یافته درطی سالهای 2001 -1950 بر اثر وقوع بلایای عظیم به کشورهای درحال توسعه ، نسبت 1% به 99% بوده در حالیکه این رقم در پیش از دهه 1950 از نسبت 30% به 70% برخوردار بوده است .
  • درطی سالهای 2003- 1970 جهان باحداقل 30 بلایای طبیعی مخرب مواجه بوده که 4% آن درکشورهای توسعه یافته و 96% آن درکشورهای درحال توسعه بوقوع پیوست.
  • طی یک آمار جهانی در طی قرن 20 و تا سال 2003، جهان با 40 زلزله مخرب که حداقل تلفات 000/10 نفر و آوارگی 000/250 نفر در برداشته، مواجه بوده است .
  • در یک آمار بین المللی مقایسه متاثرین بلایا بین سالهای 2005 و 2004 هم ، رشد معنا داری را نشان میدهد.
  • ب- بُعد ایران :
  • ایران در منطقه ای از جهان واقع است ، که دارای مخاطرات بسیاری از نظر بلایای طبیعی و سوانح غیر مترقبه است ، به نحوی که از 40 بلای طبیعی شناخته شده درجهان، امکان وقوع 31 حادثه در ایران وجود دارد .
  • مطابق گزارش جهانی بلایا ، ایران در بین کشورهای دنیا از حیث آسیب دیدگی و آسیب پذیری ،جزء هفت کشور نخست جهان است .
  • وقوع ایران برروی کمر بند زلزله خیز آلپ و هیمالیا ، باتوجه به ویژگی های پوسته زمینی فلات ایران به ویژه در سه منطقه شرق و جنوب شرق ،شمال غرب و منطقه البرز مرکزی ودر دوسوی منتهی به تهران قزوین ، گیلان، مازندران، به طور میانگین درهریک سال ونیم یکبار احتمال وقوع زلزله ای به بزرگی 6 تا 7 ریشتر و هر سال یکبار زلزله ای به بزرگی 7 تا 5/7 ریشتر در این مناطق وجود دارد .
  • برآورد شده است ، زلزله ای به بزرگی 6 تا 7 ریشتر درشهر تهران موجب بروز صدمات وخسارات قابل ملاحظه ای خواهد شد.
  • براساس یک آمار درسال 1373 به میزان 22 بار سیل ، 9 منطقه کشور را در نوردیده است . در سالهای 72 و 73 ، اقصی نقاط کشور، 42 بار دستخوش بلایای گوناگون گردیده که موجب ایجاد خسارات وتلفات فراوان شد.
  • طی دهه 1370 تا 1380 ، به تعداد 1536 بار زلزله خفیف و شدید و 896 مورد سیل و 712 مورد سایر بلایا از قبیل آتش سوزی جنگل ها ، طوفان شدید و ...... در کشور اتفاق افتاد.
  • بلایای جنگ درطی سالهای 1367- 1359 ، تلفات انسانی بیش از 250000نفر شهید و 400000نفر جانباز بر جای گذاشته وحدود 000/3000 نفر بطور مستقیم تحت تاثیر این تلفات قرار گرفتند.
  • درطی سالهای 1380-1377 ، دربخش زیر بنایی ، حدود782 میلیارد تومان و دربخش مسکن حدود 65 میلیارد تومان و در بخش دامی، کشاورزی حدود یک میلیارد تومان خسارت ناشی از بلایای طبیعی به کشور تحمیل گردید.
  • تنها مرگ و میر ناشی از زلزله درایران، 17% کل مرگ و میرهای این سانحه را درجهان تشکیل میدهد
  • زلزله های مخرب رودبار وبم که به ترتیب در سالهای 1379 و 1382 رخ داده اند، موجب ایجاد تلفات انسانی بیش از 35000 نفر و 000/30 نفر بترتیب گردیده اند.

80% تلفات زلزله درجهان مربوط به 6 کشور است، که ایران در زمره آنها است.

  • 77% شهرهای کشور برروی گسل زلزله قرارداشته و 35% شهرها در معرض سیلاب قراردارند.
  • هدف کلی : تعیین الگوی مدیریت بلایا برای ایران

اهداف ویژه :

1 - شناخت ساختار مدیریت بلایا ، در کشورهای دارای سیستم مدیریت بلایا

2 - – شناخت سازماندهی مدیریت بلایا ، درکشورهای دارای سیستم مدیریت بلایا

3 – شناخت مکانیزم برنامه ریزی مدیریت بلایا، درکشورهای دارای سیستم مدیریت بلایا

4 – شناخت هماهنگی مدیریت بلایا ، در کشورهای دارای سیستم مدیریت بلایا

5- شناخت تربیت نیروی انسانی مدیریت بلایا، درکشورهای دارای سیستم مدیریت بلایا

6 – شناخت شیوه اجرای مدیریت بلایا ، در کشورهای دارای سیستم مدیریت بلایا

7 – شناخت مقولات پایش و ارزیابی مدیریت بلایا، در کشورهای دارای سیستم مدیریت بلایا

8 – شناخت مکانیزم مدیریت بلایا، در شرایط فعلی ایران

9 – تدوین نهایی الگوی مدیریت بلایا برای ایران


سؤالات پژوهش

1 – ساختار مدیریت بلایا ، درکشورهای دارای سیستم مدیریت بلایا چگونه است ؟

2 – هماهنگی مدیریت بلایا، درکشورهای دارای سیستم مدیریت بلایا چگونه است ؟

3 – برنامه ریزی فعالیت مدیریت بلایا، درکشورهای دارای سیستم مدیریت بلایا چگونه است ؟

4– سازماندهی مدیریت بلایا ، در کشورهای دارای سیستم مدیریت بلایا چگونه است ؟

5 – تربیت نیروی انسانی در مدیریت بلایای کشورهای دارای سیستم مدیریت بلایا چگونه است؟

6 - نحوه اعمال مدیریت بلایا ، در کشورهای دارای سیستم مدیریت بلایا به چه صورت است؟

7– مقولات پایش و ارزیابی فعالیت های مدیریت بلایا درکشورهای دارای سیستم مدیریت بلایا به چه صورت است ؟

8 – وضعیت فعلی سیستم مدیریت بلایا در ایران چگونه است؟

9 – براساس مطالعات تطبیقی در این پژوهش و تحلیل شرایط کشور،چه الگویی برای مدیریت بلایا درایران مناسب به نظر میرسد؟


جامعه آماری :کلیه کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه ، دارای سیستم مدیریت بلایای پیشرفته و متوسط

واحدآماری : کشور دارای سیستم مدیریت بلایا

تعیین معیارهای انتخاب کشورهای مورد مطالعه :

  • پژوهشگر کلیه کشورهای جهان را که در طبقه بندی توسعه یافته و درحال توسعه ، دارای سیستم مدیریت بلایا بودند ، به دو دسته تقسیم نمود .
  • دسته اول کشورهای توسعه یافته ای که از سیستم مدیریت بلایای پیشرفته برخوردار بودند.
  • دسته دوم کشورهای درحال توسعه ای که از سیستم مدیریت بلایای متوسط ، متناسب با سطح توسعه یافتگی برخوردار بودند.

از هردسته سه کشور بصورت تصادفی انتخاب گردید، که به ترتیب شامل کشورهای کانادا ، امریکا، ترکیه ، پاکستان ، ژاپن ، هند شدند

روش نمونه گیری: از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی استفاده شد .

روش پژوهش: در بخش نخست از شیوه مطالعة توصیفی تطبیقی ، استفاده شد و در مرحله ارائه الگو ، از روش مقطعی موردی استفاده گردید. معیارها و عوامل قابل مقایسه در کشورهای مختلف با یگدیگر مقایسه و تحلیل شده اند.

  • دامنه پژوهش :پژوهشگردراین پژوهش فقط به ابعاد مدیریتی مقابله با بلایا در کشورهای دارای مدیریت بلایا پرداخته و وجوه خارج از ابعاد یاد شده مطمح نظر پژوهشگر نبوده است .

محدودیتهای پژوهش :

  • · کمی امکان دسترسی به اطلاعات مشابه جهت تطبیق در کشورهای مورد مطالعه
  • · نیافتن الگوی مشخص در بعضی از کشورها در زمینه مورد پژوهش
  • · ضعف در نظام های اطلاع رسانی برخی از کشورها
  • · تلقی بعد امنیتی از اطلاعات مدیریت بلایا در اکثر کشورها و ایجاد محدودیت انتشار اطلاعات مربوطه
  • · محدودیت پژوهشهای انجام شده به زبان فارسی


جدول شماره 5-2 : مقایسه کشورهای مورد مطالعه از نظر بلایای طبیعی رایج

نام کشور

زلزله

طوفان یخی

برف شدید

باران شدید

خشکسالی

سیل

طوفان شدید

سونامی

آتشفشان

تندباد

تورنادو

آتش سوزی جنگل ها

لغز ش توده های گلی

کانادا

-

+

+

+

-

+

-

-

-

-

-

-

-

ژاپن

+

-

+

+

-

-

+

+

+

-

-

-

-

هند

+

-

-

+

+

+

+

-

-

-

-

-

-

امریکا

+

-

-

-

-

-

-

+

+

+

+

+

+

ترکیه

+

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

پاکستان

-

-

-

-

-

+

-

-

-

-

-

-

-

ایران

+

-

-

-

+

+

+

-

-

-

-

-

-

جدول شماره 5-3 : خصوصیات عمده کشورهای مورد مطالعه

نام کشور

مساحت (کیلومترمربع)

جمعیت (نفر)

رئیس حکومت ر ئیس دولت

امید به زندگی

( سال)ٍ

نرخ باسوادی (درصد)

رتبه شاخص توسعه انسانی

سرانه تولید ناخالص داخلی

( دلار)

نوع بلایای طبیعیرایج

کانادا

670/984/9

932/098/33

فرماندار کل نخست وزیر

22/80

99%

3

33900

توفان یخی – بارش باران های شدید و برف شدید- سیل

ژاپن

835/377

611/463/127

امپراطور- نخست وزیر

25/81

99%

9

31600

زلزله – برف شدید- باران شدید – طوفان شدید- سونامی - آتشفشان

هند

590/287/3

950/359/095/1

رئیس جمهور – نخست وزیر

71/64

5/59%

134

3400

زلزله – باران شدید – خشکسالی –سیل – طوفان شدید

امریکا

420/631/9

215/444/298

رئیس جمهور

85/77

99%

6

41600

زلزله – سونامی – آتشفشان – تندباد- تورنادو – آتش سوزی – جنگل – لغزش توده های داخلی

ترکیه

580/780

958/413/70

رئیس جمهور – نخست وزیر

62/72

5/86%

85

8400

زلزله

پاکستان

940/803

560/803/165

رهبر- رئیس جمهور

9/63

7/48%

138

2400

سیل

ایران

195/648/1

262/049/70

رهبر- رئیس جمهور

26/70

4/79%

97

8900

زلزله – خشکسالی – سیل – طوفان شدید

جدول شماره 5-11: مقایسه کشورهای مورد مطالعه از نظر سطوح سازمانی در ساختار مدیریت بلایا

نام کشور

سطح اول

سطح دوم

سطح سوم

سطح چهارم

سطح پنجم

کانادا

فدرال

ایالتی

شهر

-

-

ژاپن

ملی

استانی

شهرداری

شهروندان

-

هند

ملی

ایالتی

ناحیه

محلی

-

آمریکا

فدرال

ایالتی

محلی

قبیله ای

-

ترکیه

ملی

استانی

ناحیه

-

-

پاکستان

فدرال

استان

شهر

-

-

ایران

ملی

استانی

-

-

-


جدول شماره 5-12 : مقایسه تطبیقی ساختار مدیریت بلایا در کشورهای مورد مطالعه

نام کشور

نوع ساختار

ساختار سطح مرکزی فدرال

ساختار سطح ایالتی استانی

ساختار سطح محلی ناحیه ای

کانادا

غیر متمرکز

مقامات مسئول

طرحهای مطروحه

مقامات مسئول

طرحهای مطروحه

مقامات مسئول

طرحهای مطروحه

1- نخست وزیر کانادا

2- گروه آمادگی در مقابل شرایط اضطراری کانادا

3- وزارت بهداشت کانادا

4- مسئول سرخ پوستان و امور شمالی کانادا

5- وزارت محیط زیست کانادا

6- مسئول هماهنگی کاهش آثار بلایا

7- شورای ملی مهار حوادث

8- بخش امنیت عمومی و آمادگی اورژانس

9- مسئول سازمان حمایت و آمادگی در مقابل بلایا

1- طرح برنامه ریزی مقابله با بلایا

2- طرح پشتیبانی مقابله با بلایا

3- طرح مالی و اجرایی مقابله با بلایا

4- طرح عملکردی مقابله با بلایا

5- طرح حفاظت از زیر ساخت های عمرانی و شبکه مربوطه

6- طرح هماهنگی کاهش آثار بلایا

1- سازمان مدیریت اورژانس ایالت

2- مسئول بهداشت ایالت

3- مسئول بزرگ راهها و خدمات دولتی ایالت

4- مسئول خدمات خانوادگی و مسکن ایالت

5- مسئول برنامه آتش نشانی و منابع آبی و محیطی ایالت

6- مسئول امور بومی ایالت

1- طرح برنامه ریزی مقابله با بلایا

2- طرح پشتیبانی مقابله با بلایا

3- طرح مالی و اجرایی مقابله با بلایا

4- طرح عملکردی مقابله با بلایا

1- شهردار

2- خدمات اضطراری پلیس و آتش نشانی

3-مسول مدارس

4- کلیسا و گروههای جامعه

5- بازار کار

1- طرح برنامه ریزی مقابله با بلایا

2- طرح پشتیبانی مقابله با بلایا

3- طرح مالی و اجرایی مقابله با بلایا

4- طرح عملکردی مقابله با بلایا



تحقیق معماری هند

شبه قاره هند، که در مرزهای شمالی به سرزمین اصلی قارۀ آسیا متصل می شود سه منطقۀ مشخص جغرافیایی دارد شمال شرقی، که در آن کوههای عظیم هیمالایا، مأوای سنتی خدایان، همانند مانعی سربرافراشته اند، منطقۀ حاصلخیز واقع در شمال غربی و جنوب کوههای هیمالایا، که در آن دره های سند و گنگ دامن گسترده اند
دسته بندی معماری
بازدید ها 53
فرمت فایل doc
حجم فایل 117 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 147
تحقیق معماری هند

فروشنده فایل

کد کاربری 1024
کاربر

معماری هند

موقعیت جغرافیایی : شبه قاره هند، که در مرزهای شمالی به سرزمین اصلی قارۀ آسیا متصل می شود. سه منطقۀ مشخص جغرافیایی دارد : شمال شرقی، که در آن کوههای عظیم هیمالایا، مأوای سنتی خدایان، همانند مانعی سربرافراشته اند، منطقۀ حاصلخیز واقع در شمال غربی و جنوب کوههای هیمالایا، که در آن دره های سند و گنگ دامن گسترده اند، شبه جزیرۀ هند، مرکب از فلاتهای گرمسیری که به وسیلۀ کوهها و جنگلها از رودهای شمالی مجزا می شود. در این مناطق شدیدترین اختلافات اقلیمی، از گرمای گرمسیری تا برف و یخچالهای دائمی، از اقلیم بیابانی تا سنگین ترین بارانهای سالانه در جهان، به چشم می خورد.

نخستین فرهنگ بزرگ هند، در هزارۀ سوم پیش از میلاد، در اطراف بخش علیای درۀ سند متمرکز شده بود. موهنجودارو و هاراپا در پاکستان امروزی، از مناطق اصلی گسترش این فرهنگ بود. هنر هند تا ورود اقوام آریایی به آن سرزمین به صورت ممتد ادامه داشت و در زمینه های گوناگون، پیشرفت قابل توجهی نموده بودند، هجوم های آریائیان را که در حدود 1800 سال پیش از میلاد آغاز شد می توان علت بروز گسست در هنرهندی دانست.

موهنجودارو در کشور پاکستان آثار و بقایایی از معماری دوران باستان وجود دارد که از جملۀ آنها، بقایای موهنجودارو است ویرانه های شهر موهنجودارو، در 400 کیلومتری شمال کراچی واقع است. این اثر باستانی شاهد بلامنازعی است بر عظمت تمدنی که از 5000 سال پیش در درۀ ایالت سند پاکستان شکوفا شد. از نامهایی که بر این شهرکهن اطلاق شده «مانهاتن عصر برنز» است و این نام به سبب طرح شهرسازی مدرن و علمی کم نظیری است که داشته است.

خیابانهای قسمت پایین شهر بصورت شطرنجی و عمود برهم احداث گردید و بلواری عریض به پهنای بیش از 90 متر در جهت شمالی- جنوبی کشیده شده که بوسیلۀ خیابانهای فرعی شرقی- غربی قطع می گردد و ارتباط ساختمانهای مسکونی که در این میان قرار گرفته اند، بوسیله کوچه های باریکی برقرار می شود. (ش 1)

ش1- نقشه شهر و خیابانهای موهنجودارو

در طرح ساختمانهای منازل دو اصل اساسی رعایت شده است، یکی امنیت و دیگری آسایش. برای رفت و آمد سنگین خیابانهای اصلی معمولاً، خانه ها را طوری ساخته اند که درها در گذرگاههای فرعی باز شود و نور و هوا از حیات خلوتها تأمین گردد (پنجره ها از شبکه های سنگی یا کاشی ساخته شده است)

ضخامت دیوارها حاکی از دوطبقه بودن خانه ها است که در آنها از پلکان استفاده می شود. هم در پاکستان و هم در جاهای دیگر از این گونه بناها وجود دارد. در این خانه ها چاههای آخری آب تعبیه شده، دهانۀ چاه ها دارای دریچه ای است که مانع از افتادن حیوانات و کودکان به درون آنها می شود. این گونه توجه و دقت حتی تا زمان روم و یونان دیده نشده است. (ش 2)

چاهها و چاهکهای آجری، ابتدا فضولات فاضلاب ها را در خود جای می دادند و آب کثیف و اضافی بوسیلۀ کانالهای شبکۀ فاضلاب اصلی که در امتداد خیابانها و زیر پیاده رو کشیده شده بود، هدایت می شده است. این سیستم فاضلاب سرپوشیده درون شهری به کانالهای اصلی فاضلاب برون شهری متصل بوده است. این شهر دارای حمامی بزرگ و روی تپه ای مصنوعی از 7 تا 14 متر ارتفاع ساخته شده است.

حمام دارای استخری به طول 9/11 و عرض 7 و عمق 9/1 متر بوده که دیوارۀ داخلی آن با آجر و ملات و ساروج ساخته شده بوده است. این دیوار روی قشری از آسفالت به ضخامت 5/2 سانتیمتر قرار داشته و زیر آن دیوار اصلی آجری دوجداره وجود داشته است. کف این استخر تدریجاً به طرف مجرای فاضلاب شیب پیدا کرده و این مجرا آب را به کانالهای تاقداری که کهن ترین آثار معماری است، هدایت می کرده است. (ش 3)

ش3- پرسپکتیو حمام بزرگ موهنجودارو

از تأسیسات دیگر این شهر انبار غلۀ شهر است که دارای سقف چوبی بوده است. سومین بنای مهم در این شهر سالنی است مشتمل بر 20 ستون که در داخل آن حیاط خلوت کوچکی قرار دارد و احتمالاً به عنوان دفتر مرکزی مورد استفاده قرار می گرفته است.

از موارد شگفت انگیز تمدن موهنجودارو : 1- پیشرفت در زمینۀ استاندارد آجرهایی به ابعاد 9/27×42/13×35/6 سانتیمتر. 2- شبکه فاضلاب براساس اصول فنی و استاندارد. 3- خانه هایی براساس نقشه و اندازه یکسان. 4- برقراری عدالت اجتماعی با توجه به وضع ساختمانهای شهر موهنجودارو.

«سرجان مارشال» در مقایسۀ تمدن موهنجودارو با تمدنهای بین النهرین می نویسد : «این اکتشافات ثابت می کند که در سند و پنجاب طی هزارۀ چهارم و سوم پیش از میلاد، یک زندگی شهری بسیار مترقی وجود داشته است. وجود چاهها و گرمابه ها و مجرای مجهز در اغلب خانه ها، دلالت دارد بر اینکه وضع اجتماعی مردم آن لااقل با وضع مردم سومر برابر بوده و بر وضعی که در مصر و بابل حکمفرما بوده، برتری داشته است. حتی در شهر باستانی اورخانه ها به هیچ وجه از لحاظ کیفیت ساختمانی، با منازل موهنجودارو قابل مقایسه نیست».

ویل دورانت می نویسد : «قرائن نشان می دهد که در زمانی که خوفو نخستین هرم بزرگ را ساخت موهنجودارو و در دورۀ ترقی بوده و با سومر و بابل روابط بازرگانی، مذهبی و هنری داشته است. دلیل وجود این روابط، مهرهای مشابهی است که در موهنجودارو و سومر (مخصوصاً در کیش) به دست آمده و همچنین پیدا شدن مارتاجدار در میان شهرهای بین النهرین است. در سال 1932 هنری فرانکفورت در ویرانه های دهکده بابل، واقع در تل اسمر امروز (در نزدیکی بغداد) مهرهای گلی و مهره هایی بدست آورده که در نظر او و همچنین در نظر سرجان مارشال، اینها را در دو هزار سال پیش از میلاد از موهنجودارو و به بین النهرین آورده اند.» 7

آریاها، دورۀ ودائی : آریائیان دین ودایی را با خود به هند بردند. این اصطلاح از سرودهای (وداها) مشتق شده است که تا امروز باقی مانده اند. این سرودها خطاب به خدایانی سروده شده اند که مظاهر شخصیت یافتۀ طبیعت به شمار می روند.8 در این مذهب خدایان متعدد و عناصر طبیعی مورد ستایش بودند. خدایان عمدۀ آنها وارونا (آسمان، شب)، آگی (آتش)، سوما (قربانی)، ایندرا (آسمان) و ... بودند. گذشته از این به شیاطین ناپاک و شریری مانند اکسوراها (ابرها) که قربانیها را به هم می زدند نیز عقیده داشتند.1

در سدۀ ششم پیش از میلاد، دو دین بزرگ در هند ظهور کردند، یکی آئین بودا بود که تأثیر بسیار زیادی بر فرهنگ و هنر هند به طور کلی از قرن سوم پیش از میلاد تا سدۀ ششم یا هفتم میلادی داشت. هنرهای بسیاری از کشورهای آسیایی از آئین بودای هندی که با تولد بودا ساکیامونی، در حدود 563 ق. م آغاز گردید مشتق می شوند. بودا که فرزند پادشاه حاکم بر منطقه کوچکی در مرز نپال و هند بود. بنابر افسانه ها به طور معجزه آسایی در رحم مادرش شکل گرفت و از پهلوی او به بیرون جهید. بودا که شاهزاده ای نپالی، فقر و بیماری را نمی شناخت، پس از مشاهدۀ این واقعیت ها از شهر کناره گرفت راه ریاضت را پیشه کرد، سختیهای فراوانی را تجربه و اصول و عقایدی بنیاد گذاشت که در جهان بیش از یک میلیارد نفر پیرو پیدا کرد، اگرچه آئین بودا در هند اکنون بیرون اندکی را دارد ولی چین و کشورهای همجوار دیگر اغلب گرایش به بودائیسم دارند.

از معماری هندی پیش از «آشوکا» چیزی به جز خرابه های موهنجودارو به جای نمانده است (گویا بناهای هندی عصر ودایی و بودایی از چوب بوده و احتمالاً «آشوکا» اولین کسی بود که از سنگ برای مقاصد معماری استفاده کرد و در آثار ادبی، از ساختمانهای هفت طبقه و کوشکهای باشکوه سخن می رود، اما نشانی از آنها به جا نمانده است. «مگاستنس» کوشکهای شاهی، «پندراگوپتا» را چنان وصف می کند که از هر اثر باستانی ایران، غیر از تخت جمشید، برتر است. و ظاهراً آن کوشکها را از روی نمونه های ایرانی طرح کرده بودند. تأثیر هنر ایرانی تا زمان «آشوکا» پایدار ماند.

معماری عصر بودایی :

پس از گرویدن آشوکا به آئین بودا، معماری هندی بتدریج از زیرنفوذ بیگانه بیرون آمد، و از آن پس نمادها و المانهایش از این دین جدید نشأت گرفت. این انتقال، از سر ستون بزرگی که تنها اثر باقیمانده از ستون دیگر آشوکایی است که در «سارنات» برپا شده بود، بخوبی نمودار است، طرح اصلی این کاخ با تالار صد ستون تخت جمشید قابل مقایسه است.

سرجان مارشال این اثر را با «همه نظایر خود در جهان قدیم» برابر می داند. شکل ترکیبی آن در کمال هنرمندی پرداخته شده، عبارت است از چهار شیر نیرومند که پشت به پشت یکدیگر داده، به نگهبانی ایستاده اند. هر چهار شیر قالب و شکل ایرانی دارند. در زیر اینها، ردیفی از نقوش برجسته است از صورتهای خوشتراش، از جمله صورت حیوانات محبوب هندیان، یعنی قبل، و رمز محبوب هند، یعنی گردونۀ آئین بودا. زیرا این کتیبه نیلوفر آبی سنگی بزرگی است، که پیش از آنها در هنر معماری ایرانی فراوان دیده شده است، البته در سرزمین هند هم سابقۀ دیریایی دارد. گل به حالت عمودی نقش شده، گلبرگهای آن به پایین برگشته و تخمدان آنها نمایان است، که می توان آن را نشان زهدان جهان، یا به عنوان یکی از زیباترین تجلیات طبیعت، به مثابه تخت یکی از خدایان دانست. نماد نیلوفر، همراه آئین بودا، هنرچین و ژاپن را نیز تحت تأثیر قرار داد. یک نوع مشابه آن، یعنی طرحی که برای پنجره ها و درها استفاده می شد و به شکل «تاق نعلی» آمد و گنبد زمان آشوکا به آن روش و سیاق ساخته شدند. این سبک از انحنای «دلیجان سرپوشیده» سقفهای گالی پوش که خیزرانهای خمیده نگهدارندۀ آن بودند، تأثیر پذیرفته بود.14 (ش 4)

از آثار معماری دورۀ بودایی (بویژه معماری مذهبی) چند معبد ویرانه، و تعداد زیادی استوپا و معابد غاری به جا مانده است که بررسی آنها در این بحث ضروری است.

استوپا : استوپاها در معماری هند ویژگی خاصی دارند و از جمله بناهای بسیار مهم و حائز اهمیت دین بودایی هستند.

این آثار در روزگاران کهن پشته خاکی بود که بر گوری قرار می گرفت. در آئین بودا به یک بقعه (گنبد) یادبود تبدیل گردید. و معمولاً بقایای جسد یک پارسای بودایی در آن قرار داده می شد.

اکثر این استوپاها گنبدی آجری دارند. روی آن یاستی (دکلی) برافراشته اند، و پیرامونش را توده های سنگی ایجاد نموده اندک ه روی تمام سطوح نرده ها را با نقوش برجسته تزئین کرده اند، که تمامی نقوش بدون تردید از نمادها و نرده های آئین بودایی، هند است، و هریک بیانگر موضوعی خاص.

استوپای «بارهوت» از کهن ترین این استوپاهاست اما نقش برجسته های آنها ابتدایی هستند و در حالی که تزئینات نرده های استوپای «امراواتی» در حد بسیار بالایی است و با استادانه ترین روش ایجاد شده است. در اینجا فضایی به مساحت 1580 مترمربع از نقش برجسته پوشیده شده است. «احتمالاً برجسته ترین بنای یادبود هند است.»16

استوپای سانچی :

معروفترین استوپای هندی است. در سمت چنوبی پلکانی دارد که به استوپا- ساقه گنبد به ارتفاع شش متر- منتهی می شود و دسترسی به یک راهروی باریک نرده دار در گرداگرد گنبد را میسر می سازد.

ارتفاع گنبد از زمینپانزده متر است. که از آجر ساخته شده است. در بالای گنبد فضای مربع شکل محصوری به نام «هارمیکا» قرار دارد که در وسط آن نیز یک «یاستی» یا دکل نصب شده است.

یاستی با چند مزین شده است. دورتادور محل بنای استوپا نردۀ سنگی گردی کشیده شده است که در چهار سمت شمالی، شرقی، جنوبی، غربی آن چهار دروازه دارد. این دروازه های سنگی ظاهراً تقلیدی از فرمهای چوبی کهن است، که معمولاً مشخصۀ مدخل معابد خاور دور است.

بر هر وجب از ستونها، سرستونها، قطعات چلیپایی و تکیه گاهها انبوهی از گیاهان و اشکال انسانی و خدایی نقش شده است. روی یک ستون دروازۀ شرقی، نقش زیبایی از رمز دیرین «بودایی» یعنی «بودی» وجود دارد که صحنۀ روشن شدگی استاد را نشان می دهد، بر همان دروازه طاقچۀ زیبایی هست، که در آن «الهۀ یکشی» دیده می شود که دست و پای ستبر و میان باریک دارد.

استوپا همانند اکثر ابنیه هندی، بیش از یک عملکرد دارد. این بنا به عنوان مکانی برای حفظ خاکستر مردگان مقدس و پرسش، نماد مرگ بودا یا نشانۀ آئین بودا است. (ش 5)

معابد غاری :

در حالیکه پارسایان مرده ها را در استوپا قرار می دادند، رهروان زنده دل، در سنگهای کوه معابدی ایجاد می کردند که در آنها به خلوت، تن آسایی، آرامش و امنیت زندگی کنند. با اینکه در قرون نخستین میلادی چندین هزار غار معبد ساخته شد، که تعدادی از انها برای جینها بود، و لیکن تعداد فراوانی از آنها برای انجمنهای رهروان بودایی بود و اکنون هم هزار و دویست غار صخره ای از آنها به جا مانده است.

بیشتر این معابد غاری دارای سردری نعلی شکل هستند. در ورودی غار لوماس ریشی از این نوع است. این بناها در داخل دارای ستونهای مزین و استوار، سرستونهای جانوران و با نقوش برجسته اند. و اغلب سردها با ستونها و دیوارهای سنگی، یا رواقهای خوش نقش، تزئین شده اند.

درون معبد شامل یک «چیتیه» یا تالار اجتماع است. دو ردیف ستونهای شبستان را از راهروهای کناری جدا می کند. در انتهای تالار هم محرابی وجود دارد که بقایای اجساد مردگان مقدس را در آن نگاهداری می کردند. (ش 6)

معبد غاری کارلی :

یکی از کهن ترین معابد هندی است. که در سال 50 میلادی ساخته شده است و به قولی زیباترین آنها است که تاکنون هب جای مانده است. این بنادر «کارلی» در فاصلۀ میان «پونه» و «بمبئی» قرار دارد. در این معبد آئین بودایی «هینه یانه» به شاهکار خود دست یافت. (ش 7)

برای ایجاد معبد کارلی قلۀ یک تپه را خالی کرده و معبدی به طول تقریبی 38 متر و ارتفاع چهارده متر در آن ساخته اند (صحن مرکزی معبد به یک استوپای یک پارچه در مذبح منتهی می گردد و در دو سوی صحن نیز ستونهای عظیمی با سرستونهای زنان و مردان فیل سوار تعبیه گردیده و دو راهروی جانبی احداث شده است.

این ستونهای بزرگ تابع بخش انتهایی معبد هستند به همین علت در پشت استوپا یک غلامگردش ایجاد شده است.

در هر سوی در ورودی، فیل های غول پیکر مانند دو اطلس، ساختمانی چند طبقه را بر دوش خود نگهداشته، و در دوسوی درگاهی اصلی نیز کسانی ایستاده اند که ظاهراً صاحبان خیراند.

زوجهای مونث و مذکری بر سطوح نقش شده اند. این پیکرهای موجدار، با حالت خشک و بی حرکت استوپا در داخل تناقض دارند و مانند یاکشی های استوپای سانچی، از زندگی سخن می گویند نه از مرگ.

غارهای آجانتا : این غارها علاوه بر آنکه جای بزرگترین و با اهمیت ترین نقاشیهای بودایی هستند. با معبد «کارلی» برابری می کنند و از این نظر نمونه ای از هنر ترکیبی خاص معابد هندی هستند.

که نیمی معماری است و نیمی از آن پیکر تراشی است. در غارهای شماره 1و2 تالارهای اجتماعی وسیعی وجود دارد که شقف آنها با طرحهای بسیار زیبا کنده کاری و نقاشی شده و بر ستونهای محکم برپا شده که این ستونها در پایین چهارگوش در قسمت بالا مدور، و به نواره های گل آذین شده اند، در غار شماره 26، ستونهای عظیم به افریزی می رسند که پس از پیکرهایی که فقط بزرگترین نیروی دینی و هنری می توانست جزئیات و دقایق آنها را کنده باشد. (ش 8)

برج بوده گایا :

جالب ترین معبد از معابد بودایی هند این برج بزرگ است که با طاقهای جناقی (نیزه دار) خود ممتاز است، و با این همه تاریخ آن ظاهراً به سدۀ نخست میلادی می رسد. هرچند که بقایای معماری بودایی همه ناقص است و شکوه و عظمت آنها بیشتر در هنر پیکر تراشی است تا سبک معماری آن شاید که پیرایشگری دیر پا سبب شده باشد که نمای بیرونی آنها زننده و عریان بماند.

البته باید به این نکته اشاره نمود که در معماری مذهبی بودایی دو نوع ساختمان وجود داشت، یکی تالار تمرکز که در واقع گسترش حجرۀ راهب بود و دیگری گنبد با

بقیعه اشیای متبرکه, که این دو نوع در ابتدا از هم مجزا بودند. اما هنگامی که معبدهای کارلی و بهاجا حدود سه یا چهار قرن پس از مرگ بودا ـ در غرب هند ساخته شده اند به طور توام در یک ساختمان جای داده شدند.

معماری معابد هندو (آئین هندو) : در زمانی که آیین بودایی در اوج اقتدار بود آیین هندو به تدریج قدرت و نیروی لازم را برای هم در همشکستن آیین بودا فراهم آورد. از حدود قرن دوم , یا اوایل ق . م آیین هندو مجدداً به اوج خود رسید. هند وان بهترین دستاورده ای هنری خویش را در جزیرة الفانتا در سدة ششم میلادی به وجود آورند این آثار این گونه پدةید آمده اند که درون قله ای را خاکبرداری کرده و یک تالار رستوران دار عظیم به وسعت سیصد متر مربع در آنم ایجاد کرده اند . بیننده به محض ور ود به این معبد از میان ردیف ستونهای سنگین به درون آن خیره می شوند تا آن که پس ار مانوس شدن با تاریکی شکلهای غول آسای سردیس شیوا در مقام مهادوا یعنی خدای خدایان و تجسم نیروها خلاقیت, بقاء و تخریب, شبیه سازی شده است. تصور قدرت بیدرنگ از مشاهدة ابعاد سرها که تقریباً 420 سانتی متر از سطح معبد ارتفاع دارند و بر بیننده جز قیافه ای کوتوله جلوه نمی کنند, به بیننده القاء می شود که هر یک از این سه چهره جنبة گوناگونی از عنصر جاودانی را بیان می کنند, چهرة وسطی نه سختگیر و نه مهربان است.

در عالیترین حالت درون نگری جاودانی است و به عالمی ورای بشریت می نگرد و در چهرة دیگر یکی نرم و لطیف, دیگری خشمگین و ترسان است. در دیوارهای اطراف قابهای کنده کاری شدة عمیقی که افسانه های مربوط به شیوا را مجسم کرده اند, قرار دارد.

معماران نو آور هندو, با همان نیرو ی خلاقی که به آفرینش معابد غاری انجامیده بود, به ساختن نخستین نیایشگاه سنگی ساخته پرداختند. یکی از این معابد که اکنون نیز بر پاست, «معبدویشنو» است که در اوایل سده ششم میلادی ـ در زمان سلسة پادشاهی و امپراتوری گوتپا در «دئوگیری» واقع در شمال هند ساخته شد. معبد هند و تالاری برای نیایش دسته جمعی نیست, بلکه اقامتگاه خداست یگانه شرطی که رعایتش الزامی است ساختن اتاقکی برای تمثال یا نماد مورد پرستش است. این مکان مقدس «گاربهاگریها» یا اتاقک شکم نامیده می شود دیواره های جسیم و سقف سنگینی دارد تا بتواند خدا را در خود نگه دارد و حفظش کند. درگاهی برای ورود شخصی معتقد , تنها موردی است که به پاره های امور معماری نیلز پیدا می کند. همانطوریکه دربارة استوپا ملاحظه کردیم این نیایشگاه معانی دیگری نیز دارد, مثلاً نماد پوروسا یا انسان ازلی است. به علاوه از لحاظ نقشه یک ماندالا , یا نمودار جادویی کیهان است و ابعادش بر اساس واحدها یا پیرایه های تعیین م ی گردند که اشارات و رموز جادویی دارند. مثلاً خود این معبد نمایی است که باید از بیرون مشاهده شود. تیوریهای معاصر غربی دربارة معماری به عنوان هنری که با شکل محدود کنندة فضا برای میسر ساختن اجراتی کارهای روزانه آدمیان سر و کار دارد در مورد معبد هندو صدق نمی کند. چون باید آن را به عنوان یک اثر پیکراتراشی ارزیابی کرد نه یک اثر معماری . در معبد نخستین مانند نیایشگاه دئوگیری, تزیینات محدو د و ممنوع و شکل یک مکعب ساده است, که در آغاز یک برج نیز بر روی آنها نهاده می شد. تمام دطوارها به جز دیوار مدخل ورودی یک پارچه و توپرند. اما سطوح کنده کاری شده ای مانند درگاهیهای کاذب کار گذاشته شده در دیواره ها نیز دارند.

از آثار معماری هند و که در جنوب این کشور است. گروه بی نظیری از پنج معبد کوچک و مستقل در «راتهاها» وجود دارد که احتمالاً به عنوان مدلهای معماری از برخی تکه سنگهای عظیمی که در آن منطقه پراکنده اند, تراشیده شده اند.یکی از این معبدها مذبح دار است, دیگری به شکل یک ناو طاقدار طولانی با سقف گهواره ای است که در انتهای آن منحنیهای که قدمتی طولانی در معمار باستانی دارد دیده می شود. کوچکترین آنها معبدی است که پلان چهار گوشه و سقف و بی شکل اش که سنگینی هم بر دیوار افکنده است قابل ملاحظه است.

معبد «دهاراماراجا» یعنی بزرگترین راتها, مقصوره مکعب وار ساده ای مشابه مقصورة معبد دئوگیری دارد. از دیگر معابد هندو می توان نیایشگاههای موکت شورا, بهروانشهر, که از نظر معماری اهمیت قابل توجهی دارد را باید نام برد.

معماری معابد جین. یکی از مهمترین آیینه های هند باستان, آیئن جین است:

جینیها به هنر معماری علاقه و دلبستگی فروانی داشتند. در طی سدهای یازده و دوازدهم میلادی, معابدشان زیباترین معابد هند بود. شاید که بتوان گفت که آنها سبکی خاص در معماری پدید نیاورند. بلکه نخست از نقشة معابد بو دایی, که در دل کوه کنده شده بود, تقلید کردند, سپس نقشة معابد محصور ویشنویاشیوا را, گروه گروه, بر فراز تپه ای بر پا داشتند. نمای این معابد ساده است. اما از در ون بسیار پیچیده و فنی بودند.

تقوای جین ها, موجب گردید که پیکر نامداران جین را, یکی پس از د یگ ری در نیایشگاههای بگذارند, که تعداد آنها بر بالغ بر 6449 پیکره بود.

معبد جین در «ایهلی» تقریباً به سبک یو نانی ساخته شده است, به شکل مربع با ستونهایی در بیرون یک رو اق, و یک مقصوره یا اتاق مرکزی در داخل درکحوراهو, جینها, ویشنوپرستان, و شیواپرستان, 28 معب د در کنار یکدیگر ساخته اند. گویی به این طریق ساخته اند.گویی به این طریق خواسته اند حقانیت دینی خود را نشان می دهند. کامل ترین آنها «نیایشگاه» پارشوناته» است که به شکل مخروطهای مطبق رو ی یکدیگر, با ارتفاع عظیمی برآورده اند. نماهای صیقل خورده آن, جایگاه شهری واقع از پارسیان جین است.


بررسی و تحلیل آثار و استقرارهای اشکانی حوزه جغرافیایی ابهرورد

این پژوهش در قالب یک بررسی میدانی و به منظور روشن نمودن وضعیت فرهنگی منطقه و تغیررات و تطورات فرهنگی منطقه در دوره­ی اشکانی انجام پذیرفت
دسته بندی معماری
بازدید ها 83
فرمت فایل doc
حجم فایل 23289 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 265
بررسی و تحلیل آثار و استقرارهای اشکانی حوزه جغرافیایی ابهرورد

فروشنده فایل

کد کاربری 1024
کاربر

بررسی و تحلیل آثار و استقرارهای اشکانی حوزه ی جغرافیایی ابهرورد

فهرست مطالب

شماره

صفحه

چکیده ....................................................................................................................................................

1

مقدمه ......................................................................................................................................................

2

فصل اول، بررسی ویژگی­های ناحیه ابهر و خرم­دره ...........................................................................

7

جغرافیای طبیعی ...................................................................................................................

8

موقعیت جغرافیایی و وسعت ................................................................................................

8

توپوگرافی و ارتفاعات منطقه ابهر و خرم­دره ........................................................................

8

زمین شناسی .........................................................................................................................

9

هیدروکلیماتولوژی ................................................................................................................

12

بارندگی ................................................................................................................................

12

درجه حرارت .......................................................................................................................

13

رطوبت نسبی ........................................................................................................................

13

باد .........................................................................................................................................

13

تبخیر .....................................................................................................................................

14

منابع آب ...............................................................................................................................

14

وضعیت خاک­ها ....................................................................................................................

15

پوشش گیاهی .......................................................................................................................

15

فصل دوم، نگاهی به تاریخ اشکانی .....................................................................................................

17

مقدمه

18

جغرافیای پارت

27

ساختار حکومت اشکانی

28

فصل سوم، سفال اشکانی

44

سفال اشکانی

45

منطقه­ی غرب ایران

46

منطقه­ی آذربایجان

56

شمال ایران

57

شرق ایران (سیستان)

57

جنوب ایران

58

فصل چهارم، بررسی باستان­شناختی

60

فصل پنجم، گونه­شناسی سفال­های اشکانی منطقه

177

فصل ششم، تجزیه و تحلیل داده­ها

231

فصل هفتم، نقشه­ها و نمودارها

237

فصل هشتم، خلاصه و نتیجه­گیری

261

فهرست منابع

چکیده

حوزه­ ی جغرافیایی ابهررود در استان زنجان به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی­اش وضعیتی دارد که شناخت کم و کیف تطورات فرهنگی آن منطقه در دوره­ی اشکانی می­تواند ما را در درک بهتر تحولات فرهنگی شمال­غرب کشور در دوره­ی اشکانی یاری دهد.

این پژوهش در قالب یک بررسی میدانی و به منظور روشن نمودن وضعیت فرهنگی منطقه و تغیررات و تطورات فرهنگی منطقه در دوره­ی اشکانی انجام پذیرفت؛ در این راستا بررسی حوزه­ی جغرافیایی ابهرورد (شامل شهرستان­های ابهر و خرم­دره ) در دو فصل انجام پذیرفت و در نتیجه 257 محوطه باستانی شناسایی گردید که از این بین، 62 محوطه دارای آثار اشکانی بود. مطالعه­ی گونه­شناسی سفال اشکانی منطقه و نیز درک و دریافت کلی الگوی استقراری منطقه در دوره­ی اشکانی از نتایج مهم این پژوهش است که بر اساس آنها مشخص گردید در دوره­ی اشکانی استقرارها نسبت به دوره­ی قبل ( هخامنشی) از نظر تعداد افزایش چشمگیری داشته و حتی استقرارهای دوره­ی بعد ( ساسانی) به اندازه­ی دوره­ی اشکانی نیست؛ این نشان­گر تغییرات جمعیتی یا تغییر الگوی پراکنش استقرارها نسبت به دوره­ی قبل است، همچنین مشخص گردید که بیشتر استقرارهای منطقه روستاهای کوچکی هستند و شواهدی از مراکز شهری شناسایی نشد؛ همچنین به نظر می­رسد فرهنگ مادس منطقه در دوره­ی اشکانی، ضمن تأثیرپذیری از فرهنگ مناطق پیرامونی( بویژه غرب کشور) دارای برخی ویژگی­های بومی- محلی است که آن را از سایر مناطق غرب و شمال­غرب کشور تا حدی متمایز می­کند.

مقدمه

اوضاع و احوال سرزمین ایران در محدوده زمانی حدود پنج قرنی پس از فروپاشی سلوکیان تا برآمدن ساسانیان آنچانکه باید و شاید دانسته شده است در این دوره طغیان و خیزش ناگهانی قوم ایرانی "پرثوه" بر علیه سلوکیان زمینه ساز پدید آمدن حکومتی شد که به تدریج از یک قدرت محلی به حکومتی جهانی تبدیل شد. حکومتی که در دوران اوج و عظمتش به راستی شایسته لقب «امپراتوری» است. امپراتوری ای که گاه به مصداق خاستگاه قومی­اش “پارتیان” و گاه به مناسبت نام جد بنیان گذارانش "اشکانی" نامیده می‌شود.

تحولات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی سرزمین ایران در دوره اشکانی عمداً یا سهواً مورد غفلت واقع شده طوریکه منابع تاریخی ایران اشارات اندکی به این دوره دارند و حتی در شاهنامه فردوسی نیز که به نوعی بیانگر بخش قابل توجهی از تاریخ اساطیری ایران و ایرانیان است تعداد ابیاتی که به تاریخ اشکانی اشاره دارد بسیار ناچیز است و خود حکیم طوس در این خصوص می گوید:

از ایشان به جز نام نشنیده­ام نه در نامه­ی خسروان دیده­ام

بیشترین اطلاعات تاریخی پیرامون اشکانیان برگرفته ازمنابع تاریخی رومیان است که ضمن ثبت و ضبط وقایع و رویدادهای امپراتوری روم آنجاهایی که این رخدادها به نوعی به ایران و ایرانیان مرتبط بوده اشاراتی نیز به تاریخ ایران شده بسیاری از اندیشمندان سکوت منابع ایرانی در خصوص تاریخ اشکانی را ناشی از بی­توجهی عمدی ساسانیان به تاریخ و فرهنگ اشکانی و حتی به رغم برخی تلاش آنها در نابودی آثار اشکانی می­دانند. به این دلیل که گویا ساسانیان اشکانیان را بیگانگانی می­پنداشتند که غاصب حکومت ایران و تاج و تخت شاهنشاهی هخامنشی هستند.

به هر حال صرفنظر از این مباحث که پرداختن به آنها در این مجال نمی­گنجد پژوهشهای باستان­شناسی این امکان را فراهم می­آورد تا فارغ از صحت و سقم مدراک تاریخی با استناد به بقایای ملموس مادی بتوان تصویری واقعی از تحولات و تطورات فرهنگی دوره اشکانی به دست داد.

تا چند دهه پیش کمبود و پراکندگی یافته­های باستان­شناسی دوره اشکانی (به ویژه در سرزمین اصلی ایران) باعث شده بود که اطلاعات باستان­شناختی از فرهنگ اشکانیان بسیار کم و مبهم باشد . خوشبختانه در چند دهه اخیر در نتیجه تلاش باستان­شناسان باعث شده تا تعداد قابل توجهی محوطه­های باستانی مربوط به دوره اشکانیان در یک گستره وسیع جغرافیایی از آن آسیای مرکزی تا سوریه شناسایی و مطالعه شوند و از این رهگذر امکان آن فراهم آید تا با استناد به جدیدترین یافته‌های علمی بتوان تصویری صحیح تر از فرهنگ و تمدن ایران در دوره اشکانی به دست داد. در این بین آنچه بسیار ضروری می نماید داشتن تصویری کلی از پراکندگی سکونتگاهها و الگوهای استقراری دوره اشکانی در گستره فلات ایران است تا از این طریق بتوان ضمن شناخت و درک صحیح­تر وضعیت کلی مناطق و نواحی و مراکز مهم ایران در دوره اشکانی به انتخاب گزینش و معرفی نقاط و اماکنی پرداخت که باستان­شناسان بتوانند با شیوه­های خاص مطالعاتی خویش (گمانه زنی، لایه نگاری ، کاوش) از آن مکان ها اطلاعاتی فراهم آورند که به توسعه و تکمیل دانسته­های ما در مورد اشکانیان بینجامد.

در همین راستا در دهه­های اخیر باستان­شناسان ایرانی و خارجی فعالیت­های قابل توجهی انجام داده‌اند اما در بسیاری از مناطق ایران از جمله منطقه مورد نظر این پژوهش ، مطالعات جدی انجام نگرفته است.

دشت میان کوهی ابهر در استان زنجان به عنوان گذرگاه و معبر طبیعی بین فلات مرکزی و شمال­غرب ایران با ویژگی‌ها و قابلیت­های خاص اقلیمی­اش پتانسیل لازم جهت استقرار جوامع انسانی را دارا می باشد. لیکن به دلیل فقدان یا کمبود مطالعات و پژوهشهای دقیق باستان­شناختی وضعیت کلی این منطقه در دوران تاریخی به ویژه اشکانی چندان روشن نیست این در حالیست که در مناطق مجاور آن (آذربایجان،‌کرمانشاه‌، همدان) آثار فراوانی از دوره اشکانی شناسایی شده و به همین دلیل می­توان گفت منطقه مورد نظر این پژوهش همچون حلقه مفقوده­ای است که مطالعه آن می تواند ما را درک و شناسایی بهتر شمال­غرب ایران و عصر اشکانی و نیز کم و کیف ارتباطات احتمالی این منطقه با سایر مناطق ایران در آن دوره یاری دهد.

سئوالات اصلی این پژوهش عبارتند از :

1- آیا فرهنگ مادی منطقه جغرافیایی ابهررود در دوره اشکانی به ویژه با تأکید بر گونه­شناسی سفال منطقه - ویژگیهای بومی ومحلی دارد یا اینکه، این حوزه جغرافیایی بخشی از گستره فرهنگی مناطق پیرامونی می­باشد؟

2- آیا الگوی استقراری دوره اشکانی حوزه جغرافیایی ابهررود با سایر مناطق استان تفاوت دارد؟

3- آیا در منطقه ابهررود می توان شواهدی از مراکز استقراری مهم دوره اشکانی –شهر، مرکز نظامی و نظایر آن- بدست آورد؟

4- آیا موقعیت جغرافیایی منطقه ابهررود تأثیر عمده‌ای در ماهیت استقرارهای اشکانی داشته است؟

سابقه تحقیق:

این پژوهش در قالب بررسی سیستماتیک میدانی برای نخستین بار پیشنهاد می­گردد و معدود کارهای انجام شده به شرح زیر می­باشد:

- برخی بررسی­های پراکنده که نتایج آنها منتشر نشده است.

- اطلاعات خاصی که در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور موجود است قابل استناد خواهد بود.

- برخی مطالعات باستان­شناختی موردی نظیر کاوش و لایه نگاری که در سال های اخیر توسط کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری انجام گرفته است.

هدف تحقیق :

این پژوهش با استناد به داده­های حاصل از یک بررسی سیستماتیک باستان شناختی درجستجوی یافتن پاسخی منطقی و دقیق به سؤالاتی است که درخصوص اوضاع منطقه مورد نظر برای باستان­شناسان مطرح است تا از این راه بتوان به اهدافی چون شناخت دقیق الگوهای استقراری آن دوره شناسایی مراکز عمده استقراری، شناسایی مسیرهای ارتباطی منطقه، شناسایی منابع طبیعی موجود و ارتباط آنها بامحوطه­های باستانی برآورد احتمالی و مطالعه‌ی پراکنش جمعیت منطقه، تعیین نوع و وضعیت استقرارها (کوچرو یا یکجانشین)، تبیین کرونولوژی منطقه در دوران تاریخی (مخصوصاً در دوره پارتی)، تأثیر اقلیم بر فرهنگ و محلی و ... دست یافت. بدیهی است پاسخگویی دقیق به سؤالات فوق صرفاً براساس نتایج حاصله از یک بررسی باستان­شناختی میسر نخواهد بود معهذا این پژوهش سعی دارد حتی­المقدور ضمن تلاش برای پاسخگویی به سوالات فوق مشخصاً مکان­ها و محوطه­هایی را معرفی نماید که درصورت مطالعه دقیق آنها از طریق کاوش و لایه­نگاری و گمانه زنی، اطلاعات لازم جهت پاسخگویی به سوالات فوق­الذکر فراهم آید.

قاعدتاً یکی از اهداف اولیه این پژوهش مطالعه‌ی فرهنگ سفالگری دوره اشکانی منطقه می­باشد که ما را در دستیابی به اهداف بیان شده درطرح رهنمون خواهد ساخت.

روش کار و تحقیق :

تا چندی پیش در باستان شناسی بررسی بیشتر به منظور شناسایی و انتخاب محوطه­هایی جهت انجام کاوش به کار می­رفت ولی امروزه به عنوان یک شیوه مستقل مطالعاتی درپژوهشهای باستان­شناسی کاربری فراوان دارد و به این ترتیب بخش عمده­ای از خلاء موجود در پژوهشها و مطالعات باستان­شناسی پر می‌شود.

بررسی باستان شناسی چون معمولاً هزینه کمتری دارد و نیز هیچگونه نقش تخریبی ندارد (برخلاف کاوش) یکی از ساده­ترین و عملی­ترین و درعین حال کارآمدترین شیوه­های کسب اطلاع از تحولات فرهنگی جوامع باستانی و تاریخی است؛ در این شیوه مطالعاتی در کنار شناسایی محوطه­ها می­توان کمابیش به اهدافی چون درک چگونگی توزیع فعالیت­های انسانی، تعیین کم و کیف ارتباط بین انسان و محیط و به تبع آن منابع زیست محیطی و طبیعی و ... دست یافت.

بررسی باستان­شناسی را می­توان از نظر محدوده جغرافیایی پژوهش به دو گروه تقسیم کرد: گروه اول بررسیهای ناحیه­ای و منطقه­ای[1] هستند که درآن یک محدوده جغرافیایی بررسی می­شود و گروه دوم بررسیهای تک مکانی[2] هستند که درآن یک محوطه خاص انتخاب و به طور دقیق و جزیی مورد بررسی قرار می­گیرد. از سوی دیگر در اتخاذ استراتژی پژوهشی، بررسی­های باستان­شناسی ممکن است به صورت ژرفانگر[3] و یا پهنانگر[4] طراحی شدند. علاوه براین اتخاذ شیوه­ای سیستماتیک و یا عمومی از دیگر راههای انجام بررسیهای باستان­شناسی است.

شیوه­ای که در باستان­شناسی ایران بیشتر مورد توجه قرار گرفته است، دراین روش باستان­شناسی به معرفی مکان­های باستانی و ارائه گاهنگاری پیشنهادی، مشخص کردن کم و کیف آثار و تعیین و ثبت موقعیت آثار برروی نقشه می­پردازد و سپس بر اساس این داده­ها به تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصله می­پردازد؛ و از این راه به تلاش برای سازماندهی اطلاعات و تعیین خط مشی پژوهش درمراحل آینده بپردازد.

این پژوهش نیز یک بررسی منطقه­ای پهنانگر است که با اتخاذ شیوه عمومی انجام می­پذیرد. این تحقیق در چهار مرحله انجام خواهد شد 1. مطالعات کتابخانه­ای و شناسایی جامع منابع و مستندات و نیز استفاده از نتایج بررسی­ها و کاوش­های باستان شناسی و مطالعات پیشین 2. مطالعات میدانی شامل بررسی باستان­شناسی در منطقه مورد نظر خواهد بود 3. طبقه­بندی اطلاعات حاصله و تجزیه و تحلیل آن­ها با استفاده از روش­های علمی رایج در پژوهش­های باستان شناختی 4. جمع­بندی، نتیجه­گیری و تدوین و تألیف پایان­نامه.

ب- روش گرد­آوری اطلاعات : (میدانی – کتابخانه ای و غیره)

اطلاعات موردنیاز از طریق فیش برداری از اسناد و متون علمی و استنادات مورخین یونانی و رومی و اسلامی، بررسی­های باستان شناسی و نمونه­گیری از مواد فرهنگی بدست آمده درجریانات مطالعات میدانی، دراین تحقیق برای سامان دهی داده­ها و مواد گردآوری شده و سهولت ارجاع آن­ها، بااستفاده از GPS محوطه­های مطالعه شده شماره­گذاری و به دقت برروی نقشه پیاده خواهند شد.

ابزار گردآوری اطلاعات :

ابزار گردآوری اطلاعات درمطالعات کتابخانه­ای شامل فیش­بردای و عکس­برداری و تهیه نسخه طرح­ها و تصاویر موجود در منابع تاریخی و گزارش­ها و مقالات علمی مربوط به موضوع می­باشد و درمطالعه میدانی مشخصات مواد فرهنگی گردآوری شده به ویژه نمونه سفال­ها درکارت­های مخصوص ثبت و ضبط شده و نهایتاً اطلاعات کلی نمونه­های جمع آوری شده درجداول و نمودارها ترسیم ثبت خواهند شد.

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات :

از آنجائیکه هدف اصلی تحقیق، تببین وضعیت اجتماعی و فرهنگی منطقه در دوره اشکانی با شناسایی محوطه­های باستانی آن دوره است و مهمترین دستاوردی مادی بررسی باستان شناختی «سفال» است؛ برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش آماری «تحلیل رود واحد تحلیل «خوشه» است، یعنی به جای تکه­های سفال، گروهی از آن­ها که به گونه­ای با یکدیگر نسبت دارند، مورد بررسی قرار می­گیرد. این روش در جمع­بندی­های زیستگاهی و تعیین مرزهای فرهنگی بین منطقه­ای و همخوانی گاهنگاری مکان­های باستانی با یکدیگر از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. دراین تجزیه و تحلیل داده­های سفالی بدست آمده از محوطه­های باستانی که پیشتر مطالعه و شناسایی شده­اند به عنوان شاخص انتخاب و داده­های بدست آمده از محوطه­های حوزه جغرافیایی ابهررود با آنها سنجیده خواهد شد.


فصـــل اول

بررسی ویژگی های جغرافیایی

ناحیه ابهر و خرم دره

جغرافیای طبیعی:

به منظور دستیابی به شناختی جامع از وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر مکان لازم است بستر و شرایط جغرافیایی حاکم بر آن مورد توجه قرار گیرد. برای دستیابی به این هدف ابتدا عوامل اکولوژیکی منطقه خرم دره و پتانسیل های بالقوه مورد بحث قرار می گیرند.

موقعیت جغرافیایی و وسعت:

شهرستان خرم دره به عنوان یکی از شهرستان های پر رونق از لحاظ کشاورزی و صنعتی استان زنجان حدود 410 کیلومتر مربع وسعت داشته است و در جنوب شرقی استان واقع و مرکز آن شهرستان خرم دره است.

محدوده این شهرستان از شمال به ابهر، از شرق به طارم، از جنوب و غرب به شهرستان ابهر و خدابنده ختم می شود. این شهرستان از لحاظ مختصات جغرافیایی بین ΄35 ˚48 تا ́56 ˚48 طول شرقی و ΄15 ˚36 تا ΄30 ˚36 عرض شمالی واقع شده است. شهر خرمدره به عنوان مرکز این شهرستان و در فاصله 90 کیلومتری مرکز استان واقع شده است و ارتفاع آن از سطح دریا 1570 متر است. از لحاظ تقسیمات سیاسی این شهرستان به علت اینکه چند سالی بیش نیست که تبدیل به شهرستان شده است هنوز حدود دقیق توابع آن مشخص نیست در حالی که دارای یک بخش مرکزی( خرمدره) و دو دهستان است. دهستان قلعه حسینیه به مرکزیت روستای قلعه حسینیه، دهستان الوند به مرکزیت روستای الوند.

این شهرستان مجموعاًً دارای 29 آبادی است که 18 آبادی آن دارای سکنه و 11 آبادی آن خالی از سکنه هستند.

توپوگرافی و ارتفاعات منطقه ابهر و خرمدره:

شهرستان های ابهر و خرمدره منطقه ای کوهستانی که کوه های آن به دو صورت رشته ی موازی به دنبال کوه های زنجان از قافلان کوه محل عبور رودخانه قزل ارون با جهت شمال غربی به جنوب شرقی کشیده شده است و تا دشت قزوین( تاکستان) ادامه دارد. ارتفاعات شهرستان خرمدره که از شمال با رشته کوه البرز و از جنوب و جنوب غربی با رشته کوه زاگرس هم جوار است، با دریافت برف و باران فراوان و ایجاد شاخه های متعدد ابهر رود که رسوبات فراوانی را در دره ته نشین می کند، زمین های حاصل خیزی برای کشاورزی ایجاد می شود. پوشش گیاهی ارتفاعات و دامنه، زندگی شبانی را شکل می دهد. حاصل این امر ایجاد مراکز تجمع انسانی و اقتصادی از قبیل سلطانیه، صایین قلعه، هیدج، خرمدره و ابهر و روستاهای متعدد می باشد( جغرافیای استان زنجان، 1375، 16).

با بررسی نقشه های توپوگرافی و منحنی های میزان و مشاهده در روی زمین ملاحظه می گردد که شمال و جنوب حوضه ابهر رود به صورت ارتفاعات و قله ها جزء واحد کوهستان محسوب می شوند.

واحد کوهستان در شمال حوزه شامل: کوه های قیالاغلی، سندان داغ، خراسان لو، کوه بلاغ و الوند داغ است که امتداد آ نها شمال غرب – جنوب شرق می باشند. مرتفع ترین نقطه حوزه در شمال حوزه و در کوه های سندان داغ با ارتفاع 2975 متر از سطح دریا و اقع شده است. این کوه­ها با شیب زیاد به سمت جنوب ممتدد شده و به پای کوه ختم می شوند که در آنجا زمین شیب کمتری را به خود می­گیرد.

واحد کوهستان در جنوب حوزه شامل: کوه های گنگ دره، کوه رستم، قره داغ، کوه قواد و کوه اوج قاشق است که نسبت به کوه های شمالی دارای ارتفاع کمتری هستند. و امتداد آنها هم اگر چه شمال غرب- جنوب جنوب شرقی است ولی مثل شمال حوزه از نظم زیادی برخوردار نیستند.

در این واحد از آن جا که شیب زیاد هرگز اجازه کشاورزی را نمی دهد به عنوان مراتع و چراگاه دام توسط مردم محل مورد استفاده قرار می گیرند( بیگلر 1378، 72- 74).

زمین شناسی:

منطقه خرمدره و بطور کلی حوضه آبخیز ابهر رود که دشت هموار نسبتاً وسیعی را تشکیل می دهد ( دشت میان کوهی) در حقیقت یک چاله تکتونیکی و فروافتادگی است که از شمال غرب و جنوب شرق امتداد پیدا کرده و حاصل عملکرد تکتونیک در گذشته است و لذا منشاء تشکیل آن نیروهای درونی زمین در ادوار مختلف زمین­شناسی است و در طول سالیان متمادی عوامل دینامیک بیرونی شکل آن را به مقدار محدودتری در مقایسه با عوامل تکتونیک تغییر داده­اند. می توان گفت که در مسیر حرکت رود این حوضه و زمین­های هموار مجاور آن و کوه های اطراف آن زمین فروافتادگی یا بالارفتگی پیداکرده و به صورت هورست و گرابن درآمده است.

از نظر چینه شناسی کوه های ابهر و خرمدره ارتباط نزدیکی با کوه های البرز دارد که در تمامی سری­ها از پایوزویک تا دوران چهارم مشاهده می شود. از نظر تقسیمات ساختاری دشت ابهر بر طبق تقسیم بندی واحد های ساختمانی رسوبی ایران در زون البرز- آذربایجان واقع شده است. با توجه به وسعت این زون آن را به نواحی کوچکتری تقسیم نموده اند که محدوده مطالعاتی عمدتاً در قسمت البرز غربی واقع گردیده است. بررسی تاریخچه زمین شناسی نشان می دهد که در طی دوران سنوزوئیک این زون به شدت تحت تاثیر فازهای کوهزایی آلپی قرار داشته است و فعالیت های آتشفشانی آئوسن( سازند کرج) در تمام طول آن دیده می شود. بطوریکه با پیشروی به سمت غرب به شدت این فعالیت ها افزوده می شود. طی الیگوسن آغازین، فعالیت های به صورت توده های نفوذی متعدد و با ترکیبات متنوع در اکثر زون دیده می شود که می توان به اطراف تاکستان، ابهر و هیدج اشاره کرد. پس از این زمان گسترده حوضه آبریز مورد مطالعه اثری از فعالیت ماگماتیسم دیده نمی شود.

نقشه زمین شناسی دشت ابهر( نقشه شماره ) رخنون های ارتفاعات حاشیه­ای دشت ابهر تنوعی از سنگ­های بسیار قدیمی تا عصر حاضر را نشان می دهد. در این بخش طبقه بندی این تشکیلات را می توان بصورت خلاصه چنین بیان نمود:

تشکیلات پر کمبرین قدیمی ترین تشکیلاتی که در منطقه دیده می شود این تشکیلات شامل فلییت ها و میکاشیت هایی که در جنوب الگزیر مشاهده می گردند. سپس تشکیلات کهر که عبارت از یک سری شیست های سنگ لوحی سبز رنگ و شفاف وجود دارند که در جنوب میکا شیت ها دیده می شوند و به ترتیب گرانیت های دوران جوانتر ین تشکیلات پرکامبرین و روی تشکیلات بایندر شامل سنگ ماسه های ارغوانی و شیستهای سیلتی به ضخامت حدود 150 متر و روی آنها تشکیلات سلطانیه شامل دولومیت های روشن که بطور هم شیب روی تشکیلات بایندر قرار دارد. این رخنون در جنوب ابر مشاهده می شود که بوسیله گسل های متعدد از یکدیگر جدا شده اند.

روی تشکیلات سلطانیه تشکیلات باورتکه تناوبی از شیست های الوان برنگ ارغوانی – سبز قهوه ای می باشد روی این تشکیلات را جزوه سری های پایین کامبرین نیز حساب می آورند.

دوران اول:

کامبرین در این دوره ماسه سنگ های به نم تشکیلات لالون دیده می شود که در قسمت فوقانی خود از کوارتزیت به نام تاپ کوارتزین دارند.

روی این طبقات میلاکه از دولومیت های تیره رنگ هستند بطور هم شیب قرار دارند. دنین- یرمین از کوارتزیت ها و ماسه سنگ های ارغوانی که ضخامت هی حدود 120 متر دارند و به نام تشکیلات درود نامیده می شوند تشکیل شده که روی این تشکیلات روته از آهک های منطبق فرسایش یافته برنگ های قرمز و خاکستری تیره که حاوی براکیوپود­ها و ساقه های آهکی خاردارن است قرار گرفته­اند. این تشکیلات نیز وسعت چندانی ندارند.

دوران دوم:

تشکیلات ژوراسیک زیرین به نام تشکیلات از شیست­های سبز زیتونی و ماسه سنگ های قهوه ای تشکیل شده و روی آن را تشکیلات لار قرار دارد که شامل یک طبقه ضخیم و کمرنگ از آهک های آمونیت دار فشرده است.

تشکیلات ژوراسیک در جنوب و جنوب غربی ابهر بین ابهر و سلطانیه دیده می شود.

ائوسن :

سکانس سنگ های پالئوژن با رسوبات تخریبی قرمز رنگ شروع می شود و در حوالی ابهر به کنگلومرا های دانه درشت ختم می شوند که به نام تشکیلات فجن نامیده می شود. تشکیلات فجن بطور هم شیب بوسیله آهک­هایی با ضخامت 150 متر پوشیده می شود. این آهک ها زرد رنگ لایه لایه هستند که به نام تشکیلات زیارت نامیده می شود.

روی این تشکیلات سنگ های آذرین بصورت کمربند وسیعی مخصوصاً در جنوب و جنوب شرقی سلطانیه تا ابهر رود قرار دارند. این سکانس و مکانیک را می توان با تشکیلات کرج مطابقت داد.

تشکیلات شامل توف های سبز رنگ ، سبز رنگ آبی و زرد که روی آنها آگلومرا و کوله های ضخیم برش پوشیده شده و عموما دانه درشت می باشند ریولیت در این تشکیلات بخصوص در نزدیکی صایئن قلعه فراوان دیده می شود.

در منطقه شمال شرقی ابهر تشکیلات کرج حاوی توف ها و شیست ها سبز رنگ خاکستری و آگلومرا دیده می شود. در شمال غربی ابهر تشکیلات آذرین درونی از جنس گرانودیوریت که مربوط به دوران سوم است دیده می شود که تشابهی از نظر زمانی با گرانیت دوران ندارد و همراه کوله های آندزیت و همچنین ماسه سنگ می باشند.

در حقیقت می توان گفت که قسمت شمال شرقی و شمال غربی منطقه اکثراً سنگ های آذرین دوران سوم با گسترش وسیعی پوشانیده اند ولی بعلت غیر قابل نفوذ بودن آنها نقشی در تغذیه آبهای زیر زمینی ندارند.

زمین شناسی دشت:

در منطقه خرمدره سه نوع آبرفت وجود دارد که بترتیب آبرفت های قدیمی و میانی و جدید نامیده می شودند. 70 درصد آبرفت های جنوب دشت از فرسایش آدزیت- گرانیت- شیست و ماسه سنگ هستند و بقیه آهکی هستند.

آبرفت های های قدیمی دانه درشت، فشرده و همراه با رس فراوان و قابلیت نفوذ خیلی کم می باشند که در قسمت شمالی جلگه و پای دامنه های ارتفاعات شمالی گسترش دارند.

آبرفتهای میانی روی آبرفت های قدیمی قرار دارند تقریبا دانه درشت بوده و قابلیت نفوذ کمی دارند. آبرفت های جدیدتر که اکثراً زمین های زراعتی را تشکیل می دهند دانه ریز بوده و از شن و ماسه و کمی رس تشکیل شده اند. قابلیت نفوذ آنها خوب بوده و اغلب آبرفت های رودخانه ای می باشند که بوسیله رودخانه ابهر رود انباشته شده اند.

در منتهی الیه شمال غرب منطقه یک سری تراس های آبرفتی وجود دارد که جاده ابهر – زنجان را در چند نقطه قطع نموده است.

هیدروکلیماتولوژی

کمیت های اقلیمی نقش بسزایی در مطالعات هیدرولوژی منطقه ایفا می کنند. در ناحیه مورد نظر همانند سایر نقاط سرزمین ایران عواملی که آب و هوای آن را کنترل می کنند شامل عوامل محلی و بیرونی می باشند.

عوامل محلی در محل موجودند و از سالی به سال دیگر تغییر نمی کنند مثل زاویه تابش خورشید، ارتفاع محل و ... .

عوامل بیرونی عواملی هستند که در مقیاس بزرگتری در قالب سیستم های جوی اقلیم منطقه را تحت تاثیر قرار می دهند. عوامل بیرونی ذاتی نیستند و فراوانی وقوع آنها نیز همیشه ثابت نیست و ورود آنها تابع سیستمهای آورنده آنهاست، ممکن است یک سال زیاد باشد و سالی اصلا نباشد. باران، درجه حرارت، رطوبت نسبی ، باد، تبخیر و تعرق از جمله این کمیت های است که بطور اجمالی در ادامه به آن اشاره می گردد.

بارندگی:

به علت برودت هوا در اواخر پاییز و زمستان که به چندین درجه سانتی گراد زیر صفر می رسد بارش منطقه در این موقع به صورت برف تظاهر پیدا می کند و در مواقع دیگر به صورت باران مشاهده می شود. در یک لحظه در کوه ها به علت ارتفاع زیاد دمای کم بارش به صورت برف و در دشت به علت ارتفاع کم و دمای نسبتا زیاد به صورت باران جلوه می کند.

در دشت خرمدره 9 ایستگاه باران سنج وجود دارد که 7 مورد باران سنجهای ذخیره ای و 2 مورد باران سنج معمولی هستند. که متوسط بارندگی در دشت با توجه به رابطه گرادیان بارندگی در ارتفاعات مختلف در دشت 173 میلمتر و در ارتفاعات مشرف 300 میلیمتر است. بیشترین بارش ماهانه منطقه در اسفندماه به میزان 4/49 میلیمتر و کمترین بارش در مرداد و شهریور ماه برابر 9/1 میلیمتر است.

درجه حرارت:

دمای منطقه مورد نظر در طول 15 سال آماری از 3/10 درجه سانتیگراد تا 5/13 درجه سانتیگراد، میانگین سالانه خود متغیر بوده است. میانگین حداکثر دمای ماهانه مربوط به تیرماه است که برابر 2/31 درجه سانتیگراد است. میانگین حداقل دمای ماهانه مربوط به بهمن و برابر 1/6- درجه سانتیگراد می باشد. میانگین دمای سالانه برابر5/11 درجه سانتیگراد است( بیگلر 1378، 21).

دمای متوسط سالیانه دشت ابهر و خرمدره 8/9 درجه سانتیگراد و تغییرات آن 7/4- درجه سانتیگراد تا 37 درجه سانییگراد در نوسان بوده است. تغییرات دمایی در فصول مختلف در این دشت زیاد است. افزایش دما در این دشت از بهمن تا دی ماه که به حداقل خود برسد ادامه می یابد. بیشترین روزهای یخبندان به ماه­های دی و بهمن تعلق دارد( 25 روز در ماه).

رطوبت نسبی:

در طبیعت هوای خشک وجود ندارد . حتی در هوای ظاهراً خشک بیابانها مقداری رطوبت موجود است. رطوبت هوا در بهترین شرایط حدود 4 درصد از ترکیب جو را اشغال می کند. رطوبت موجود در هوا به صورت های جامد، مایع و یا گاز تجلی می کند، ولی حالت غالب رطوبت در جو به صورت بخار آب است( علیجانی 1373، 199).

بر اساس محاسبات ایستگاه هوا شناسی خرمدره کمترین نم نسبی در شهریور ماه و بیشترین آن در دی ماه بوده است. از آنجا که میزان نم نسبی با دمای هوا رابطه دارد می توان گفت که در دی ماه به علت پایین بودن دمای پایین اشباع می شود میزان نم نسبی بیشتر از ماه های دیگر است. با این وجود متوسط رطوبت نسبی سالیانه دشت ابهر- خرمدره 46% است که حداکثر مقدار رطوبت نسبی مربوط به دی ماه با 6/60 و حداقل آن مربوط به مرداد با 31% است.

باد:

به دلیل تاثیر باد برمیزان تبخیر و تعرق که سبب افزایش آن می گردد ارزیابی و اندازگیری سرعت و جهت باد در مطالعات هیدرولوژیک نقش مهمی را ایفا می کند.

در محدوده حوضه آبریز حوضه دشت ابهر رود از تجزیه و تحلیل اطلاعات و آمار ایستگاه سینوپتیک مشاهده می شود که بیشترین باد از جهت شمال غربی، جنوب شرقی با سرعت بین 1 تا 3 متر بر ثانیه می وزد.

تبخیر:

تبخیر فرایند تبدیل مایع به بخار است که از سطوح آب خاک یا به صورت تعرق از سطح گیاهان صورت می­گیرد. اگرچه اندازه گیری تبخیر واقعی مشکل است ولی به لحاظ اهمیت داده آن به این عمل صورت می­گیرد. در حوضه آبریز ابهررود به علت وزش باد های محلی به نام بادمه و شره( راز) و کمبود رطوبت نسبی هوا در فصل گرما و تابش عمودی خورشید در این فصل که منجر به افزایش نسبتاً شدید دما می شود و همچنین به علت وجود پوشش گیاهی نسبتاً متراکم تبخیر تقریباً زیاد است.

میزان متوسط تبخیر از ایستگاه تبخیر سنجی خرمدره بین 1600 تا 1700 میلمتر اندازه گیری شده است که با توجه به اعمال ضریب اصلاحی تشتک تبخیر( K= 65) میانگین تبخیر و تعرق پتانسیل بین 1050 ت 1100 میلیمتر در سال می باشد

از نظر طبقه بندی اقلیمی بر طبق طبقه بندی دومارتن جز اقلیمی خشک و طبق طبقه بندی آمبرژه از اقلیمی خشک و سرد برخوردار است.

منابع آب:

رودها را براساس مقدار و مداومت جریان آب آن در طول سال به رودخنه های دایمی و فصلی و موقتی طبقه­بندی می کنند و بر اساس هر تعریف، رود های دائمی در تمام سال و یا حداقل 90% از ایام سال دارای آب باشند( جداری عیوضی 1383، 99).

منطقه مورد مطالعه، حوضه ابخیز ابهررود را تشکیل می دهد که از دو شاخه بزرگ و دایمی و فصلی تشکیل شده است. با توجه به نقشه های زمین شبکه های آبهای حوضه فصلی ابهر رود پیداست که بعضی از زیر حوضه های آن در تمام سال آب دارند و دائمی می باشند ولی این آبها در فصل گرما در آبیاری محصولات کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرند و پیش از رسیدن به خط القعر در ساخه های فصلی بهره برداری می گردد و این عواملی است که در اواخر بهار و تابستان موجب خشکی بستر رود اصلی می شود. در فصول سرد که بارش بیشتر و تبخیر و استعمال آب در کشاورزی در آن بسیار بسیار ناچز است، آب این شاخه پس از الحاق به شاخه اصلی ابهررود در خرمدره به سمت تاکستان حرکت کرده و در نهایت به دریاچه نمک می ریزد( بیگلر 1378، 52).

در جدول شماره ( ؟) و نمودار(؟-) آمار ایستگاه هیدرومتری واقع در قروه را در مورد آبدهی سالانه رودخانه ابهررود را ارائه می دهد. حجم سالانه رودخانه ابهررود در طول سالهای 34-79 تا 2/13 میلیون متر مربع در سال در نوسان بوده است. متوسط آبدهی سالانه رودخانه در طول دوره آماری مذکوز 13/ 56 میلیون متر مکعب می باشد. در اغلب ماه های سال بیشتر رودخانه از ایستگاه قروه به بعد فاقد آب می باشد.

وضعیت خاکها:

بطور کلی در منطقه مورد بررسی که از خاک­های حاصلخیز و مستعد برای کشاورزی با زهکشی مناسب برخوردار است، به علت اختلاف دمای شب و روز و اختلاف دمای شدید فصول سال، تخریب مکانیکی سنگ ها شدید است و همین امر تاثیر چشمگیری بر سنتز خاک در محل دارد. از طرفی بعلت بارش در فصول سرد که منجر به رویش گیاهان و نباتان در فصل رشد می شود، پوشش گیاهی محل نیز متلاشی کردن و تخریب مکانیکی و هم تکامل خاک منطقه از طریق افزایش مقدار مواد آلی خاک تاثیر می گذارد، از طرفی به علت بارش های سیل آسا، در بعضی از مواقع سال و شیب نسبتاً زیاد در دامنه کوه ها، خاکها از نواحی مرتفع به سمت نواحی پست منتقل شده و بدین وسیله بر غنای خاک مناطق پست و دشتها افزوده می شود. لذا در اراضی پست، خاک دارای بافت سنگین و با قابلیت نفوذ آهسته است که اغلب ریزبافت می باشند ولی در دامنه درصد قابل توجهی از خاک­ها را سنگریزه ها تشکیل می دهند.



[1] . Regional survey

[2] . site survey

[3] . Intensive

[4] . Extensive

265